Attica › ATTICA3 RETSINA

Ρετσίνα Παλλήνης (Αττικής) O.P.

Retsina of Pallini (Attiki)

Ρετσίνα Πικερμίου (Αττικής) O.P.

Retsina of Pikermi (Attiki)

Ρετσίνα Σπάτων (Αττικής) O.P.

Retsina of Spata (Attiki) 

Ρετσίνα Παλλήνης (Αττικής)

Retsina of Pallini (Attiki)

O.Π.

Ονομασία Παράδοση

(designazione tradizionale)

Π.Γ.Ε. (Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη)

P.G.E. (indicazione geografica protetta)

Υφιστάμενες ονομασίες οίνων – Τεχνικός φάκελος

(denominazioni dei vini esistenti – documentazione tecnica)

Προεδρικό Διάταγμα αριθ. 514/5.7.1979

(fonte Minagr.gr.)

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ

(specifiche del prodotto)

(ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) 1234/2007 ΑΡΘΡΟ 118 γ, ΠΑΡ/ΦΟΣ 2)

Ρετσίνα Μεγάρων  (Αττικής) (el)

Retsina of Megara (Attiki) (en)

Π.Γ.Ε. (Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη)

P.G.E. (indicazione geografica protetta)

 

1. ΟΝΟΜΑ ΠΡΟΣ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ

(denominazione da registrare)

 

Όνομα προς καταχώρηση: Ρετσίνα Παλλήνης (Αττικής)

Ισοδύναμος Όρος: Retsina of Pallini (Attiki)

 

1.1. ΚΑΤΗΓΟΡΊΕΣ ΑΜΠΕΛΟΟΙΝΙΚΏΝ ΠΡΟΪΌΝΤΩΝ:

(categorie dei prodotti)

Ο οίνος Π.Γ.Ε. Ρετσίνα Παλλήνης (Αττικής), Retsina of Pallini (Attiki)

ανήκει στην κατηγορία 1.

Αμπελοοινικών Προϊόντων του παραρτήματος ΧΙβ του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1234/2007.

1. Οίνος (vino)

 

1.2.  Τύποι οίνων

(tipi di vino)

Οίνος λευκός ξηρός (vino bianco secco)

Οίνος Ερυθρωπός ξηρός (vino rosato secco)

 

2. ΠΕΡΙΓΡΑΦΉ ΤΟΥ ΟΊΝΟΥ (Ή ΤΩΝ ΟΊΝΩΝ):

(descrizione del vino e dei vini)

 

Α. ΟΙΝΟΣ ΛΕΥΚΟΣ

(vino bianco)

2.1. Αναλυτικά και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά Οίνος λευκός ξηρός

 (caratteristiche analitiche ed organolettiche vino bianco secco)

2.1.1. Αναλυτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche analitiche)

- Ελάχιστος Αποκτημένος αλκοολικός τίτλος: min. 10,00% vol., max. 13,50% vol.;

(titolo alcolometrico volumico effettivo minimo massimo)

- Περιεκτικότητα σε ολικά σάκχαρα: Μέγιστη 4,00 g/l;

(zuccheri residui totali massimo)

- Ολική οξύτητα εκφρασμένη σε τρυγικό οξύ: Ελάχιστη 4.50 g/l;

(acidità totale minima)

- Πτητική οξύτητα  εκφρασμένη σε οξικό οξύ: Μέγιστη 1,08 g/l;

(acidità volatile massima)

- Μέγιστη περιεκτικότητα των οίνων σε ολικό διοξείδιο του θείου:200 mg/l.

(anidride solforosa totale massima)

 

2.1.2. Οργανοληπτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche organolettiche)

Χρώμα κίτρινο από ελαφρό έως έντονο, συχνά με ανταύγειες χρυσές και κεχριμπαρένιες.

(colore giallo dalla lucentezza severa, spesso con riflessi dorati o ambrati)

Μύτη ευχάριστη και σύνθετη, όπου δεσπόζει  το χαρακτηριστικά άρωμα  της ρητίνης( άρωμα πεύκου).

(profumo piacevole e complesso dominato dal caratteristico sentore di resina di pino)

Στόμα πλούσιο, γεμάτο, έντονο που προβάλλεται το άρωμα της ρητίνης, οξύτητα μέτρια και μακρά έντονη επίγευση.

(sapore ricco ed ampio, aroma netto di resina di pino, moderata acidità, retrogusto lungo ed intenso)

 

Β. ΟΙΝΟΣ ΕΡΥΘΡΩΠΟΣ

(vino rosato)

 

Οίνος Ερυθρωπός ξηρός

(vino rosato secco)

2.2. Αναλυτικά και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά Οίνος Ερυθρωπός ξηρός

(caratteristiche analitiche ed organolettiche vino rosato secco)

2.2.1. Αναλυτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche analitiche)

- Ελάχιστος Αποκτημένος αλκοολικός τίτλος: min. 10,00% vol., max. 13,50% vol.;

(titolo alcolometrico volumico effettivo minimo massimo)

- Περιεκτικότητα σε ολικά σάκχαρα: Μέγιστη 4,00 g/l;

(zuccheri residui totali massimo)

- Ολική οξύτητα εκφρασμένη σε τρυγικό οξύ: Ελάχιστη 4.50 g/l;

(acidità totale minima)

- Πτητική οξύτητα  εκφρασμένη σε οξικό οξύ: Μέγιστη 1,08 g/l;

(acidità volatile massima)

- Μέγιστη περιεκτικότητα των οίνων σε ολικό διοξείδιο του θείου:200 mg/l.

(anidride solforosa totale massima)

 

2.2.2. Οργανοληπτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche organolettiche)

Χρώμα ανοιχτό κόκκινο τριανταφυλλί με πορτοκαλί ανταύγειες.

(colore rosa brillante con riflessi aranciati)

Μύτη ευχάριστη και σύνθετη, όπου δεσπόζει  το χαρακτηριστικό άρωμα και της ρητίνης( άρωμα πεύκου).

(profumo piacevole e complesso dominato dal caratteristico sentore di resina di pino)

Στόμα πλούσιο, γεμάτο, έντονο που προβάλλεται το άρωμα της ρητίνης, οξύτητα μέτρια και μακρά έντονη επίγευση.

(sapore ricco ed ampio, aroma netto di resina di pino, moderata acidità, retrogusto lungo ed intenso)

 

3. Παραδοσιακές ενδείξεις

(menzioni tradizionali)

 

Παραδοσιακές ενδείξεις, σύμφωνα με το άρθρο 118κα παράγραφος 1, οι οποίες συνδέονται με την ονομασία προέλευσης ή τη γεωγραφική ένδειξη.

Σύμφωνα με το άρθρο 40 του κανονισμού  (ΕΚ) αριθ. 607/2009 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει από τον Καν(ΕΚ) 670/2011 της Επιτροπής  και όπως έχουν οριστεί και καταχωρηθεί στην ηλεκτρονική βάση δεδομένων «E-Bacchus», οι παραδοσιακές ενδείξεις που μπορούν να χρησιμοποιούνται και να προστατεύονται για την Ονομασία κατά παράδοση Παλλήνης   και με την προϋπόθεση ότι τηρούνται οι σχετικές προϋποθέσεις της Κοινοτικής και Εθνικής νομοθεσίας, είναι οι εξής:

 

Ρετσίνα Παλλήνης ή Ρετσίνα Παλλήνης Αττικής

(Retsina of Pallini o Retsina of Pallini Attiki)

Ονομασία κατά παράδοση στη θέση των ΠΓΕ

(designazione tradizionale al posto di IGP)

Τοπικός Οίνος στη θέση των ΠΓΕ

(vino regionale al posto di IGP)

 

Αγρέπαυλη (edificio storico),

Αμπέλι (vigna),

Αμπελώνας (ες) (vigneto/i),

Αρχοντικό (palazzo),

Κάστρο (castello),

Κτήμα (tenuta, proprietà),

Μετόχι (fattoria del monastero),

Μοναστήρι (monastero)

Πύργος (torre).

 

4. ΟΙΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

(pratiche enologiche)

 

4.1. Οινοποίηση λευκών οίνων:

(vinificazione vini bianchi)

Ο λευκός οίνος Ρετσίνα  Παλλήνης παράγεται με την παραδοσιακή τεχνική των οίνων ρετσίνα που παρασκευάζονται αποκλειστικά στην Ελλάδα.

(il vino bianco Retsina of Pallini è prodotto con la tecnica tradizionali dei vini resinati, prodotti esclusivamente in Grecia)

Συγκεκριμένα μετά την γλευκοποίηση των σταφυλιών προστίθεται στο γλεύκος πριν  την έναρξη της αλκοολικής ζύμωσης ή κατά την διάρκεια αυτής και εφόσον δεν έχει ζυμωθεί ποσότητα ζαχάρου μεγαλύτερη  του 1/3 της αρχικά περιεχομένης,  ρητίνη πεύκης Χαλεπίου ( PINUS HALEPENSIS) σε ποσότητα έως 1 χιλιόγραμμο ανά 100 λίτρα γλεύκους.

(in particolare si aggiunge la resina di pino di Aleppo  “Pinus Halepensis” nella misura massima di 1 kg ogni 100 litri di mosto sia prima dell’inizio della fermentazione o durante la stessa purché non sia già stato fermentato 1/3 della quantità originale di zuccheri)

 

4.2. Οινοποίηση ερυθρωπών οίνων:

(vinificazione vini rosati)

Ο ερυθρωπός οίνος Ρετσίνα Παλλήνης παράγεται με την παραδοσιακή τεχνική των οίνων ρετσίνα που παρασκευάζονται αποκλειστικά στην Ελλάδα.

(il vino rosato Retsina of Pallini è prodotto con la tecnica tradizionali dei vini resinati, prodotti esclusivamente in Grecia)

Συγκεκριμένα μετά την γλευκοποίηση των σταφυλιών προστίθεται στο γλεύκος πριν  την έναρξη της αλκοολικής ζύμωσης ή κατά την διάρκεια αυτής και εφόσον δεν έχει ζυμωθεί ποσότητα ζαχάρου μεγαλύτερη  του 1/3 της αρχικά περιεχομένης,  ρητίνη πεύκης Χαλεπίου ( PINUS HALEPENSIS) σε ποσότητα έως 1 χιλιόγραμμο ανά 100 λίτρα γλεύκους.

(in particolare si aggiunge la resina di pino di Aleppo  “Pinus Halepensis” nella misura massima di 1 kg ogni 100 litri di mosto sia prima dell’inizio della fermentazione o durante la stessa purché non sia già stato fermentato 1/3 della quantità originale di zuccheri)

 

4.3. Ειδικές οινολογικές πρακτικές

(pratiche enologiche specifiche)

α) Επιτρέπεται αύξηση της ολικής οξύτητας μέχρι 1,5 γραμμάριο ανά λίτρο οίνου.

(si può aumentare l’acidità totale sino ad 1,50 g/l)

Απαγορεύεται η με οποιοδήποτε τρόπο αρωμάτιση οίνων για την απόκτηση  των χαρακτήρων του ρητινίτη οίνου.

(è vietato l’impiego di vino aromatizzato per acquisire il sentore di resina)

Απαγορεύεται η ανάμιξη ρητινιτών οίνων με οίνους άλλου τύπου.

(è vietata la miscela di vino resinato con altre tipologie di vino)

β) Στην περίπτωση χρήσης του όρου «Ρετσίνα νεαρή» «Ρετσίνα Φρέσκια», πρέπει να περιέχει διοξείδιο του άνθρακα  περί το 1 g/l.

(nel caso dell’utilizzo dei termini “Retsina giovane” e “Retsina fresca” il vino deve avere almeno 1 g/l di biossido di carbonio)

γ) Η διαμόρφωση των πρεμνών είναι είτε γραμμική είτε κυπελλοειδής και το κλάδεμα που ακολουθείται στα γραμμικά είναι συνήθως το Royat ή το Guyot ανάλογα με την ποικιλία.

(l’impianto dei vigneti è a vaso o lineare, la potatura è di solito a Cordone Royat o Guyot secondo la varietà di vite)

 

5. ΟΡΙΟΘΕΤΗΜΕΝΗ ΠΕΡΙΟΧΗ

(zone delimitate)

 

Η οριοθετημένη ζώνη παραγωγής οίνων Ρετσίνα Παλλήνης  καθορίστηκε με το Προεδρικό Διάταγμα  αριθ. 514/5.7.1979 (ΦΕΚ 157/A/12.7.1979).

(la zona di produzione della IGP Retsina of Pallini è stata istituita con il DPR n. 514 del 05/07/1979)

Η οριοθετημένη περιοχή για την παραγωγή των οίνων Ρετσίνα Παλλήνης περιλαμβάνει την περιοχή Παλλήνη Αττικής.

(la zona delimitata della IGP Retsina of Pallini comprende il territorio del comune do Pallini nella Periferia Attica)

Περιφερειακή ενότητα Ανατολικής Αττικής (unità periferica Attica orientale)

Περιφέρεια Αττικής (periferia Attica)

 

6. Μέγιστες αποδόσεις

(resa massima)

 

6.1. ΜΕΓΙΣΤΗ ΑΠΟΔΟΣΗ (αποδόσεις) ανά εκτάριο:

(resa massima in kg di uva fresca per ettaro)

Η μέγιστη απόδοση ανά εκτάριο (ha) που επιτρέπεται ανέρχεται σε δώδεκα χιλιάδες (12,000) κιλά νωπά σταφύλια.

(la resa massima consentita è di 12.000 kg/ha di uva fresca)

 

6.2. Μέγιστη απόδοση σε εκατόλιτρα τελικού προϊόντος ανά εκτάριο

(resa massima in prodotto finito in hl/ha)

Η μέγιστη απόδοση ανά εκτάριο (ha) ανέρχεται για τους λευκούς  και ερυθρωπούς οίνους σε 90 HL τελικού προϊόντος.

(la resa massima in prodotto finito è di 90,00 hl/ha)

 

7. ΕΠΙΤΡΕΠΟΜΕΝΕΣ ΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΜΕΣ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΑΜΠΕΛΟΥ

(varietà di vite autorizzate)

Ο οίνος Ρετσίνα Παλλήνης παράγεται από σταφύλια των ποικιλιών  Σαββατιανό και Ροδίτης.

(Il vino IGP Retsina Pallini è prodotto con le varietà: Savatiano e Roditis)

 

8. ΔΕΣΜΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ

(collegamento con la zona geografica)

 

8.1.Λεπτομέρειες της γεωγραφικής περιοχής

(dettagli della zona geografica):

Α. Ιστορικός δεσμός.

(legame storico)

Σε έρευνα της Δρ. Martlew σε οργανικά υπολείμματα σκευών στην Κρήτη και την Hπειρωτική Ελλάδα, που εκτέθηκαν στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο σε συνεργασία με το Δρ. Τζεδάκη, οι Μινωίτες καλλιεργούσαν σταφύλια και τα πατούσαν παράγοντας κρασί με ρητίνη ήδη από το 1700 π.Χ.

Επιπλέον σε αρχαιολογικές έρευνες που έγιναν ανατολικά του οικισμού Μύρτου, στη Νότια Κρήτη, ήρθαν στο φως πήλινα δοχεία (2200-2700 π.Χ), που εξαιρετικά ακριβείς επιστημονικές αναλύσεις έδειξαν ότι σ’ αυτά είχε αποθηκευτεί κρασί με ρετσίνι.

Η παραγωγή ρετσίνας γινόταν από την αρχαιότητα όταν η προσθήκη ρητίνης (ρετσινιού) αποσκοπούσε στην καλύτερη

συντήρηση του κρασιού, και όχι μόνο στην προσθήκη αρώματος.

Η μοναδική γεύση της λέγεται ότι έχει προέλθει από την πρακτική της σφράγισης των αμφορέων, με ρετσίνι από πεύκα κατά τους αρχαίους χρόνους. Πριν από την εφεύρεση των στεγανών μπουκαλιών γυαλιού, το οξυγόνο αλλοίωνε τα κρασιά πολύ γρήγορα.

Για να στεγανοποιήσουν το στόμιο, οι αρχαίοι εφεύραν την χρήση της ρετσίνας πεύκου, η οποία συγχρόνως εμπλούτιζε με την πάροδο του χρόνου το κρασί με το χαρακτηριστικό της άρωμα.

Αργότερα εφευρέθηκε και η πρακτική της προσθήκης της ρετσίνας στο μούστο για τον αρωματισμό και τη γεύση του κρασιού και την καλύτερη συντήρησή του.

Σήμερα η Ρετσίνα αποτελεί ένα δημοφιλές ελληνικούς κρασί που παρασκευάζεται αποκλειστικά στην Ελλάδα.

 

Β. Πολιτιστικός, κοινωνικός και οικονομικός δεσμός.

(legame culturale, sociale ed economico)

Το αμπέλι και το κρασί είναι άρρηκτα δεμένα με την πολιτιστική, κοινωνική και οικονομική ζωή των ανθρώπων της περιοχής από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα.

Ο δεσμός αυτός συνεχίζεται στις ημέρες μας, με την οργάνωση εκδηλώσεων και ημερίδων που προβάλουν το κρασί, αλλά και την πολιτιστική παράδοση του τόπου.

 

Γ. Γεωγραφικό περιβάλλον και γεωγραφική προέλευση.

(ambiente ed origine geografica)

Το κλίμα είναι ήπιο μεσογειακό και ιδανικό για την αμπελοκαλλιέργεια καθώς έχει άφθονη ηλιοφάνεια 2.400 ώρες κατά μέσο όρο και μεγάλη διάρκεια ευνοϊκής περιόδου βλαστήσεως 275 ημέρες.

Χαρακτηρίζεται από ήπιο χειμώνα και μακρά ξηρή και θερμή βλαστική περίοδο.

Οι παγετοί είναι πολύ σπάνιοι και εκτός βλαστικής περιόδου της αμπέλου.

Η ημερήσια διακύμανση των θερμοκρασιών είναι ομαλή.

Οι καλοκαιρινοί μήνες είναι ξηροί με αποτέλεσμα την απουσία μυκητολογικών ασθενειών και την πρώιμη ωρίμανση των

σταφυλιών.

Το μέσο ύψος βροχόπτωσης των τελευταίων 7 ετών είναι 573 mm.

Μέση θερμοκρασία κατά τον μήνα ωρίμανσης 27° C.

Βροχόπτωση κατά τον μήνα ωρίμανσης 2,5 mm.

Το καλοκαίρι επικρατούν κυρίως Βορειοανατολικοί άνεμοι ( μελτέμια ) που μειώνουν την επίδραση των θερμοκρασιών της θερινής περιόδου.

Τα εδάφη της περιοχής είναι μέτριας γονιμότητας, μέσης μηχανικής σύστασης αργιλοπηλώδη, αμμοαργιλοπηλώδη έως και αργιλλώδη.

Τα εδάφη είναι ελαφρά χαλικώδη, με καλή ικανότητα ανταλλαγής κατιόντων.

Είναι ελαφρώς αλκαλικά, πλούσια σε ασβέστιο, μαργώδη, χωρίς προβλήματα αλατότητας και είναι επαρκώς εφοδιασμένα σε αφομοιώσιμο κάλιο.

Χαρακτηρίζονται επίσης από υψηλά επίπεδα Μαγγανίου.

Το βάθος του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα δεν δημιουργεί προβλήματα για την καλλιέργεια του αμπελιού.

Πρόκειται για πεδινή αμπελουργική ζώνη με μικρές κλίσεις, που εκτείνεται ανάμεσα στα δύο βουνά της Αττικής, τον Υμηττό και την Πεντέλη με υψόμετρο που ποικίλλει από 160-250 μέτρα.

 

8.2. Λεπτομέρειες του προϊόντος

(caratteristiche del prodotto)

Ο συνδυασμός αυτών των κλιματικών συνθηκών, με την ποικιλία των εδαφών της περιοχής, τις καλλιεργούμενες ποικιλίες αμπέλου, τις εφαρμοζόμενες καλλιεργητικές φροντίδες της αμπέλου και τις οινοποιητικές τεχνικές, συμβάλουν στα ποιοτικά χαρακτηριστικά των οίνων Ρετσίνα Παλλήνης.

 

8.3. Αιτιώδης αλληλεπίδραση

(Interazioni causali)

Η μοναδικότητα των οίνων Ρετσίνα Παλλήνης οφείλεται στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής (έδαφος , κλίμα,

επίδραση των ανέμων κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού) σε συνδυασμό με τις καλλιεργούμενες ποικιλίες και τις

εφαρμοζόμενες καλλιεργητικές τεχνικές.

 

9. ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ

(requisiti applicabili)

 

9.1. Απαιτήσεις  Εθνικής Νομοθεσίας

(requisiti legislazione nazionale)

-Προεδρικό διάταγμα  αριθ. 514/5.7.1979  «Περί παραγωγής, ελέγχου  και προστασίας των ρητινιτών οίνων» (ΦΕΚ 157/Α/12-07-1979).

- Κοινή Υπουργική Απόφαση αριθ. 392169/20-10-1999 «Γενικοί κανόνες χρήσης του όρου «Τοπικός Οίνος» ως περιγραφικού στοιχείου επιτραπέζιου οίνου»(ΦΕΚ1985/Β/8-11-1999) όπως τροποποιήθηκε με την με την αριθ. 321813/ 29-08-2007ΚΥΑ (ΦΕΚ1723/Β/29-08-2007)

- Υπουργική απόφαση αριθ. 280557/2005 «Καθορισμός του χρόνου ωρίμανσης, παλαίωσης και διάθεσης στην κατανάλωση των τοπικών οίνων Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας, των Τοπικών Οίνων καθώς και των ενδείξεων κατά την επισήμανσή τους που αφορούν τον τρόπο παραγωγής ή τις μεθόδους παρασκευής τους» (ΦΕΚ 818/Β/15.06.2005).

- Υπουργική απόφαση αριθ. 398581/27-9-2001 « Καθορισμός λεπτομερειών εφαρμογής του Καν(ΕΚ) 1282/2001 της Επιτροπής όσον αφορά τις πληροφορίες για την αναγνώριση των προϊόντων και την παρακολούθηση της αγοράς στον αμπελοοινικό τομέα και για την τροποποίηση του Καν(ΕΚ) 1623/2000» (ΦΕΚ 1293/Β/8.10.2001).

- Κοινή Υπουργική Απόφαση αριθ. 285870/1.9.2004 «Καθορισμός των αναγκαίων συμπληρωματικών μέτρων εφαρμογής  του Καν(ΕΚ) 884/2001 της Επιτροπής σχετικά με τα συνοδευτικά έγγραφα μεταφοράς των αμπελοοινικών προϊόντων και των βιβλίων που πρέπει να τηρούνται στον αμπελοοινικό τομέα» (ΦΕΚ 1372/Β/ 8.9.2004) όπως τροποποιήθηκε με την αριθ. 317456/4.11.2005 ΚΥΑ (ΦΕΚ 1571/Β/14.11.2005).

- Υπουργική απόφαση αριθ. 388052/8.8.2001 «Εφαρμογή του Καν(ΕΚ) 2729/00 της Επιτροπής σχετικά με τις λεπτομέρειες εφαρμογής όσον αφορά τους ελέγχους στον αμπελοοινικό τομέα» (ΦΕΚ 1089/Β/ 21.8.2001).

-Υπουργική Απόφαση αριθ. 235309/7.2.2002 «Έγκριση παραδοσιακών ενδείξεων οίνων» (ΦΕΚ 179/Β/19.2.2002) όπως τροποποιήθηκε και ισχύει

- Κοινή Υπουργική Απόφαση αριθ.336927/10.3.1999 «Καθορισμός προϋποθέσεων χρήσης της ένδειξης «όνομα αμπελουργικής εκμετάλλευσης ή ομάδας αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων»στις ετικέτες των Ελληνικών οίνων»(ΦΕΚ 420/Β/20.4.1999)

 

9.2. Παρέκκλιση από την παραγωγή στην οριοθετημένη περιοχή

(riferimento della produzione nella zona delimitata)

A) Νομικό πλαίσιο: Κοινοτική Νομοθεσία

(legislazione comunitaria)

Στο άρθρο 6 παράγραφος 4 του Καν(ΕΚ)607/2009 της Επιτροπής «για τον καθορισμό ορισμένων  λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 479/2008 του Συμβουλίου όσον αφορά τις προστατευόμενες ονομασίες προέλευσης και τις προστατευόμενες γεωγραφικές ενδείξεις, τις παραδοσιακές ενδείξεις, την επισήμανση και την παρουσίαση ορισμένων προϊόντων του αμπελοοινικού τομέα

 

Β) Νομικό πλαίσιο: Εθνική Νομοθεσία

(legislazione nazionale)

Στην αριθμ .392169/20-10-1999 Κοινή Υπουργική Απόφαση «Γενικοί κανόνες χρήσης του όρου «Τοπικός Οίνος» ως περιγραφικού στοιχείου επιτραπέζιου οίνου» (ΦΕΚ 1985/Β/8-11-99) όπως τροποποιήθηκε με την αριθμ. 321813/29-8-2007 ΚΥΑ , στο άρθρο 4 στοιχείο γ) αναφέρεται:

οι επιτραπέζιοι οίνοι που δικαιούνται τη χρήση του όρου «Τοπικός Οίνος» με γεωγραφική ένδειξη επαρχίας, νομού ή αμπελουργικής περιοχής μικρότερης του νομού, παράγονται σε οινοποιεία που βρίσκονται μέσα στο νομό ή σε όμορους νομούς.

 

-Στο αριθμ. 514/5-7-1979  Προεδρικό Διάταγμα  «Περί παραγωγής ελέγχου και προστασίας των ρητινιτών οίνων» (ΦΕΚ157/Α/12-7-1979), στο άρθρο 3 παράγραφος 2:

Η οινοποίηση του γλεύκους προς παραγωγήν ρητινιτών οίνων, περί ων η παράγραφος 2 του άρθρου 2, δύναται να λαμβάνη χώρα κατ’ εξαίρεσιν, και εφ’ όσον συντρέχουν οι εν παραγράφω 3 του παρόντος ειδικοί λόγοι, εκτός του νομού του οποίου οι οίνοι ούτοι φέρουν το όνομα, αλλ’ οπωσδήποτε εις οινοποιεία ευρισκόμενα είς όμορους νομούς και είς απόστασιν μικροτέραν των 50 χιλιομέτρων από την αμπελουργικήν ζώνην καταγωγής των σταφυλών και υπό τας κάτωθι προϋποθέσεις:

(la produzione di vini resinati può essere effettuata nel rispetto del punto 3 in via eccezionale e per motivi particolari in unità periferiche, vicine alla zona di produzione dell’uva, in cantine che distano al massimo 50 km. dal confine della zona di produzione alle seguenti condizioni)

α) Η μετατροπή των σταφυλών εις γλεύκος λαμβάνει χώραν εις οινοποιεία ευρισκόμενα εντός του νομού του οποίου το όνομα επιτρέπεται να φέρη ο παραγόμενος ρητινίτης οίνος.

(la trasformazione dell’uva in mosto deve avvenire in cantine situate all’interno della zona delimitata

β) Το μεταφερόμενον γλεύκος συνοδεύεται υπό αδείας μεταφοράς, ως αύτη καθορίζεται προκειμένου δι’ οίνους ονομασίας προέλευσης , συμφώνως προς τας διατάξεις της παραγράφου 12 του άρθρου 5 του Ν.Δ.243/1969.

(inoltre il prodotto deve essere accompagnato da documenti di trasporto secondo l’articolo 5, paragrafo 12 del DPR n. 243 del 1969)

 

9.3. Πρόσθετες διατάξεις που αφορούν στην επισήμανση των οίνων

(disposizioni supplementari inerenti all’etichettatura dei vini)

 

A) Νομικό πλαίσιο: Κοινοτική Νομοθεσία

(quadro giuridico, legislazione comunitaria)

Στο άρθρο 66 παράγραφοι 1, 2 και 6 του Καν(ΕΚ)607/2009 της Επιτροπής «για τον καθορισμό ορισμένων λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 479/2008 του Συμβουλίου όσον αφορά τις προστατευόμενες ονομασίες προέλευσης και τις προστατευόμενες γεωγραφικές ενδείξεις, τις παραδοσιακές ενδείξεις, την επισήμανση και την παρουσίαση ορισμένων προϊόντων του αμπελοοινικού τομέα.

 

B) Νομικό πλαίσιο: Εθνική Νομοθεσία

(quadro giuridico legislazione nazionale)

Στην αριθμ. 280557/9-6-2005 υπουργική απόφαση «Καθορισμός του χρόνου ωρίμανσης, παλαίωσης και διάθεσης στην κατανάλωση των οίνων Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας, των Τοπικών Οίνων καθώς και των ενδείξεων κατά την επισήμανσή τους που αφορούν τον τρόπο παραγωγής ή τις μεθόδους παρασκευής τους» (ΦΕΚ 818Β/15-6-2005), στο άρθρο 3 και 4 αναφέρονται οι προϋποθέσεις για τη χρήση των παρακάτω ενδείξεων:

 

- ΝΕΟΣ ΟΙΝΟΣ ή ΝΕΑΡΟΣ ΟΙΝΟΣ (vino nuovo, novello);

- ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ ή ΩΡΙΜΑΣΕ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ (maturato in botti);

- ΠΑΛΑΙΩΜΕΝΟΣ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ ή ΠΑΛΑΙΩΣΗ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ (invecchiato in botti)

- ΟΙΝΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΚΑΙ ΩΡΙΜΑΣΕ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ ή ΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ

(vinificato ed affinato in botti)

- ΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ ή ΟΙΝΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ (vinificato in botti).

 

9.4. Αναγραφή στην επισήμανση του έτους συγκομιδής

(indicazione dellannata di vendemmia)

Εθνική Νομοθεσία

Legislazione nazionale)

Στην περίπτωση χρήσης της ένδειξης «ΝΕΟΣ ΟΙΝΟΣ» ή «ΝΕΑΡΟΣ ΟΙΝΟΣ» στην επισήμανση των οίνων είναι υποχρεωτική η αναγραφή του έτους συγκομιδής των σταφυλιών όπως ορίζεται στο άρθρο 1 παρ.2 της αριθμ. 280557/9-6-2005 υπουργικής απόφαση «Καθορισμός του χρόνου, ωρίμανσης, παλαίωσης και διάθεσης στην κατανάλωση, των οίνων Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας, των Τοπικών Οίνων καθώς και των ενδείξεων κατά την επισήμανσή τους που αφορούν τον τρόπο παραγωγής ή τις μεθόδους παρασκευής τους» (ΦΕΚ 818/Β/15-6-2005).

(nell’utilizzo dei termini “vino nuovo o vino novello” è obbligatorio indicare l’annata della vendemmia come da Decreto n. 280557 del 09/06/2005)

 

9.5. Παραδοσιακές Ενδείξεις

(menzioni tradizionali)

Παραδοσιακές ενδείξεις σύμφωνα με την αριθμ 235309/7-2-2002 Υπουργική Απόφαση «Έγκριση παραδοσιακών ενδείξεων οίνων» οι οποίες συνδέονται με την ονομασία προέλευσης ή τη γεωγραφική ένδειξη.

Σύμφωνα με την ανωτέρω Υπουργική Απόφαση οι παραδοσιακές ενδείξεις που μπορούν να χρησιμοποιούνται στην επισήμανση των οίνων με Οίνων με Ονομασία κατά παράδοση Ρετσίνα Παλλήνης είναι οι παρακάτω:

 

ΚΟΚΚΙΝΕΛΙ / kokineli (Retsina rosato),

ΡΕΤΣΙΝΑ / Retsina,

ΡΕΤΣΙΝΑ ΝΕΑΡΗ Ή ΡΕΤΣΙΝΑ ΦΡΕΣΚΙΑ / Retsina neuve,

ΡΕΤΣΙΝΑ ΒΑΡΕΛΙΣΙΑ / Retsina en fûts

 

9.6. Περιορισμοί  στην επισήμανση των οίνων

(restrizioni nelletichettatura dei vini)

Δεν επιτρέπεται , στο εττικετάρισμα  (σήμανση) των εμφιαλωμένων οίνων, η χρήση της ένδειξης «Γιοματάρι» ως εμπορικού σήματος.

(è vietato utilizzare nell’etichettatura dei vini in bottiglia  “Γιοματάρι” come marchio privato)

 

10. ΕΛΕΓΧΟΙ

(controlli)

 

10.1. Οι έλεγχοι πραγματοποιούνται με βάσει τις παρακάτω διατάξεις:

(la verifica è basata sulle seguenti disposizioni)

1.Οι έλεγχοι πραγματοποιούνται με βάσει τις παρακάτω διατάξεις:

- Υπουργική απόφαση αριθ. 388052/8.8.2001 «Εφαρμογή του Καν(ΕΚ) 2729/00 της Επιτροπής σχετικά με τις λεπτομέρειες εφαρμογής όσον αφορά τους ελέγχους στον αμπελοοινικό τομέα» (ΦΕΚ 1089/Β/ 21.8.2001).

-Προεδρικό Διάταγμα 514/5.7.1979 «Περί παραγωγής, ελέγχου και προστασίας ρητινίτη οίνου» ((ΦΕΚ 157/A/12.7.1979).

 - Υπουργική απόφαση αριθ. 398581/27-9-2001 « Καθορισμός λεπτομερειών εφαρμογής του Καν(ΕΚ) 1282/2001 της Επιτροπής όσον αφορά τις πληροφορίες για την αναγνώριση των προϊόντων και την παρακολούθηση της αγοράς στον αμπελοοινικό τομέα και για την τροποποίηση του Καν(ΕΚ) 1623/2000» (ΦΕΚ 1293/Β/8.10.2001).

- Κοινή Υπουργική Απόφαση αριθ. 285870/1.9.2004 «Καθορισμός των αναγκαίων συμπληρωματικών μέτρων εφαρμογής  του Καν(ΕΚ) 884/2001 της Επιτροπής σχετικά με τα συνοδευτικά έγγραφα μεταφοράς των αμπελοοινικών προϊόντων και των βιβλίων που πρέπει να τηρούνται στον αμπελοοινικό τομέα» (ΦΕΚ 1372/Β/ 8.9.2004) όπως τροποποιήθηκε με την αριθ. 317456/4.11.2005 ΚΥΑ (ΦΕΚ 1571/Β/14.11.2005).

 

10.2. Διαδικασία διεξαγωγής των ελέγχων:

(procedure per lo svolgimento delle ispezioni)

 

Τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που ενδιαφέρονται να παράγουν τον συγκεκριμένο οίνο ΠΓΕ δηλώνουν στην αρμόδια Διεύθυνση, δεκαπέντε μέρες (15) προ του τρυγητού την ημερομηνία που θα αρχίσουν να παραλαμβάνουν σταφυλές για το σκοπό αυτό.

Στα ζυγολόγια ή τιμολόγια που εκδίδονται από τους οινοπαραγωγούς κατά την παραλαβή των σταφυλιών που προορίζονται για τον συγκεκριμένο οίνο ΠΓΕ  αναγράφεται το ονοματεπώνυμο του αμπελουργού, η ποικιλία της αμπέλου, ο κωδικός αριθμός του αμπελοτεμαχίου του Αμπελουργικού Μητρώου καθώς και ο δείκτης διαθλάσεως του γλεύκους σταφυλιών.

Τα στελέχη των ζυγολογίων ή τιμολογίων αυτών φυλάσσονται επί πέντε έτη και επιδεικνύονται σε κάθε ζήτηση των αρμόδιων οργάνων ελέγχου.

Οι ανωτέρω οίνοι που διατίθενται συσκευασμένοι/εμφιαλωμένοι στην κατανάλωση, φέρουν υποχρεωτικά τυπωμένο επί της ετικέτας, με ευθύνη του συσκευαστή/εμφιαλωτή, ως στοιχείο ελέγχου, ειδικό κωδικό αριθμό, ο οποίος περιλαμβάνει τα γράμματα ΠA, στη συνέχεια εξαψήφιο αριθμό και μετά, τα δυο τελευταία ψηφία του έτους παραγωγής.

Οι ειδικοί κωδικοί αριθμοί χορηγούνται από τη Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής της περιοχής (πρώην Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης) όπου βρίσκονται οι εγκαταστάσεις συσκευασίας/εμφιάλωσης  μετά από αίτηση του ενδιαφερομένου και αφού προηγηθεί ο σχετικός έλεγχος.

 

10.3. ΑΡΧΕΣ ΕΛΕΓΧΟΥ

(autorità di controllo)

α)Υπουργείο:      Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων

Διεύθυνση:         Μεταποίησης-Τυποποίησης & Ποιοτικού Ελέγχου

Τμήμα:              Οίνου και Αλκοολούχων Ποτών

Διεύθυνση:         Αχαρνών 2, Αθήνα, Τ.Κ. GR-101 76

Τηλ.:                 210 - 212 4171, 210 - 212 4287, 210-2124289

Fax:                  210 - 52 38 337

 

e-mail:              ax2u249@minagric.gr,ax2u086@minagric.gr,ax2u172@minagric.gr

Ρετσίνα Πικερμίου (Αττικής)

Retsina of Pikermi (Attiki)

O.Π.

Ονομασία Παράδοση

(designazione tradizionale)

Π.Γ.Ε. (Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη)

P.G.E. (indicazione geografica protetta)

Υφιστάμενες ονομασίες οίνων – Τεχνικός φάκελος

(denominazioni dei vini esistenti – documentazione tecnica)

Προεδρικό Διάταγμα αριθ. 514/5.7.1979

(fonte Minagr.gr.)

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ

(specifiche del prodotto)

(ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) 1234/2007 ΑΡΘΡΟ 118 γ, ΠΑΡ/ΦΟΣ 2)

Ρετσίνα  Πικερμίου (Αττικής) (el)

Retsina of Pikermi (Attiki) (en)

Π.Γ.Ε. (Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη)

P.G.E. (indicazione geografica protetta)

 

1. ΟΝΟΜΑ ΠΡΟΣ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ

(denominazione da registrare)

 

Όνομα προς καταχώρηση: Ρετσίνα Πικερμίου (Αττικής)

Ισοδύναμος Όρος: Retsina of Pikermi (Attiki)

 

1.1. ΚΑΤΗΓΟΡΊΕΣ ΑΜΠΕΛΟΟΙΝΙΚΏΝ ΠΡΟΪΌΝΤΩΝ:

(categorie dei prodotti)

Ο οίνος Π.Γ.Ε. Ρετσίνα Πικερμίου (Αττικής), Retsina of Pikermi (Attiki)

ανήκει στην κατηγορία 1.

Αμπελοοινικών Προϊόντων του παραρτήματος ΧΙβ του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1234/2007.

1. Οίνος (vino)

 

1.2.  Τύποι οίνων

(tipi di vino)

Οίνος λευκός ξηρός (vino bianco secco)

Οίνος Ερυθρωπός ξηρός (vino rosato secco)

 

2. ΠΕΡΙΓΡΑΦΉ ΤΟΥ ΟΊΝΟΥ (Ή ΤΩΝ ΟΊΝΩΝ):

(descrizione del vino e dei vini)

 

Α. ΟΙΝΟΣ ΛΕΥΚΟΣ

(vino bianco)

2.1. Αναλυτικά και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά Οίνος λευκός ξηρός

(caratteristiche analitiche ed organolettiche vino bianco secco)

2.1.1. Αναλυτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche analitiche)

- Ελάχιστος Αποκτημένος αλκοολικός τίτλος: min. 10,00% vol., max. 13,50% vol.;

(titolo alcolometrico volumico effettivo minimo massimo)

- Περιεκτικότητα σε ολικά σάκχαρα: Μέγιστη 4,00 g/l;

(zuccheri residui totali massimo)

- Ολική οξύτητα εκφρασμένη σε τρυγικό οξύ: Ελάχιστη 4.50 g/l;

(acidità totale minima)

- Πτητική οξύτητα  εκφρασμένη σε οξικό οξύ: Μέγιστη 1,08 g/l;

(acidità volatile massima)

- Μέγιστη περιεκτικότητα των οίνων σε ολικό διοξείδιο του θείου:200 mg/l.

(anidride solforosa totale massima)

 

2.1.2. Οργανοληπτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche organolettiche)

Χρώμα κίτρινο από ελαφρό έως έντονο, συχνά με ανταύγειες χρυσές και κεχριμπαρένιες.

(colore giallo dalla lucentezza severa, spesso con riflessi dorati o ambrati)

Μύτη ευχάριστη και σύνθετη, όπου δεσπόζει  το χαρακτηριστικά άρωμα  της ρητίνης( άρωμα πεύκου).

(profumo piacevole e complesso dominato dal caratteristico sentore di resina di pino)

Στόμα πλούσιο, γεμάτο, έντονο που προβάλλεται το άρωμα της ρητίνης, οξύτητα μέτρια και μακρά έντονη επίγευση.

(sapore ricco ed ampio, aroma netto di resina di pino, moderata acidità, retrogusto lungo ed intenso)

 

Β. ΟΙΝΟΣ ΕΡΥΘΡΩΠΟΣ

(vino rosato)

 

Οίνος Ερυθρωπός ξηρός

(vino rosato secco)

2.2. Αναλυτικά και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά Οίνος Ερυθρωπός ξηρός

(caratteristiche analitiche ed organolettiche vino rosato secco)

2.2.1. Αναλυτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche analitiche)

- Ελάχιστος Αποκτημένος αλκοολικός τίτλος: min. 10,00% vol., max. 13,50% vol.;

(titolo alcolometrico volumico effettivo minimo massimo)

- Περιεκτικότητα σε ολικά σάκχαρα: Μέγιστη 4,00 g/l;

(zuccheri residui totali massimo)

- Ολική οξύτητα εκφρασμένη σε τρυγικό οξύ: Ελάχιστη 4.50 g/l;

(acidità totale minima)

- Πτητική οξύτητα  εκφρασμένη σε οξικό οξύ: Μέγιστη 1,08 g/l;

(acidità volatile massima)

- Μέγιστη περιεκτικότητα των οίνων σε ολικό διοξείδιο του θείου:200 mg/l.

(anidride solforosa totale massima)

 

2.2.2. Οργανοληπτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche organolettiche)

Χρώμα ανοιχτό κόκκινο τριανταφυλλί με πορτοκαλί ανταύγειες.

(colore rosa brillante con riflessi aranciati)

Μύτη ευχάριστη και σύνθετη, όπου δεσπόζει  το χαρακτηριστικό άρωμα και της ρητίνης( άρωμα πεύκου).

(profumo piacevole e complesso dominato dal caratteristico sentore di resina di pino)

Στόμα πλούσιο, γεμάτο, έντονο που προβάλλεται το άρωμα της ρητίνης, οξύτητα μέτρια και μακρά έντονη επίγευση.

(sapore ricco ed ampio, aroma netto di resina di pino, moderata acidità, retrogusto lungo ed intenso)

 

3. Παραδοσιακές ενδείξεις

(menzioni tradizionali)

 

Παραδοσιακές ενδείξεις, σύμφωνα με το άρθρο 118κα παράγραφος 1, οι οποίες συνδέονται με την ονομασία προέλευσης ή τη γεωγραφική ένδειξη.

Σύμφωνα με το άρθρο 40 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 607/2009 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει από τον Καν(ΕΚ) 670/2011 της Επιτροπής  και όπως έχουν οριστεί και καταχωρηθεί στην ηλεκτρονική βάση δεδομένων «E-Bacchus», οι παραδοσιακές ενδείξεις που μπορούν να χρησιμοποιούνται και να προστατεύονται για την Ονομασία κατά παράδοση Πικερμίου   και με την προϋπόθεση ότι τηρούνται οι σχετικές προϋποθέσεις της Κοινοτικής και Εθνικής νομοθεσίας, είναι οι εξής:

 

Ρετσίνα ή Πικερμίου Ρετσίνα Πικερμίου Αττικής

(Retsina of Pikermi o Retsina of Pikermi Attiki)

Ονομασία κατά παράδοση στη θέση των ΠΓΕ

(designazione tradizionale al posto di IGP)

Τοπικός Οίνος στη θέση των ΠΓΕ

(vino regionale al posto di IGP)

 

Αγρέπαυλη (edificio storico),

Αμπέλι (vigna),

Αμπελώνας (ες) (vigneto/i),

Αρχοντικό (palazzo),

Κάστρο (castello),

Κτήμα (tenuta, proprietà),

Μετόχι (fattoria del monastero),

Μοναστήρι (monastero)

Πύργος (torre).

 

4. ΟΙΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

(pratiche enologiche)

 

4.1. Οινοποίηση λευκών οίνων:

(vinificazione vini bianchi)

Ο λευκός οίνος Ρετσίνα  Πικερμίου παράγεται με την παραδοσιακή τεχνική των οίνων ρετσίνα που παρασκευάζονται αποκλειστικά στην Ελλάδα.

(il vino bianco Retsina of Pikermi è prodotto con la tecnica tradizionali dei vini resinati, prodotti esclusivamente in Grecia)

Συγκεκριμένα μετά την γλευκοποίηση των σταφυλιών προστίθεται στο γλεύκος πριν  την έναρξη της αλκοολικής ζύμωσης ή κατά την διάρκεια αυτής και εφόσον δεν έχει ζυμωθεί ποσότητα ζαχάρου μεγαλύτερη  του 1/3 της αρχικά περιεχομένης,  ρητίνη πεύκης Χαλεπίου ( PINUS HALEPENSIS) σε ποσότητα έως 1 χιλιόγραμμο ανά 100 λίτρα γλεύκους.

(in particolare si aggiunge la resina di pino di Aleppo  “Pinus Halepensis” nella misura massima di 1 kg ogni 100 litri di mosto sia prima dell’inizio della fermentazione o durante la stessa purché non sia già stato fermentato 1/3 della quantità originale di zuccheri)

 

4.2. Οινοποίηση ερυθρωπών οίνων:

(vinificazione vini rosati)

Ο ερυθρωπός οίνος Ρετσίνα Πικερμίου παράγεται με την παραδοσιακή τεχνική των οίνων ρετσίνα που παρασκευάζονται αποκλειστικά στην Ελλάδα.

(il vino rosato Retsina of Pikermi è prodotto con la tecnica tradizionali dei vini resinati, prodotti esclusivamente in Grecia)

Συγκεκριμένα μετά την γλευκοποίηση των σταφυλιών προστίθεται στο γλεύκος πριν  την έναρξη της αλκοολικής ζύμωσης ή κατά την διάρκεια αυτής και εφόσον δεν έχει ζυμωθεί ποσότητα ζαχάρου μεγαλύτερη  του 1/3 της αρχικά περιεχομένης,  ρητίνη πεύκης Χαλεπίου ( PINUS HALEPENSIS) σε ποσότητα έως 1 χιλιόγραμμο ανά 100 λίτρα γλεύκους.

(in particolare si aggiunge la resina di pino di Aleppo  “Pinus Halepensis” nella misura massima di 1 kg ogni 100 litri di mosto sia prima dell’inizio della fermentazione o durante la stessa purché non sia già stato fermentato 1/3 della quantità originale di zuccheri)

 

4.3. Ειδικές οινολογικές πρακτικές

(pratiche enologiche specifiche)

α) Επιτρέπεται αύξηση της ολικής οξύτητας μέχρι 1,5 γραμμάριο ανά λίτρο οίνου.

(si può aumentare l’acidità totale sino ad 1,50 g/l)

Απαγορεύεται η με οποιοδήποτε τρόπο αρωμάτιση οίνων για την απόκτηση  των χαρακτήρων του ρητινίτη οίνου.

(è vietato l’impiego di vino aromatizzato per acquisire il sentore di resina)

Απαγορεύεται η ανάμιξη ρητινιτών οίνων με οίνους άλλου τύπου.

(è vietata la miscela di vino resinato con altre tipologie di vino)

β) Στην περίπτωση χρήσης του όρου «Ρετσίνα νεαρή» «Ρετσίνα Φρέσκια», πρέπει να περιέχει διοξείδιο του άνθρακα  περί το 1 g/l.

(nel caso dell’utilizzo dei termini “Retsina giovane” e “Retsina fresca” il vino deve avere almeno 1 g/l di biossido di carbonio)

γ) Η διαμόρφωση των πρεμνών είναι είτε γραμμική είτε κυπελλοειδής και το κλάδεμα που ακολουθείται στα γραμμικά είναι συνήθως το Royat ή το Guyot ανάλογα με την ποικιλία.

(l’impianto dei vigneti è a vaso o lineare, la potatura è di solito a Cordone Royat o Guyot secondo la varietà di vite)

 

5. ΟΡΙΟΘΕΤΗΜΕΝΗ ΠΕΡΙΟΧΗ

(zone delimitate)

 

Η οριοθετημένη ζώνη παραγωγής οίνων Ρετσίνα Πικερμίου  καθορίστηκε με το Προεδρικό Διάταγμα  αριθ. 514/5.7.1979 (ΦΕΚ 157/A/12.7.1979).

(la zona di produzione della IGP Retsina of Pikermi è stata istituita con il DPR n. 514 del 05/07/1979)

Η αμπελουργική ζώνη μέσα στην οποία μπορεί να παραχθεί η ΡΕΤΣΙΝΑ Ή ΡΗΤΙΝΙΤΗΣ ΟΙΝΟΣ ΠΙΚΕΡΜΙΟΥ Αττικής

βρίσκονται στα διοικητικά όρια της περιοχής Πικερμίου.

(la zona delimitata comprende il territorio della comunità locale (ex comune) di Pikermi nella Periferia Attica)

 

Δήμος Ραφήνας – Πικερμίου (unità municipale Rafina-Pikermi)

Περιφερειακή ενότητα Ανατολικής Αττικής) (unità Periferica Attica orientale)

Περιφέρεια Αττικής (Periferia Attica)

 

6. Μέγιστες αποδόσεις

(resa massima)

 

6.1. ΜΕΓΙΣΤΗ ΑΠΟΔΟΣΗ (αποδόσεις) ανά εκτάριο:

(resa massima in kg di uva fresca per ettaro)

Η μέγιστη απόδοση ανά εκτάριο (ha) που επιτρέπεται ανέρχεται σε δώδεκα χιλιάδες (12,000) κιλά νωπά σταφύλια.

(la resa massima consentita è di 12.000 kg/ha di uva fresca)

 

6.2. Μέγιστη απόδοση σε εκατόλιτρα τελικού προϊόντος ανά εκτάριο

(resa massima in prodotto finito in hl/ha)

Η μέγιστη απόδοση ανά εκτάριο (ha) ανέρχεται για τους λευκούς  και ερυθρωπούς οίνους σε 90 HL τελικού προϊόντος.

(la resa massima in prodotto finito è di 90,00 hl/ha)

 

7. ΕΠΙΤΡΕΠΟΜΕΝΕΣ ΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΜΕΣ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΑΜΠΕΛΟΥ

(varietà di vite autorizzate)

Ο οίνος Ρετσίνα Πικερμίου.παράγεται από σταφύλια των ποικιλιών  Σαββατιανό και Ροδίτης.

(Il vino IGP Retsina Pikermi è prodotto con le varietà: Savatiano e Roditis)

 

8. ΔΕΣΜΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ

(collegamento con la zona geografica)

 

8.1.Λεπτομέρειες της γεωγραφικής περιοχής

(dettagli della zona geografica):

Α. Ιστορικός δεσμός.

(legame storico)

Σε έρευνα της Δρ. Martlew σε οργανικά υπολείμματα σκευών στην Κρήτη και την Hπειρωτική Ελλάδα, που εκτέθηκαν στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο σε συνεργασία με το Δρ. Τζεδάκη, οι Μινωίτες καλλιεργούσαν σταφύλια και τα πατούσαν παράγοντας κρασί με ρητίνη ήδη από το 1700 π.Χ.

Επιπλέον σε αρχαιολογικές έρευνες που έγιναν ανατολικά του οικισμού Μύρτου, στη Νότια Κρήτη, ήρθαν στο φως πήλινα δοχεία (2200-2700 π.Χ), που εξαιρετικά ακριβείς επιστημονικές αναλύσεις έδειξαν ότι σ’ αυτά είχε αποθηκευτεί κρασί με ρετσίνι.

Η παραγωγή ρετσίνας γινόταν από την αρχαιότητα όταν η προσθήκη ρητίνης (ρετσινιού) αποσκοπούσε στην καλύτερη

συντήρηση του κρασιού, και όχι μόνο στην προσθήκη αρώματος. Η μοναδική γεύση της λέγεται ότι έχει προέλθει από την πρακτική της σφράγισης των αμφορέων, με ρετσίνι από πεύκα κατά τους αρχαίους χρόνους.

Πριν από την εφεύρεση των στεγανών μπουκαλιών γυαλιού, το οξυγόνο αλλοίωνε τα κρασιά πολύ γρήγορα.

Για να στεγανοποιήσουν το στόμιο, οι αρχαίοι εφεύραν την χρήση της ρετσίνας πεύκου, η οποία συγχρόνως εμπλούτιζε με την πάροδο του χρόνου το κρασί με το χαρακτηριστικό της άρωμα.

Αργότερα εφευρέθηκε και η πρακτική της προσθήκης της ρετσίνας στο μούστο για τον αρωματισμό και τη γεύση του κρασιού και την καλύτερη συντήρησή του.

Σήμερα η Ρετσίνα αποτελεί ένα δημοφιλές ελληνικούς κρασί που παρασκευάζεται αποκλειστικά στην Ελλάδα.

 

Β. Πολιτιστικός, κοινωνικός και οικονομικός δεσμός.

(legame culturale, sociale ed economico)

Το αμπέλι και το κρασί είναι άρρηκτα δεμένα με την πολιτιστική, κοινωνική και οικονομική ζωή των ανθρώπων της περιοχής από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα.

Ο δεσμός αυτός συνεχίζεται στις ημέρες μας, με την οργάνωση εκδηλώσεων και ημερίδων που προβάλουν το κρασί, αλλά και την πολιτιστική παράδοση του τόπου.

Η παραγωγή κρασιού στην περιοχή ήταν τόσο μεγάλη ώστε οι κάτοικοι εξήγαγαν το προϊόν, γεγονός που αποδεικνύεται

από ευρήματα αγγείων γεμάτα κρασί προερχόμενα από την περιοχή σε ναυάγια της Κασπίας θάλασσας. Μάλιστα, τα

αγγεία ήταν σφραγισμένα με ρετσίνι για να μην οξειδώνεται το κρασί και με αυτόν τον τρόπο γεννήθηκε η ρετσίνα.

H καλλιέργεια της αμπέλου είναι συνεχής και αδιάκοπη στην περιοχή των Μεσογείων όπως αποδεικνύεται από πλήθος

δημοσίων εγγράφων καθώς και ιδιωτικών τα οποία βρίσκονται στα αρχεία των δήμων καθώς και ιδιωτών.

Χαρακτηριστική είναι η αναφορά στο βιβλίο του Σ.Μεθενίτη «Το Μαρκόπουλο των Μεσογείων, Οδοιπορικό στους αιώνες» οποίος αναφερόμενος στα οικονομικά των δήμων των Μεσογείων κατά την περίοδο 1834 -1914, αναφέρει: “Οι κάτοικοι του Μαρκοπούλου,όπως όλοι οι κάτοικοι των Μεσογείων ,πλήρωναν φόρο ανάλογα με τα παραγόμενα προϊόντα.

Έτσι λοιπόν στο δημοτικό ταμείο συνέρρεαν πόροι από την φορολόγηση του ελαίου, του ελαιόκαρπου, ,των δημητριακών, της αμπέλου, του γλεύκους, της ρητίνης, όπως επίσης και […] »

Και στην σελ.74 « […] Βλέπουμε λοιπόν ,ότι όπως προκύπτει από τα οθωμανικά δευτέρια και κατάστιχα στη διάρκεια του

16ου αιώνα τα αμπέλια υπήρχαν εκεί που ευδοκιμούσαν περισσότερο […] Εκεί ακριβώς που και σήμερα υπάρχουν τα πιο

αποδοτικά αμπέλια της περιφέρειας Μαρκοπούλου, στο λιβάδι της Βραώνας.»

Ο δεσμός αυτός συνεχίζεται στις ημέρες μας, με την οργάνωση εκδηλώσεων και ημερίδων που προβάλουν το κρασί, αλλά και την πολιτιστική παράδοση του τόπου

 

Γ. Γεωγραφικό περιβάλλον και γεωγραφική προέλευση.

(ambiente ed origine geografica)

 

Η Αττική είναι ένα λεκανοπέδιο που φύλακές του, από την αρχαιότητα τάχτηκαν τα βουνά: ο Υμηττός, η Πεντέλη, η

Πάρνηθα, ο Κιθαιρώνας, τα Γεράνια όρη και το όρος Πατέρα.

Στην παραλιακή ζώνη, όλο το καλοκαίρι, φυσούν μελτέμια και θαλάσσιες αύρες που κατεβάζουν τις ακραίες θερμοκρασίες. Άλλωστε, όσο περίεργο κι αν φαίνεται, η μέση ετήσια

θερμοκρασία στην Αττική, τοποθετείται στους 18° C.

Το κλίμα της χαρακτηρίζεται γνήσιο μεσογειακό, με παροιμιώδη

ηλιοφάνεια, από τις μεγαλύτερες στον ελλαδικό χώρο.

Οι άνεμοι είναι ασθενείς και μέτριοι.

Οι μέσες τιμές υγρασίας χαμηλές.

Τα παραπάνω μετερεολογικά στοιχεία επιβεβαιώνουν την απουσία δυσμενών για την καλλιέργεια της αμπέλου συνθηκών.

Συγκεκριμένα, οι παγετοί, ανύπαρκτοι ενώ το χαλάζι και οι καταιγίδες σπάνιες. Οι συνθήκες όπως γίνεται αντιληπτό είναι ιδιαίτερα ευνοϊκές για την αμπελοκαλλιέργεια.

Προσθέστε τον παράγοντα αττική γη, η οποία είναι κατεξοχήν άγονη, τα εδάφη της όμως παρουσιάζουν ποικιλία στη σύσταση.

Έχετε ήδη τις πρώτες συνιστώσες που οδηγούν στην πολυπλοκότητα του χαρακτήρα των κρασιών που παράγονται εδώ.

Τελευταία και σημαντικότερη, είναι σαφώς το σταφύλι.

Στον αττικό αμπελώνα, όπως και σ΄ ολόκληρη την Κεντρική Ελλάδα καλλιεργούν κυρίως τις λευκές ποικιλίες Σαββατιανό και Ροδίτη για την παραγωγή ρετσίνας.

 

8.2. Λεπτομέρειες του προϊόντος

(caratteristiche del prodotto)

Ο συνδυασμός αυτών των κλιματικών συνθηκών, με την ποικιλία των εδαφών της περιοχής, τις καλλιεργούμενες ποικιλίες αμπέλου, τις εφαρμοζόμενες καλλιεργητικές φροντίδες της αμπέλου και τις οινοποιητικές τεχνικές, συμβάλουν στα ποιοτικά χαρακτηριστικά των οίνων Ρετσίνα Πικερμίου.

 

8.3. Αιτιώδης αλληλεπίδραση

(Interazioni causali)

Η μοναδικότητα των οίνων Ρετσίνα Πικερμίου οφείλεται στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής (έδαφος , κλίμα,

επίδραση των ανέμων κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού) σε συνδυασμό με τις καλλιεργούμενες ποικιλίες και τις

εφαρμοζόμενες καλλιεργητικές τεχνικές.

 

9. ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ

(requisiti applicabili)

 

9.1. Απαιτήσεις  Εθνικής Νομοθεσίας

(requisiti legislazione nazionale)

-Προεδρικό διάταγμα  αριθ. 514/5.7.1979  «Περί παραγωγής, ελέγχου  και προστασίας των ρητινιτών οίνων» (ΦΕΚ 157/Α/12-07-1979).

- Κοινή Υπουργική Απόφαση αριθ. 392169/20-10-1999 «Γενικοί κανόνες χρήσης του όρου «Τοπικός Οίνος» ως περιγραφικού στοιχείου επιτραπέζιου οίνου»(ΦΕΚ1985/Β/8-11-1999) όπως τροποποιήθηκε με την με την αριθ. 321813/ 29-08-2007ΚΥΑ (ΦΕΚ1723/Β/29-08-2007)

- Υπουργική απόφαση αριθ. 280557/2005 «Καθορισμός του χρόνου ωρίμανσης, παλαίωσης και διάθεσης στην κατανάλωση των τοπικών οίνων Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας, των Τοπικών Οίνων καθώς και των ενδείξεων κατά την επισήμανσή τους που αφορούν τον τρόπο παραγωγής ή τις μεθόδους παρασκευής τους» (ΦΕΚ 818/Β/15.06.2005).

- Υπουργική απόφαση αριθ. 398581/27-9-2001 « Καθορισμός λεπτομερειών εφαρμογής του Καν(ΕΚ) 1282/2001 της Επιτροπής όσον αφορά τις πληροφορίες για την αναγνώριση των προϊόντων και την παρακολούθηση της αγοράς στον αμπελοοινικό τομέα και για την τροποποίηση του Καν(ΕΚ) 1623/2000» (ΦΕΚ 1293/Β/8.10.2001).

- Κοινή Υπουργική Απόφαση αριθ. 285870/1.9.2004 «Καθορισμός των αναγκαίων συμπληρωματικών μέτρων εφαρμογής  του Καν(ΕΚ) 884/2001 της Επιτροπής σχετικά με τα συνοδευτικά έγγραφα μεταφοράς των αμπελοοινικών προϊόντων και των βιβλίων που πρέπει να τηρούνται στον αμπελοοινικό τομέα» (ΦΕΚ 1372/Β/ 8.9.2004) όπως τροποποιήθηκε με την αριθ. 317456/4.11.2005 ΚΥΑ (ΦΕΚ 1571/Β/14.11.2005).

- Υπουργική απόφαση αριθ. 388052/8.8.2001 «Εφαρμογή του Καν(ΕΚ) 2729/00 της Επιτροπής σχετικά με τις λεπτομέρειες εφαρμογής όσον αφορά τους ελέγχους στον αμπελοοινικό τομέα» (ΦΕΚ 1089/Β/ 21.8.2001).

-Υπουργική Απόφαση αριθ. 235309/7.2.2002 «Έγκριση παραδοσιακών ενδείξεων οίνων» (ΦΕΚ 179/Β/19.2.2002) όπως τροποποιήθηκε και ισχύει

- Κοινή Υπουργική Απόφαση αριθ.336927/10.3.1999 «Καθορισμός προϋποθέσεων χρήσης της ένδειξης «όνομα αμπελουργικής εκμετάλλευσης ή ομάδας αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων»στις ετικέτες των Ελληνικών οίνων»(ΦΕΚ 420/Β/20.4.1999)

 

9.2. Παρέκκλιση από την παραγωγή στην οριοθετημένη περιοχή

(riferimento della produzione nella zona delimitata)

A) Νομικό πλαίσιο: Κοινοτική Νομοθεσία

(legislazione comunitaria)

Στο άρθρο 6 παράγραφος 4 του Καν(ΕΚ)607/2009 της Επιτροπής «για τον καθορισμό ορισμένων  λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 479/2008 του Συμβουλίου όσον αφορά τις προστατευόμενες ονομασίες προέλευσης και τις προστατευόμενες γεωγραφικές ενδείξεις, τις παραδοσιακές ενδείξεις, την επισήμανση και την παρουσίαση ορισμένων προϊόντων του αμπελοοινικού τομέα

 

Β) Νομικό πλαίσιο: Εθνική Νομοθεσία

(legislazione nazionale)

Στην αριθμ .392169/20-10-1999 Κοινή Υπουργική Απόφαση «Γενικοί κανόνες χρήσης του όρου «Τοπικός Οίνος» ως περιγραφικού στοιχείου επιτραπέζιου οίνου» (ΦΕΚ 1985/Β/8-11-99) όπως τροποποιήθηκε με την αριθμ. 321813/29-8-2007 ΚΥΑ , στο άρθρο 4 στοιχείο γ) αναφέρεται:

οι επιτραπέζιοι οίνοι που δικαιούνται τη χρήση του όρου «Τοπικός Οίνος» με γεωγραφική ένδειξη επαρχίας, νομού ή αμπελουργικής περιοχής μικρότερης του νομού, παράγονται σε οινοποιεία που βρίσκονται μέσα στο νομό ή σε όμορους νομούς.

 

-Στο αριθμ. 514/5-7-1979  Προεδρικό Διάταγμα  «Περί παραγωγής ελέγχου και προστασίας των ρητινιτών οίνων» (ΦΕΚ157/Α/12-7-1979), στο άρθρο 3 παράγραφος 2:

Η οινοποίηση του γλεύκους προς παραγωγήν ρητινιτών οίνων, περί ων η παράγραφος 2 του άρθρου 2, δύναται να λαμβάνη χώρα κατ’ εξαίρεσιν, και εφ’ όσον συντρέχουν οι εν παραγράφω 3 του παρόντος ειδικοί λόγοι, εκτός του νομού του οποίου οι οίνοι ούτοι φέρουν το όνομα, αλλ’ οπωσδήποτε εις οινοποιεία ευρισκόμενα είς όμορους νομούς και είς απόστασιν μικροτέραν των 50 χιλιομέτρων από την αμπελουργικήν ζώνην καταγωγής των σταφυλών και υπό τας κάτωθι προϋποθέσεις:

(la produzione di vini resinati può essere effettuata nel rispetto del punto 3 in via eccezionale e per motivi particolari in unità periferiche, vicine alla zona di produzione dell’uva, in cantine che distano al massimo 50 km. dal confine della zona di produzione alle seguenti condizioni)

α) Η μετατροπή των σταφυλών εις γλεύκος λαμβάνει χώραν εις οινοποιεία ευρισκόμενα εντός του νομού του οποίου το όνομα επιτρέπεται να φέρη ο παραγόμενος ρητινίτης οίνος.

(la trasformazione dell’uva in mosto deve avvenire in cantine situate all’interno della zona delimitata

β) Το μεταφερόμενον γλεύκος συνοδεύεται υπό αδείας μεταφοράς, ως αύτη καθορίζεται προκειμένου δι’ οίνους ονομασίας προέλευσης , συμφώνως προς τας διατάξεις της παραγράφου 12 του άρθρου 5 του Ν.Δ.243/1969.

(inoltre il prodotto deve essere accompagnato da documenti di trasporto secondo l’articolo 5, paragrafo 12 del DPR n. 243 del 1969)

 

9.3. Πρόσθετες διατάξεις που αφορούν στην επισήμανση των οίνων

(disposizioni supplementari inerenti all’etichettatura dei vini)

 

A) Νομικό πλαίσιο: Κοινοτική Νομοθεσία

(quadro giuridico, legislazione comunitaria)

Στο άρθρο 66 παράγραφοι 1, 2 και 6 του Καν(ΕΚ)607/2009 της Επιτροπής «για τον καθορισμό ορισμένων λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 479/2008 του Συμβουλίου όσον αφορά τις προστατευόμενες ονομασίες προέλευσης και τις προστατευόμενες γεωγραφικές ενδείξεις, τις παραδοσιακές ενδείξεις, την επισήμανση και την παρουσίαση ορισμένων προϊόντων του αμπελοοινικού τομέα.

 

B) Νομικό πλαίσιο: Εθνική Νομοθεσία

(quadro giuridico legislazione nazionale)

Στην αριθμ. 280557/9-6-2005 υπουργική απόφαση «Καθορισμός του χρόνου ωρίμανσης, παλαίωσης και διάθεσης στην κατανάλωση των οίνων Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας, των Τοπικών Οίνων καθώς και των ενδείξεων κατά την επισήμανσή τους που αφορούν τον τρόπο παραγωγής ή τις μεθόδους παρασκευής τους» (ΦΕΚ 818Β/15-6-2005), στο άρθρο 3 και 4 αναφέρονται οι προϋποθέσεις για τη χρήση των παρακάτω ενδείξεων:

 

- ΝΕΟΣ ΟΙΝΟΣ ή ΝΕΑΡΟΣ ΟΙΝΟΣ (vino nuovo, novello);

- ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ ή ΩΡΙΜΑΣΕ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ (maturato in botti);

- ΠΑΛΑΙΩΜΕΝΟΣ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ ή ΠΑΛΑΙΩΣΗ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ (invecchiato in botti)

- ΟΙΝΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΚΑΙ ΩΡΙΜΑΣΕ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ ή ΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ

(vinificato ed affinato in botti)

- ΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ ή ΟΙΝΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ (vinificato in botti).

 

9.4. Αναγραφή στην επισήμανση του έτους συγκομιδής

(indicazione dell’annata di vendemmia)

Εθνική Νομοθεσία

Legislazione nazionale)

Στην περίπτωση χρήσης της ένδειξης «ΝΕΟΣ ΟΙΝΟΣ» ή «ΝΕΑΡΟΣ ΟΙΝΟΣ» στην επισήμανση των οίνων είναι υποχρεωτική η αναγραφή του έτους συγκομιδής των σταφυλιών όπως ορίζεται στο άρθρο 1 παρ.2 της αριθμ. 280557/9-6-2005 υπουργικής απόφαση «Καθορισμός του χρόνου, ωρίμανσης, παλαίωσης και διάθεσης στην κατανάλωση, των οίνων Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας, των Τοπικών Οίνων καθώς και των ενδείξεων κατά την επισήμανσή τους που αφορούν τον τρόπο παραγωγής ή τις μεθόδους παρασκευής τους» (ΦΕΚ 818/Β/15-6-2005).

(nell’utilizzo dei termini “vino nuovo o vino novello” è obbligatorio indicare l’annata della vendemmia come da Decreto n. 280557 del 09/06/2005)

 

9.5. Παραδοσιακές Ενδείξεις

(menzioni tradizionali)

Παραδοσιακές ενδείξεις σύμφωνα με την αριθμ 235309/7-2-2002 Υπουργική Απόφαση «Έγκριση παραδοσιακών ενδείξεων οίνων» οι οποίες συνδέονται με την ονομασία προέλευσης ή τη γεωγραφική ένδειξη.

Σύμφωνα με την ανωτέρω Υπουργική Απόφαση οι παραδοσιακές ενδείξεις που μπορούν να χρησιμοποιούνται στην επισήμανση των οίνων με Οίνων με Ονομασία κατά παράδοση Ρετσίνα Πικερμίου είναι οι παρακάτω:

 

ΚΟΚΚΙΝΕΛΙ / kokineli (Retsina rosato),

ΡΕΤΣΙΝΑ / Retsina,

ΡΕΤΣΙΝΑ ΝΕΑΡΗ Ή ΡΕΤΣΙΝΑ ΦΡΕΣΚΙΑ / Retsina neuve,

ΡΕΤΣΙΝΑ ΒΑΡΕΛΙΣΙΑ / Retsina en fûts

 

9.6. Περιορισμοί  στην επισήμανση των οίνων

(restrizioni nelletichettatura dei vini)

Δεν επιτρέπεται , στο εττικετάρισμα  (σήμανση) των εμφιαλωμένων οίνων, η χρήση της ένδειξης «Γιοματάρι» ως εμπορικού σήματος.

(è vietato utilizzare nell’etichettatura dei vini in bottiglia  “Γιοματάρι” come marchio privato)

 

10. ΕΛΕΓΧΟΙ

(controlli)

 

10.1. Οι έλεγχοι πραγματοποιούνται με βάσει τις παρακάτω διατάξεις:

(la verifica è basata sulle seguenti disposizioni)

1.Οι έλεγχοι πραγματοποιούνται με βάσει τις παρακάτω διατάξεις:

- Υπουργική απόφαση αριθ. 388052/8.8.2001 «Εφαρμογή του Καν(ΕΚ) 2729/00 της Επιτροπής σχετικά με τις λεπτομέρειες εφαρμογής όσον αφορά τους ελέγχους στον αμπελοοινικό τομέα» (ΦΕΚ 1089/Β/ 21.8.2001).

-Προεδρικό Διάταγμα 514/5.7.1979 «Περί παραγωγής, ελέγχου και προστασίας ρητινίτη οίνου» ((ΦΕΚ 157/A/12.7.1979).

 - Υπουργική απόφαση αριθ. 398581/27-9-2001 « Καθορισμός λεπτομερειών εφαρμογής του Καν(ΕΚ) 1282/2001 της Επιτροπής όσον αφορά τις πληροφορίες για την αναγνώριση των προϊόντων και την παρακολούθηση της αγοράς στον αμπελοοινικό τομέα και για την τροποποίηση του Καν(ΕΚ) 1623/2000» (ΦΕΚ 1293/Β/8.10.2001).

- Κοινή Υπουργική Απόφαση αριθ. 285870/1.9.2004 «Καθορισμός των αναγκαίων συμπληρωματικών μέτρων εφαρμογής  του Καν(ΕΚ) 884/2001 της Επιτροπής σχετικά με τα συνοδευτικά έγγραφα μεταφοράς των αμπελοοινικών προϊόντων και των βιβλίων που πρέπει να τηρούνται στον αμπελοοινικό τομέα» (ΦΕΚ 1372/Β/ 8.9.2004) όπως τροποποιήθηκε με την αριθ. 317456/4.11.2005 ΚΥΑ (ΦΕΚ 1571/Β/14.11.2005).

 

10.2. Διαδικασία διεξαγωγής των ελέγχων:

(procedure per lo svolgimento delle ispezioni)

 

Τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που ενδιαφέρονται να παράγουν τον συγκεκριμένο οίνο ΠΓΕ δηλώνουν στην αρμόδια Διεύθυνση, δεκαπέντε μέρες (15) προ του τρυγητού την ημερομηνία που θα αρχίσουν να παραλαμβάνουν σταφυλές για το σκοπό αυτό.

Στα ζυγολόγια ή τιμολόγια που εκδίδονται από τους οινοπαραγωγούς κατά την παραλαβή των σταφυλιών που προορίζονται για τον συγκεκριμένο οίνο ΠΓΕ αναγράφεται το ονοματεπώνυμο του αμπελουργού, η ποικιλία της αμπέλου, ο κωδικός αριθμός του αμπελοτεμαχίου του Αμπελουργικού Μητρώου καθώς και ο δείκτης διαθλάσεως του γλεύκους σταφυλιών.

Τα στελέχη των ζυγολογίων ή τιμολογίων αυτών φυλάσσονται επί πέντε έτη και επιδεικνύονται σε κάθε ζήτηση των αρμόδιων οργάνων ελέγχου.

Οι ανωτέρω οίνοι που διατίθενται συσκευασμένοι/εμφιαλωμένοι στην κατανάλωση, φέρουν υποχρεωτικά τυπωμένο επί της ετικέτας, με ευθύνη του συσκευαστή/εμφιαλωτή, ως στοιχείο ελέγχου, ειδικό κωδικό αριθμό, ο οποίος περιλαμβάνει τα γράμματα ΠI, στη συνέχεια εξαψήφιο αριθμό και μετά, τα δυο τελευταία ψηφία του έτους παραγωγής.

Οι ειδικοί κωδικοί αριθμοί χορηγούνται από τη Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής της περιοχής (πρώην Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης) όπου βρίσκονται οι εγκαταστάσεις συσκευασίας/εμφιάλωσης  μετά από αίτηση του ενδιαφερομένου και αφού προηγηθεί ο σχετικός έλεγχος.

 

10.3. ΑΡΧΕΣ ΕΛΕΓΧΟΥ

(autorità di controllo)

α)Υπουργείο:      Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων

Διεύθυνση:         Μεταποίησης-Τυποποίησης & Ποιοτικού Ελέγχου

Τμήμα:              Οίνου και Αλκοολούχων Ποτών

Διεύθυνση:         Αχαρνών 2, Αθήνα, Τ.Κ. GR-101 76

Τηλ.:                 210 - 212 4171, 210 - 212 4287, 210-2124289

Fax:                  210 - 52 38 337

e-mail:              ax2u249@minagric.gr,ax2u086@minagric.gr,ax2u172@minagric.gr

Ρετσίνα Σπάτων (Αττικής)

Retsina of Spata (Attiki)

O.Π.

Ονομασία Παράδοση

(designazione tradizionale)

Π.Γ.Ε. (Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη)

P.G.E. (indicazione geografica protetta)

Υφιστάμενες ονομασίες οίνωνΤεχνικός φάκελος

(denominazioni dei vini esistenti – documentazione tecnica)

Προεδρικό Διάταγμα αριθ. 514/5.7.1979

(fonte Minagr.gr.)

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ

(specifiche del prodotto)

(ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) 1234/2007 ΑΡΘΡΟ 118 γ, ΠΑΡ/ΦΟΣ 2)

Ρετσίνα  Σπάτων (Αττικής) (el)

Retsina of Spata (Attiki) (en)

Π.Γ.Ε. (Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη)

P.G.E. (indicazione geografica protetta)

 

1. ΟΝΟΜΑ ΠΡΟΣ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ

(denominazione da registrare)

 

Όνομα προς καταχώρηση: Ρετσίνα Σπάτων (Αττικής)

Ισοδύναμος Όρος: Retsina of Spata (Attiki)

 

1.1. ΚΑΤΗΓΟΡΊΕΣ ΑΜΠΕΛΟΟΙΝΙΚΏΝ ΠΡΟΪΌΝΤΩΝ:

(categorie dei prodotti)

Ο οίνος Π.Γ.Ε. Ρετσίνα Σπάτων (Αττικής), Retsina of Spata (Attiki)

ανήκει στην κατηγορία 1.

Αμπελοοινικών Προϊόντων του παραρτήματος ΧΙβ του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1234/2007.

1. Οίνος (vino)

 

1.2.  Τύποι οίνων

(tipi di vino)

Οίνος λευκός ξηρός (vino bianco secco)

Οίνος Ερυθρωπός ξηρός (vino rosato secco)

 

2. ΠΕΡΙΓΡΑΦΉ ΤΟΥ ΟΊΝΟΥ (Ή ΤΩΝ ΟΊΝΩΝ):

(descrizione del vino e dei vini)

 

Α. ΟΙΝΟΣ ΛΕΥΚΟΣ

(vino bianco)

2.1. Αναλυτικά και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά Οίνος λευκός ξηρός

(caratteristiche analitiche ed organolettiche vino bianco secco)

2.1.1. Αναλυτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche analitiche)

- Ελάχιστος Αποκτημένος αλκοολικός τίτλος: min. 10,00% vol., max. 13,50% vol.;

(titolo alcolometrico volumico effettivo minimo massimo)

- Περιεκτικότητα σε ολικά σάκχαρα: Μέγιστη 4,00 g/l;

(zuccheri residui totali massimo)

- Ολική οξύτητα εκφρασμένη σε τρυγικό οξύ: Ελάχιστη 4.50 g/l;

(acidità totale minima)

- Πτητική οξύτητα  εκφρασμένη σε οξικό οξύ: Μέγιστη 1,08 g/l;

(acidità volatile massima)

- Μέγιστη περιεκτικότητα των οίνων σε ολικό διοξείδιο του θείου:200 mg/l.

(anidride solforosa totale massima)

 

2.1.2. Οργανοληπτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche organolettiche)

Χρώμα κίτρινο από ελαφρό έως έντονο, συχνά με ανταύγειες χρυσές και κεχριμπαρένιες.

(colore giallo dalla lucentezza severa, spesso con riflessi dorati o ambrati)

Μύτη ευχάριστη και σύνθετη, όπου δεσπόζει  το χαρακτηριστικά άρωμα  της ρητίνης( άρωμα πεύκου).

(profumo piacevole e complesso dominato dal caratteristico sentore di resina di pino)

Στόμα πλούσιο, γεμάτο, έντονο που προβάλλεται το άρωμα της ρητίνης, οξύτητα μέτρια και μακρά έντονη επίγευση.

(sapore ricco ed ampio, aroma netto di resina di pino, moderata acidità, retrogusto lungo ed intenso)

 

Β. ΟΙΝΟΣ ΕΡΥΘΡΩΠΟΣ

(vino rosato)

 

Οίνος Ερυθρωπός ξηρός

(vino rosato secco)

2.2. Αναλυτικά και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά Οίνος Ερυθρωπός ξηρός

(caratteristiche analitiche ed organolettiche vino rosato secco)

2.2.1. Αναλυτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche analitiche)

- Ελάχιστος Αποκτημένος αλκοολικός τίτλος: min. 10,00% vol., max. 13,50% vol.;

(titolo alcolometrico volumico effettivo minimo massimo)

- Περιεκτικότητα σε ολικά σάκχαρα: Μέγιστη 4,00 g/l;

(zuccheri residui totali massimo)

- Ολική οξύτητα εκφρασμένη σε τρυγικό οξύ: Ελάχιστη 4.50 g/l;

(acidità totale minima)

- Πτητική οξύτητα  εκφρασμένη σε οξικό οξύ: Μέγιστη 1,08 g/l;

(acidità volatile massima)

- Μέγιστη περιεκτικότητα των οίνων σε ολικό διοξείδιο του θείου:200 mg/l.

(anidride solforosa totale massima)

 

2.2.2. Οργανοληπτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche organolettiche)

Χρώμα ανοιχτό κόκκινο τριανταφυλλί με πορτοκαλί ανταύγειες.

(colore rosa brillante con riflessi aranciati)

Μύτη ευχάριστη και σύνθετη, όπου δεσπόζει  το χαρακτηριστικό άρωμα και της ρητίνης( άρωμα πεύκου).

(profumo piacevole e complesso dominato dal caratteristico sentore di resina di pino)

Στόμα πλούσιο, γεμάτο, έντονο που προβάλλεται το άρωμα της ρητίνης, οξύτητα μέτρια και μακρά έντονη επίγευση.

(sapore ricco ed ampio, aroma netto di resina di pino, moderata acidità, retrogusto lungo ed intenso)

 

3. Παραδοσιακές ενδείξεις

(menzioni tradizionali)

 

Παραδοσιακές ενδείξεις, σύμφωνα με το άρθρο 118κα παράγραφος 1, οι οποίες συνδέονται με την ονομασία προέλευσης ή τη γεωγραφική ένδειξη.

Σύμφωνα με το άρθρο 40 του κανονισμού  (ΕΚ) αριθ. 607/2009 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει από τον Καν(ΕΚ) 670/2011 της Επιτροπής  και όπως έχουν οριστεί και καταχωρηθεί στην ηλεκτρονική βάση δεδομένων «E-Bacchus», οι παραδοσιακές ενδείξεις που μπορούν να χρησιμοποιούνται και να προστατεύονται για την Ονομασία κατά παράδοση Σπάτων και με την προϋπόθεση ότι τηρούνται οι σχετικές προϋποθέσεις της Κοινοτικής και Εθνικής νομοθεσίας, είναι οι εξής:

 

Ρετσίνα ή Σπάτων Ρετσίνα Σπάτων Αττικής

(Retsina of Spata o Retsina of Spata Attiki)

Ονομασία κατά παράδοση στη θέση των ΠΓΕ

(designazione tradizionale al posto di IGP)

Τοπικός Οίνος στη θέση των ΠΓΕ

(vino regionale al posto di IGP)

 

Αγρέπαυλη (edificio storico),

Αμπέλι (vigna),

Αμπελώνας (ες) (vigneto/i),

Αρχοντικό (palazzo),

Κάστρο (castello),

Κτήμα (tenuta, proprietà),

Μετόχι (fattoria del monastero),

Μοναστήρι (monastero)

Πύργος (torre).

 

4. ΟΙΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

(pratiche enologiche)

 

4.1. Οινοποίηση λευκών οίνων:

(vinificazione vini bianchi)

Ο λευκός οίνος Ρετσίνα  Σπάτων παράγεται με την παραδοσιακή τεχνική των οίνων ρετσίνα που παρασκευάζονται αποκλειστικά στην Ελλάδα.

(il vino bianco Retsina of Spata è prodotto con la tecnica tradizionali dei vini resinati, prodotti esclusivamente in Grecia)

Συγκεκριμένα μετά την γλευκοποίηση των σταφυλιών προστίθεται στο γλεύκος πριν  την έναρξη της αλκοολικής ζύμωσης ή κατά την διάρκεια αυτής και εφόσον δεν έχει ζυμωθεί ποσότητα ζαχάρου μεγαλύτερη  του 1/3 της αρχικά περιεχομένης,  ρητίνη πεύκης Χαλεπίου ( PINUS HALEPENSIS) σε ποσότητα έως 1 χιλιόγραμμο ανά 100 λίτρα γλεύκους.

(in particolare si aggiunge la resina di pino di Aleppo  “Pinus Halepensis” nella misura massima di 1 kg ogni 100 litri di mosto sia prima dell’inizio della fermentazione o durante la stessa purché non sia già stato fermentato 1/3 della quantità originale di zuccheri)

 

4.2. Οινοποίηση ερυθρωπών οίνων:

(vinificazione vini rosati)

Ο ερυθρωπός οίνος Ρετσίνα Σπάτων παράγεται με την παραδοσιακή τεχνική των οίνων ρετσίνα που παρασκευάζονται αποκλειστικά στην Ελλάδα.

(il vino rosato Retsina of Spata è prodotto con la tecnica tradizionali dei vini resinati, prodotti esclusivamente in Grecia)

Συγκεκριμένα μετά την γλευκοποίηση των σταφυλιών προστίθεται στο γλεύκος πριν  την έναρξη της αλκοολικής ζύμωσης ή κατά την διάρκεια αυτής και εφόσον δεν έχει ζυμωθεί ποσότητα ζαχάρου μεγαλύτερη  του 1/3 της αρχικά περιεχομένης,  ρητίνη πεύκης Χαλεπίου ( PINUS HALEPENSIS) σε ποσότητα έως 1 χιλιόγραμμο ανά 100 λίτρα γλεύκους.

(in particolare si aggiunge la resina di pino di Aleppo  “Pinus Halepensis” nella misura massima di 1 kg ogni 100 litri di mosto sia prima dell’inizio della fermentazione o durante la stessa purché non sia già stato fermentato 1/3 della quantità originale di zuccheri)

 

4.3. Ειδικές οινολογικές πρακτικές

(pratiche enologiche specifiche)

α) Επιτρέπεται αύξηση της ολικής οξύτητας μέχρι 1,5 γραμμάριο ανά λίτρο οίνου.

(si può aumentare l’acidità totale sino ad 1,50 g/l)

Απαγορεύεται η με οποιοδήποτε τρόπο αρωμάτιση οίνων για την απόκτηση  των χαρακτήρων του ρητινίτη οίνου.

(è vietato l’impiego di vino aromatizzato per acquisire il sentore di resina)

Απαγορεύεται η ανάμιξη ρητινιτών οίνων με οίνους άλλου τύπου.

(è vietata la miscela di vino resinato con altre tipologie di vino)

β) Στην περίπτωση χρήσης του όρου «Ρετσίνα νεαρή» «Ρετσίνα Φρέσκια», πρέπει να περιέχει διοξείδιο του άνθρακα  περί το 1 g/l.

(nel caso dell’utilizzo dei termini “Retsina giovane” e “Retsina fresca” il vino deve avere almeno 1 g/l di biossido di carbonio)

γ) Η διαμόρφωση των πρεμνών είναι είτε γραμμική είτε κυπελλοειδής και το κλάδεμα που ακολουθείται στα γραμμικά είναι συνήθως το Royat ή το Guyot ανάλογα με την ποικιλία.

(l’impianto dei vigneti è a vaso o lineare, la potatura è di solito a Cordone Royat o Guyot secondo la varietà di vite)

 

5. ΟΡΙΟΘΕΤΗΜΕΝΗ ΠΕΡΙΟΧΗ

(zone delimitate)

 

Η οριοθετημένη ζώνη παραγωγής οίνων Ρετσίνα Σπάτων καθορίστηκε με το Προεδρικό Διάταγμα  αριθ. 514/5.7.1979 (ΦΕΚ 157/A/12.7.1979).

(la zona di produzione della IGP Retsina of Spata è stata istituita con il DPR n. 514 del 05/07/1979)

Η οριοθετημένη περιοχή για την παραγωγή των οίνων Ρετσίνα Σπάτων περιλαμβάνει την περιοχή  Σπάτα του Νομού Αττικής.

(la zona delimitata per la produzione del vino IGP Retsina of Spata comprende il territorio dell’ex comune di Spata nella Periferia Attica)

 

Δήμου Σπάτα-Αρτέμιδα (comune di Artemida-Spata)

Περιφερειακή ενότητα Ανατολικής Αττικής (unità periferica Attica Orientale)

Περιφέρεια Αττικής (periferia Attica)

 

6. Μέγιστες αποδόσεις

(resa massima)

 

6.1. ΜΕΓΙΣΤΗ ΑΠΟΔΟΣΗ (αποδόσεις) ανά εκτάριο:

(resa massima in kg di uva fresca per ettaro)

Η μέγιστη απόδοση ανά εκτάριο (ha) που επιτρέπεται ανέρχεται σε δώδεκα χιλιάδες (12,000) κιλά νωπά σταφύλια.

(la resa massima consentita è di 12.000 kg/ha di uva fresca)

 

6.2. Μέγιστη απόδοση σε εκατόλιτρα τελικού προϊόντος ανά εκτάριο

(resa massima in prodotto finito in hl/ha)

Η μέγιστη απόδοση ανά εκτάριο (ha) ανέρχεται για τους λευκούς  και ερυθρωπούς οίνους σε 90 HL τελικού προϊόντος.

(la resa massima in prodotto finito è di 90,00 hl/ha)

 

7. ΕΠΙΤΡΕΠΟΜΕΝΕΣ ΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΜΕΣ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΑΜΠΕΛΟΥ

(varietà di vite autorizzate)

 

Ο οίνος Ρετσίνα Σπάτων παράγεται από σταφύλια των ποικιλιών  Σαββατιανό και Ροδίτης.

(Il vino IGP Retsina Spata è prodotto con le varietà: Savatiano e Roditis)

 

8. ΔΕΣΜΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ

(collegamento con la zona geografica)

 

8.1.Λεπτομέρειες της γεωγραφικής περιοχής

(dettagli della zona geografica):

Α. Ιστορικός δεσμός.

(legame storico)

Σε έρευνα της Δρ. Martlew σε οργανικά υπολείμματα σκευών στην Κρήτη και την Hπειρωτική Ελλάδα, που εκτέθηκαν στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο σε συνεργασία με το Δρ. Τζεδάκη, οι Μινωίτες καλλιεργούσαν σταφύλια και τα πατούσαν παράγοντας κρασί με ρητίνη ήδη από το 1700 π.Χ.

Επιπλέον σε αρχαιολογικές έρευνες που έγιναν ανατολικά του οικισμού Μύρτου, στη Νότια Κρήτη, ήρθαν στο φως πήλινα δοχεία (2200-2700 π.Χ), που εξαιρετικά ακριβείς επιστημονικές αναλύσεις έδειξαν ότι σ’ αυτά είχε αποθηκευτεί κρασί με ρετσίνι.

Η παραγωγή ρετσίνας γινόταν από την αρχαιότητα όταν η προσθήκη ρητίνης (ρετσινιού) αποσκοπούσε στην καλύτερη συντήρηση του κρασιού, και όχι μόνο στην προσθήκη αρώματος.

Η μοναδική γεύση της λέγεται ότι έχει προέλθει από την πρακτική της σφράγισης των αμφορέων, με ρετσίνι από πεύκα κατά τους αρχαίους χρόνους.

Πριν από την εφεύρεση των στεγανών μπουκαλιών γυαλιού, το οξυγόνο αλλοίωνε τα κρασιά πολύ γρήγορα.

Για να στεγανοποιήσουν το στόμιο, οι αρχαίοι εφεύραν την χρήση της ρετσίνας πεύκου, η οποία συγχρόνως εμπλούτιζε με την πάροδο του χρόνου το κρασί με το χαρακτηριστικό της άρωμα.

Αργότερα εφευρέθηκε και η πρακτική της προσθήκης της ρετσίνας στο μούστο για τον αρωματισμό και τη γεύση του κρασιού και την καλύτερη συντήρησή του.

Σήμερα η Ρετσίνα αποτελεί ένα δημοφιλές ελληνικούς κρασί που παρασκευάζεται αποκλειστικά στην Ελλάδα.

 

Β. Πολιτιστικός, κοινωνικός και οικονομικός δεσμός.

(legame culturale, sociale ed economico)

Το αμπέλι και το κρασί είναι άρρηκτα δεμένα με την πολιτιστική, κοινωνική και οικονομική ζωή των ανθρώπων της περιοχής από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα.

Ο δεσμός αυτός συνεχίζεται στις ημέρες μας, με την οργάνωση εκδηλώσεων και ημερίδων που προβάλουν το κρασί, αλλά και την πολιτιστική παράδοση του τόπου.

 

Γ. Γεωγραφικό περιβάλλον και γεωγραφική προέλευση.

(ambiente ed origine geografica)

Πρόκειται για πεδινή αμπελουργική ζώνη με ομαλό λοφόδες ανάγλυφο, με τα αμπέλια να φτάνουν ως και το υψόμετρο των 200 μέτρων.

Οι περισσότεροι αμπελώνες της περιοχής εκτείνονται σε πλαγιές σε μικρή απόσταση από την θάλασσα.

Τα εδάφη των αμπελώνων είναι ανοικτόχρωμες μάργες της Αττικής αλλά και τοπικά κοκκινοχώματα μέσης μηχανικής σύστασης (SL, SCL) με ουδέτερο pH και τοπικά με αυξημένο ανθρακικό ασβέστιο.

Με βάση τα μετεωρολογικά στοιχεία της ΕΜΥ, το κλίμα της περιοχής χαρακτηρίζεται ως Μεσογειακό ξηροθερμικό με ήπιους χειμώνες.

Η μέση θερμοκρασία τους καλοκαιρινούς μήνες είναι 29,4ο C ενώ τους χειμερινούς μήνες δεν κατεβαίνει συχνά κάτω από τους 0o C.

Η μέση μέγιστη θερμοκρασία σημειώνεται το μήνα Ιούλιο 35ο C και η ελάχιστη το μήνα Ιανουάριο 7,3ο C

Το μέσο ύψος βροχόπτωσης είναι γύρω στα 380-400 mm και η κατανομή τους είναι η χαρακτηριστική των μεσογειακών κλιμάτων δηλ. με βροχοπτώσεις τους μήνες Οκτώβρη μέχρι Απρίλη.

Η εξατμισοδιαπνοή βρίσκεται στα ίδια επίπεδα με την βροχόπτωση τους χειμερινούς μήνες, ενώ υπερέχει την βλαστική περίοδο.

Οι άνεμοι που επικρατούν στην περιοχή ιδιαίτερα το χειμώνα είναι Β-ΒΑ, ενώ την άνοιξη και το καλοκαίρι είναι μικρής ως μέτριας εντάσεως.

 

8.2. Λεπτομέρειες του προϊόντος

(caratteristiche del prodotto)

Ο συνδυασμός αυτών των κλιματικών συνθηκών, με την ποικιλία των εδαφών της περιοχής, τις καλλιεργούμενες ποικιλίες αμπέλου, τις εφαρμοζόμενες καλλιεργητικές φροντίδες της αμπέλου και τις οινοποιητικές τεχνικές, συμβάλουν στα ποιοτικά χαρακτηριστικά των οίνων Ρετσίνα  Σπάτων.

 

8.3. Αιτιώδης αλληλεπίδραση

(Interazioni causali)

Η μοναδικότητα των οίνων Ρετσίνα Σπάτων  οφείλεται στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής (έδαφος , κλίμα, επίδραση των ανέμων κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού) σε συνδυασμό με τις καλλιεργούμενες ποικιλίες και τις εφαρμοζόμενες καλλιεργητικές τεχνικές.

 

9. ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ

(requisiti applicabili)

 

9.1. Απαιτήσεις  Εθνικής Νομοθεσίας

(requisiti legislazione nazionale)

-Προεδρικό διάταγμα  αριθ. 514/5.7.1979  «Περί παραγωγής, ελέγχου  και προστασίας των ρητινιτών οίνων» (ΦΕΚ 157/Α/12-07-1979).

- Κοινή Υπουργική Απόφαση αριθ. 392169/20-10-1999 «Γενικοί κανόνες χρήσης του όρου «Τοπικός Οίνος» ως περιγραφικού στοιχείου επιτραπέζιου οίνου»(ΦΕΚ1985/Β/8-11-1999) όπως τροποποιήθηκε με την με την αριθ. 321813/ 29-08-2007ΚΥΑ (ΦΕΚ1723/Β/29-08-2007)

- Υπουργική απόφαση αριθ. 280557/2005 «Καθορισμός του χρόνου ωρίμανσης, παλαίωσης και διάθεσης στην κατανάλωση των τοπικών οίνων Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας, των Τοπικών Οίνων καθώς και των ενδείξεων κατά την επισήμανσή τους που αφορούν τον τρόπο παραγωγής ή τις μεθόδους παρασκευής τους» (ΦΕΚ 818/Β/15.06.2005).

- Υπουργική απόφαση αριθ. 398581/27-9-2001 « Καθορισμός λεπτομερειών εφαρμογής του Καν(ΕΚ) 1282/2001 της Επιτροπής όσον αφορά τις πληροφορίες για την αναγνώριση των προϊόντων και την παρακολούθηση της αγοράς στον αμπελοοινικό τομέα και για την τροποποίηση του Καν(ΕΚ) 1623/2000» (ΦΕΚ 1293/Β/8.10.2001).

- Κοινή Υπουργική Απόφαση αριθ. 285870/1.9.2004 «Καθορισμός των αναγκαίων συμπληρωματικών μέτρων εφαρμογής  του Καν(ΕΚ) 884/2001 της Επιτροπής σχετικά με τα συνοδευτικά έγγραφα μεταφοράς των αμπελοοινικών προϊόντων και των βιβλίων που πρέπει να τηρούνται στον αμπελοοινικό τομέα» (ΦΕΚ 1372/Β/ 8.9.2004) όπως τροποποιήθηκε με την αριθ. 317456/4.11.2005 ΚΥΑ (ΦΕΚ 1571/Β/14.11.2005).

- Υπουργική απόφαση αριθ. 388052/8.8.2001 «Εφαρμογή του Καν(ΕΚ) 2729/00 της Επιτροπής σχετικά με τις λεπτομέρειες εφαρμογής όσον αφορά τους ελέγχους στον αμπελοοινικό τομέα» (ΦΕΚ 1089/Β/ 21.8.2001).

-Υπουργική Απόφαση αριθ. 235309/7.2.2002 «Έγκριση παραδοσιακών ενδείξεων οίνων» (ΦΕΚ 179/Β/19.2.2002) όπως τροποποιήθηκε και ισχύει

- Κοινή Υπουργική Απόφαση αριθ.336927/10.3.1999 «Καθορισμός προϋποθέσεων χρήσης της ένδειξης «όνομα αμπελουργικής εκμετάλλευσης ή ομάδας αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων»στις ετικέτες των Ελληνικών οίνων»(ΦΕΚ 420/Β/20.4.1999)

 

9.2. Παρέκκλιση από την παραγωγή στην οριοθετημένη περιοχή

(riferimento della produzione nella zona delimitata)

A) Νομικό πλαίσιο: Κοινοτική Νομοθεσία

(legislazione comunitaria)

Στο άρθρο 6 παράγραφος 4 του Καν(ΕΚ)607/2009 της Επιτροπής «για τον καθορισμό ορισμένων  λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 479/2008 του Συμβουλίου όσον αφορά τις προστατευόμενες ονομασίες προέλευσης και τις προστατευόμενες γεωγραφικές ενδείξεις, τις παραδοσιακές ενδείξεις, την επισήμανση και την παρουσίαση ορισμένων προϊόντων του αμπελοοινικού τομέα

 

Β) Νομικό πλαίσιο: Εθνική Νομοθεσία

(legislazione nazionale)

Στην αριθμ .392169/20-10-1999 Κοινή Υπουργική Απόφαση «Γενικοί κανόνες χρήσης του όρου «Τοπικός Οίνος» ως περιγραφικού στοιχείου επιτραπέζιου οίνου» (ΦΕΚ 1985/Β/8-11-99) όπως τροποποιήθηκε με την αριθμ. 321813/29-8-2007 ΚΥΑ , στο άρθρο 4 στοιχείο γ) αναφέρεται:

οι επιτραπέζιοι οίνοι που δικαιούνται τη χρήση του όρου «Τοπικός Οίνος» με γεωγραφική ένδειξη επαρχίας, νομού ή αμπελουργικής περιοχής μικρότερης του νομού, παράγονται σε οινοποιεία που βρίσκονται μέσα στο νομό ή σε όμορους νομούς.

 

-Στο αριθμ. 514/5-7-1979  Προεδρικό Διάταγμα  «Περί παραγωγής ελέγχου και προστασίας των ρητινιτών οίνων» (ΦΕΚ157/Α/12-7-1979), στο άρθρο 3 παράγραφος 2:

Η οινοποίηση του γλεύκους προς παραγωγήν ρητινιτών οίνων, περί ων η παράγραφος 2 του άρθρου 2, δύναται να λαμβάνη χώρα κατ’ εξαίρεσιν, και εφ’ όσον συντρέχουν οι εν παραγράφω 3 του παρόντος ειδικοί λόγοι, εκτός του νομού του οποίου οι οίνοι ούτοι φέρουν το όνομα, αλλ’ οπωσδήποτε εις οινοποιεία ευρισκόμενα είς όμορους νομούς και είς απόστασιν μικροτέραν των 50 χιλιομέτρων από την αμπελουργικήν ζώνην καταγωγής των σταφυλών και υπό τας κάτωθι προϋποθέσεις:

(la produzione di vini resinati può essere effettuata nel rispetto del punto 3 in via eccezionale e per motivi particolari in unità periferiche, vicine alla zona di produzione dell’uva, in cantine che distano al massimo 50 km. dal confine della zona di produzione alle seguenti condizioni)

α) Η μετατροπή των σταφυλών εις γλεύκος λαμβάνει χώραν εις οινοποιεία ευρισκόμενα εντός του νομού του οποίου το όνομα επιτρέπεται να φέρη ο παραγόμενος ρητινίτης οίνος.

(la trasformazione dell’uva in mosto deve avvenire in cantine situate all’interno della zona delimitata

β) Το μεταφερόμενον γλεύκος συνοδεύεται υπό αδείας μεταφοράς, ως αύτη καθορίζεται προκειμένου δι’ οίνους ονομασίας προέλευσης , συμφώνως προς τας διατάξεις της παραγράφου 12 του άρθρου 5 του Ν.Δ.243/1969.

(inoltre il prodotto deve essere accompagnato da documenti di trasporto secondo l’articolo 5, paragrafo 12 del DPR n. 243 del 1969)

 

9.3. Πρόσθετες διατάξεις που αφορούν στην επισήμανση των οίνων

(disposizioni supplementari inerenti all’etichettatura dei vini)

 

A) Νομικό πλαίσιο: Κοινοτική Νομοθεσία

(quadro giuridico, legislazione comunitaria)

Στο άρθρο 66 παράγραφοι 1, 2 και 6 του Καν(ΕΚ)607/2009 της Επιτροπής «για τον καθορισμό ορισμένων λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 479/2008 του Συμβουλίου όσον αφορά τις προστατευόμενες ονομασίες προέλευσης και τις προστατευόμενες γεωγραφικές ενδείξεις, τις παραδοσιακές ενδείξεις, την επισήμανση και την παρουσίαση ορισμένων προϊόντων του αμπελοοινικού τομέα.

 

B) Νομικό πλαίσιο: Εθνική Νομοθεσία

(quadro giuridico legislazione nazionale)

Στην αριθμ. 280557/9-6-2005 υπουργική απόφαση «Καθορισμός του χρόνου ωρίμανσης, παλαίωσης και διάθεσης στην κατανάλωση των οίνων Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας, των Τοπικών Οίνων καθώς και των ενδείξεων κατά την επισήμανσή τους που αφορούν τον τρόπο παραγωγής ή τις μεθόδους παρασκευής τους» (ΦΕΚ 818Β/15-6-2005), στο άρθρο 3 και 4 αναφέρονται οι προϋποθέσεις για τη χρήση των παρακάτω ενδείξεων:

 

- ΝΕΟΣ ΟΙΝΟΣ ή ΝΕΑΡΟΣ ΟΙΝΟΣ (vino nuovo, novello);

- ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ ή ΩΡΙΜΑΣΕ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ (maturato in botti);

- ΠΑΛΑΙΩΜΕΝΟΣ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ ή ΠΑΛΑΙΩΣΗ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ (invecchiato in botti)

- ΟΙΝΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΚΑΙ ΩΡΙΜΑΣΕ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ ή ΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ

(vinificato ed affinato in botti)

- ΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ ή ΟΙΝΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ (vinificato in botti).

 

9.4. Αναγραφή στην επισήμανση του έτους συγκομιδής

(indicazione dell’annata di vendemmia)

Εθνική Νομοθεσία

Legislazione nazionale)

Στην περίπτωση χρήσης της ένδειξης «ΝΕΟΣ ΟΙΝΟΣ» ή «ΝΕΑΡΟΣ ΟΙΝΟΣ» στην επισήμανση των οίνων είναι υποχρεωτική η αναγραφή του έτους συγκομιδής των σταφυλιών όπως ορίζεται στο άρθρο 1 παρ.2 της αριθμ. 280557/9-6-2005 υπουργικής απόφαση «Καθορισμός του χρόνου, ωρίμανσης, παλαίωσης και διάθεσης στην κατανάλωση, των οίνων Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας, των Τοπικών Οίνων καθώς και των ενδείξεων κατά την επισήμανσή τους που αφορούν τον τρόπο παραγωγής ή τις μεθόδους παρασκευής τους» (ΦΕΚ 818/Β/15-6-2005).

(nell’utilizzo dei termini “vino nuovo o vino novello” è obbligatorio indicare l’annata della vendemmia come da Decreto n. 280557 del 09/06/2005)

 

9.5. Παραδοσιακές Ενδείξεις

(menzioni tradizionali)

Παραδοσιακές ενδείξεις σύμφωνα με την αριθμ 235309/7-2-2002 Υπουργική Απόφαση «Έγκριση παραδοσιακών ενδείξεων οίνων» οι οποίες συνδέονται με την ονομασία προέλευσης ή τη γεωγραφική ένδειξη.

Σύμφωνα με την ανωτέρω Υπουργική Απόφαση οι παραδοσιακές ενδείξεις που μπορούν να χρησιμοποιούνται στην επισήμανση των οίνων με Οίνων με Ονομασία κατά παράδοση Ρετσίνα  Σπάτων είναι οι παρακάτω:

 

ΚΟΚΚΙΝΕΛΙ / kokineli (Retsina rosato),

ΡΕΤΣΙΝΑ / Retsina,

ΡΕΤΣΙΝΑ ΝΕΑΡΗ Ή ΡΕΤΣΙΝΑ ΦΡΕΣΚΙΑ / Retsina neuve,

ΡΕΤΣΙΝΑ ΒΑΡΕΛΙΣΙΑ / Retsina en fûts

 

9.6. Περιορισμοί  στην επισήμανση των οίνων

(restrizioni nelletichettatura dei vini)

Δεν επιτρέπεται , στο εττικετάρισμα  (σήμανση) των εμφιαλωμένων οίνων, η χρήση της ένδειξης «Γιοματάρι» ως εμπορικού σήματος.

(è vietato utilizzare nell’etichettatura dei vini in bottiglia  “Γιοματάρι” come marchio privato)

 

10. ΕΛΕΓΧΟΙ

(controlli)

 

10.1. Οι έλεγχοι πραγματοποιούνται με βάσει τις παρακάτω διατάξεις:

(la verifica è basata sulle seguenti disposizioni)

1.Οι έλεγχοι πραγματοποιούνται με βάσει τις παρακάτω διατάξεις:

- Υπουργική απόφαση αριθ. 388052/8.8.2001 «Εφαρμογή του Καν(ΕΚ) 2729/00 της Επιτροπής σχετικά με τις λεπτομέρειες εφαρμογής όσον αφορά τους ελέγχους στον αμπελοοινικό τομέα» (ΦΕΚ 1089/Β/ 21.8.2001).

-Προεδρικό Διάταγμα 514/5.7.1979 «Περί παραγωγής, ελέγχου και προστασίας ρητινίτη οίνου» ((ΦΕΚ 157/A/12.7.1979).

 - Υπουργική απόφαση αριθ. 398581/27-9-2001 « Καθορισμός λεπτομερειών εφαρμογής του Καν(ΕΚ) 1282/2001 της Επιτροπής όσον αφορά τις πληροφορίες για την αναγνώριση των προϊόντων και την παρακολούθηση της αγοράς στον αμπελοοινικό τομέα και για την τροποποίηση του Καν(ΕΚ) 1623/2000» (ΦΕΚ 1293/Β/8.10.2001).

- Κοινή Υπουργική Απόφαση αριθ. 285870/1.9.2004 «Καθορισμός των αναγκαίων συμπληρωματικών μέτρων εφαρμογής  του Καν(ΕΚ) 884/2001 της Επιτροπής σχετικά με τα συνοδευτικά έγγραφα μεταφοράς των αμπελοοινικών προϊόντων και των βιβλίων που πρέπει να τηρούνται στον αμπελοοινικό τομέα» (ΦΕΚ 1372/Β/ 8.9.2004) όπως τροποποιήθηκε με την αριθ. 317456/4.11.2005 ΚΥΑ (ΦΕΚ 1571/Β/14.11.2005).

 

10.2. Διαδικασία διεξαγωγής των ελέγχων:

(procedure per lo svolgimento delle ispezioni)

 

Τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που ενδιαφέρονται να παράγουν τον συγκεκριμένο οίνο ΠΓΕ δηλώνουν στην αρμόδια Διεύθυνση, δεκαπέντε μέρες (15) προ του τρυγητού την ημερομηνία που θα αρχίσουν να παραλαμβάνουν σταφυλές για το σκοπό αυτό.

Στα ζυγολόγια ή τιμολόγια που εκδίδονται από τους οινοπαραγωγούς κατά την παραλαβή των σταφυλιών που προορίζονται για τον συγκεκριμένο οίνο ΠΓΕ  αναγράφεται το ονοματεπώνυμο του αμπελουργού, η ποικιλία της αμπέλου, ο κωδικός αριθμός του αμπελοτεμαχίου του Αμπελουργικού Μητρώου καθώς και ο δείκτης διαθλάσεως του γλεύκους σταφυλιών.

Τα στελέχη των ζυγολογίων ή τιμολογίων αυτών φυλάσσονται επί πέντε έτη και επιδεικνύονται σε κάθε ζήτηση των αρμόδιων οργάνων ελέγχου.

Οι ανωτέρω οίνοι που διατίθενται συσκευασμένοι/εμφιαλωμένοι στην κατανάλωση, φέρουν υποχρεωτικά τυπωμένο επί της ετικέτας, με ευθύνη του συσκευαστή/εμφιαλωτή, ως στοιχείο ελέγχου, ειδικό κωδικό αριθμό, ο οποίος περιλαμβάνει τα γράμματα ΣΠ, στη συνέχεια εξαψήφιο αριθμό και μετά, τα δυο τελευταία ψηφία του έτους παραγωγής.

Οι ειδικοί κωδικοί αριθμοί χορηγούνται από τη Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής της περιοχής (πρώην Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης) όπου βρίσκονται οι εγκαταστάσεις συσκευασίας/εμφιάλωσης  μετά από αίτηση του ενδιαφερομένου και αφού προηγηθεί ο σχετικός έλεγχος.

 

10.3. ΑΡΧΕΣ ΕΛΕΓΧΟΥ

(autorità di controllo)

α)Υπουργείο:      Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων

Διεύθυνση:         Μεταποίησης-Τυποποίησης & Ποιοτικού Ελέγχου

Τμήμα:              Οίνου και Αλκοολούχων Ποτών

Διεύθυνση:         Αχαρνών 2, Αθήνα, Τ.Κ. GR-101 76

Τηλ.:                 210 - 212 4171, 210 - 212 4287, 210-2124289

Fax:                  210 - 52 38 337

e-mail:              ax2u249@minagric.gr,ax2u086@minagric.gr,ax2u172@minagric.gr

 

 

...in production...

visit also EUROPEAN WINES

----

...in lavorazione...

visitate anche EUROPEAN WINES

 

 

VISIT THE SITES BELOW

---

VISITATE I SITI IN CALCE

O

CLICCATE QUI

.

senigallia