Macedonia › MACEDONIA OCCIDENTALE TO

Βελβεντό T.O.

Velvento

Γρεβενά T.O.

Grevena

Καστοριά T.O.

Kastoria

Βελβεντό

Velvento

T.O.

τοπικός οίνος

(vino regionale)

Π.Γ.Ε. (Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη)

P.G.E. (indicazione geografica protetta)

Υφιστάμενες ονομασίες οίνωνΤεχνικός φάκελος

(denominazioni dei vini esistenti – documentazione tecnica)

Υπουργική Απόφαση αρθ. 387429/11-9-00

Υπουργική Απόφαση αρθ. 201615/12-12-2011

(fonte Minagr.gr.)

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ

(specifiche del prodotto)

(ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) 1234/2007 ΑΡΘΡΟ 118 γ, ΠΑΡ/ΦΟΣ 2)

Βελβεντό (el)

Velvento (en)

Π.Γ.Ε. (Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη)

P.G.E. (indicazione geografica protetta)

 

1. ΟΝΟΜΑ ΠΡΟΣ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ

(denominazione da registrare)

 

Όνομα προς καταχώρηση: Βελβεντό   

Ισοδύναμος Όρος: Velvento

 

1.1. ΚΑΤΗΓΟΡΊΕΣ ΑΜΠΕΛΟΟΙΝΙΚΏΝ ΠΡΟΪΌΝΤΩΝ:

(categorie dei prodotti)

Ο οίνος Π.Γ.Ε Βελβεντό (Velvento)

ανήκει στην κατηγορία 1.

Αμπελοοινικών Προϊόντων του παραρτήματος ΧΙβ του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1234/2007.

1.Οίνος (vino)

 

1.2.  Τύποι οίνων

(tipi di vino)

Οίνος λευκός ξηρός (vino bianco secco)

Οίνος Ερυθρός ξηρός (vino rosso asciutto)

Οίνος Ερυθρωπός ξηρός (vino rosato secco)

 

2. ΠΕΡΙΓΡΑΦΉ ΤΟΥ ΟΊΝΟΥ (Ή ΤΩΝ ΟΊΝΩΝ):

(descrizione del vino e dei vini)

 

1. Οίνος λευκός ξηρός

(vino bianco secco)

Αναλυτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche analitiche)

- Ελάχιστος Αποκτημένος αλκοολικός τίτλος: 11,00% vol.;

(titolo alcolometrico volumico effettivo minimo)

- Ελάχιστος Ολικός αλκοολικός τίτλος: 11,00% vol.;

(titolo alcolometrico volumico totale minimo)

- Ελάχιστος Φυσικός  αλκοολικός τίτλος: 10,50% vol.;

(titolo alcolometrico volumico naturale minimo)

- Περιεκτικότητα σε ολικά σάκχαρα: Μέγιστη 9,00 g/l*;

(zuccheri residui totali massimi)

- Ολική οξύτητα εκφρασμένη σε τρυγικό οξύ: Ελάχιστη 3.50 g/l, Μέγιστη 7,50 g/l;

(acidità totale minima, massima)

- Πτητική οξύτητα  εκφρασμένη σε οξικό οξύ: Μέγιστη 1,08 g/l;

(acidità volatile massima)

- Μέγιστη περιεκτικότητα των οίνων σε ολικό διοξείδιο του θείου: 200 mg/l.

(anidride solforosa totale massima)

Οργανοληπτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche organolettiche)

Αχυροκίτρινη όψη,

(colore giallo paglierino)

πλούσιο άρωμα που συνδυάζει αρώματα λουλουδιών και φρούτων, με ένταση και ποιότητα.

(profumo: ricco, intenso e fine, aromi di frutta e fiori)

Λιπαρό και μακρύ στο στόμα, εξαιρετική ισορροπία, εντύπωση που διαρκεί.

(sapore: grasso e lungo in bocca, equilibrato, retrogusto persistente)

 

2. Οίνος Ερυθρός ξηρός

(vino rosso asciutto)

Αναλυτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche analitiche)

- Ελάχιστος Αποκτημένος αλκοολικός τίτλος: 11,50% vol.;

(titolo alcolometrico volumico effettivo minimo)

- Ελάχιστος Ολικός αλκοολικός τίτλος: 11,50% vol.;

(titolo alcolometrico volumico totale minimo)

- Ελάχιστος Φυσικός  αλκοολικός τίτλος: 11,00% vol.;

(titolo alcolometrico volumico naturale minimo)

- Περιεκτικότητα σε ολικά σάκχαρα: Μέγιστη 9,00 g/l*;

(zuccheri residui totali massimo)

- Ολική οξύτητα εκφρασμένη σε τρυγικό οξύ: Ελάχιστη 3.50 g/l, Μέγιστη 7,00 g/l;

(acidità totale minima, massima)

- Πτητική οξύτητα  εκφρασμένη σε οξικό οξύ: Μέγιστη 1,20 g/l;

(acidità volatile massima)

- Μέγιστη περιεκτικότητα των οίνων σε ολικό διοξείδιο του θείου: 150 mg/l.

(anidride solforosa totale massima)

Οργανοληπτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche organolettiche)

Βαθυκόκκινο χρώμα,

(colore rosso intenso)

πολύπλοκο άρωμα που συνδυάζει κόκκινα φρούτα αλλά και ελιά-ντομάτα καθώς και αρώματα του βαρελιού και της παλαίωσης.

(profumo: complesso, combina gli aromi di frutta rossa con note di oliva e pomodoro, con l’invecchiamento ha sentori di legno di quercia)

Η γευστική εντύπωση είναι μαλακή στην αρχή, δομημένη και μακριά στην συνέχεια, αρωματική και μεγάλης διάρκειας στο τέλος.

(sapore: inizialmente morbido si fa più strutturato con l’età, fragrante, fine e prolungato)

 

3. Οίνος Ερυθρωπός ξηρός

(vino rosato secco)

Αναλυτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche analitiche)

- Ελάχιστος Αποκτημένος αλκοολικός τίτλος: 11,00% vol.;

(titolo alcolometrico volumico effettivo minimo)

- Ελάχιστος Ολικός αλκοολικός τίτλος: 11,00% vol.;

(titolo alcolometrico volumico totale minimo)

- Ελάχιστος Φυσικός  αλκοολικός τίτλος: 10,50% vol.;

(titolo alcolometrico volumico naturale minimo)

- Περιεκτικότητα σε ολικά σάκχαρα: Μέγιστη 9,00 g/l*;

(zuccheri residui totali massimi)

- Ολική οξύτητα εκφρασμένη σε τρυγικό οξύ: Ελάχιστη 3.50 g/l, Μέγιστη 7,50 g/l;

(acidità totale minima, massima)

- Πτητική οξύτητα  εκφρασμένη σε οξικό οξύ: Μέγιστη 1,08 g/l;

(acidità volatile massima)

- Μέγιστη περιεκτικότητα των οίνων σε ολικό διοξείδιο του θείου: 200 mg/l.

(anidride solforosa totale massima)

Οργανοληπτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche organolettiche)

Τριανταφυλλί με ιώδεις ανταύγειες χρώμα,

(colore rosato con riflessi violacei

έντονο φρουτώδες άρωμα.

(profumo: aroma fruttato intenso)

Γεύση πλούσια, αρωματική, πληθωρική.

Κρασί ευχάριστο, γλυκόπιοτο.

(sapore: ricco, fragrante, esuberante, piacevole e morbido)

 

*όταν η περιεκτικότητα σε σάκχαρα υπερβαίνει τα 4,00 g/l  ισχύουν οι προϋποθέσεις του Παραρτήματος XIV του Καν(ΕΚ)607/2009 της Επιτροπής

 

3. Παραδοσιακές ενδείξεις

(menzioni tradizionali)

 

Παραδοσιακές ενδείξεις, σύμφωνα με το άρθρο 118κα παράγραφος 1, οι οποίες συνδέονται με την ονομασία προέλευσης ή τη γεωγραφική ένδειξη.

Σύμφωνα με το άρθρο 40 του κανονισμού  (ΕΚ) αριθ. 607/2009 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει από τον Καν(ΕΚ) 670/2011 της Επιτροπής  και όπως έχουν οριστεί και καταχωρηθεί στην ηλεκτρονική βάση δεδομένων «E-Bacchus», οι παραδοσιακές ενδείξεις που μπορούν να χρησιμοποιούνται και να προστατεύονται για την Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (Π.Γ.Ε.) Βελβεντό και με την προϋπόθεση ότι τηρούνται οι σχετικές προϋποθέσεις της Κοινοτικής και Εθνικής νομοθεσίας, είναι οι εξής:

 

Τοπικός Οίνος στη θέση των ΠΓΕ

(vino regionale al posto di IGP)

 

Αγρέπαυλη (edificio storico),

Αμπέλι (vigna),

Αμπελώνας (ες) (vigneto/i),

Αρχοντικό (palazzo),

Επιλογή ή Επιλεγμένος (selezionato/i),

Κάβα (invecchiato),

Κάστρο (castello),

Κτήμα (tenuta, proprietà),

Μετόχι (fattoria del monastero),

Μοναστήρι (monastero),

Ορεινός αμπελώνας (vigneto di montagna),

Ορεινό κτήμα (tenuta di montagna),

Πύργος (torre).

 

4.1. Οινοποίηση λευκών οίνων:

(vinificazione vini bianchi)

Λευκός οίνος Π.Γ.Ε. Βελβεντό  

(vino bianco IGP Velvento)

Παράγεται σύμφωνα με την σύγχρονη  τεχνολογία παραγωγής λευκών οίνων και η θερμοκρασία κατά την αλκοολική  ζύμωση δεν υπερβαίνει τους  20 °C.

(prodotto secondo la moderna tecnologia di produzione del vino bianco ad una temperatura inferiore ai 20° C.)

 

4.2. Οινοποίηση ερυθρών οίνων:

(vinificazione vini rossi)

ερυθρός οίνος Π.Γ.Ε. Βελβεντό      

(vino rosso IGP Velvento)

Ο ερυθρός οίνος ΠΓΕ  Βελβεντό παράγεται σύμφωνα με την κλασική μέθοδο ερυθράς οινοποίησης για την παραγωγή ερυθρών οίνων.

(il vino rosso della IGP Velvento è prodotto con il metodo classico della vinificazione in rosso)

 

4.3. Οινοποίηση ερυθρωπών οίνων:

(vinificazione vini rosati)

ερυθρωπός οίνος Π.Γ.Ε. Βελβεντό  

(vino rosato IGP Velvento)

παράγεται σύμφωνα με την σύγχρονη  τεχνολογία παραγωγής ερυθρωπών οίνων και η θερμοκρασία κατά την αλκοολική  ζύμωση δεν υπερβαίνει τους  20 °C.

(prodotto secondo la moderna tecnologia di produzione del vino rosato ad una temperatura inferiore ai 20° C.)

 

4.4. Ειδικές οινολογικές πρακτικές

(pratiche enologiche specifiche)

Η διαμόρφωση των πρεμνών ακολουθεί τις συνήθεις για την περιοχή καλλιεργητικές τεχνικές.

(I sistemi di coltivazione ed impianti sono quelli tradizionali della regione)

 

5. ΟΡΙΟΘΕΤΗΜΕΝΗ ΠΕΡΙΟΧΗ

(zone delimitate)

 

Η οριοθετημένη ζώνη παραγωγής οίνων Π.Γ.Ε. Βελβεντό καθορίστηκε με την Υπουργική Απόφαση  αριθ. 387429/11.9.2000 (ΦΕΚ 1179/Β/25.9.2000) και τροποποιήθηκε με την Υπουργική Απόφαση αριθ.201615/12-12-2011(ΦΕΚ/Β/12-12-2011)

(la zona di produzione è stata istituita con Decreto Ministeriale n. 387429 del 11/09/2000 e modificata con Decreto Ministeriale n. 201615 del 12/12/2011)

Η οριοθετημένη περιοχή για την παραγωγή των οίνων Π.Γ.Ε. Βελβεντό περιλαμβάνει τη διοικητική περιοχή της Δημοτικής Ενότητας Βελβεντού  του Δήμου Σερβίων –Βελβεντού του Ν. Κοζάνης.

(la zona delimitata della IGP Velvento comprende il territorio della comunità locale di Velvento del comune di Servia – Velvento nell’unità periferica di Kozani)

 

Δήμου: ΣερβίωνΒελβεντού (comune di Servia - Velvento)

Περιφερειακή ενότητα: Κοζάνης (unità periferica Kozani)

Περιφέρειες: Δυτικής Μακεδονίας (Periferia Macedonia Occidentale)

 

6. Μέγιστες αποδόσεις

(resa massima)

 

6.1. ΜΕΓΙΣΤΗ ΑΠΟΔΟΣΗ (αποδόσεις) ανά εκτάριο:

(resa massima in kg di uva fresca per ettaro)

Η μέγιστη απόδοση ανά εκτάριο (ha) που επιτρέπεται ανέρχεται για τις λευκές και ερυθρές ποικιλίες σε δώδεκα χιλιάδες (12,000) κιλά νωπά σταφύλια.

(la resa massima in uva fresca della IGP Velvento è di 12.000 kg/ha per le varietà bianche e rosse)

 

6.2. Μέγιστη απόδοση σε εκατόλιτρα τελικού προϊόντος ανά εκτάριο

(resa massima in prodotto finito in hl/ha)

Η μέγιστη απόδοση ανά εκτάριο (ha) ανέρχεται σε 96HL για τους ερυθρούς οίνους

και για τους λευκούς και ερυθρωπούς οίνους σε 90 HL τελικού προϊόντος.

(la resa massima in prodotto finito è di 96,00 hl/ha per i vini rossi

96000 hl/ha per i vini bianchi e rosati)

 

7. ΕΠΙΤΡΕΠΟΜΕΝΕΣ ΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΜΕΣ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΑΜΠΕΛΟΥ

(varietà di vite autorizzate)

 

Ο λευκός ξηρός οίνος με Π.Γ.Ε. Βελβεντό παράγεται από σταφύλια των ποικιλιών 

(i vini bianchi secchi della IGP Velvento sono prodotti dalle seguenti varietà in qualsiasi percentuale)

Μπατίκι, Ροδίτης, Chardonnay, Ασύρτικο και Μαλαγουζιά σε οποιοδήποτε ποσοστό.

 

Ο ερυθρός ξηρός οίνος με Π.Γ.Ε. Βελβεντό παράγεται από σταφύλια των ποικιλιών

(i vini rossi secchi della IGP Velvento sono prodotti dalle seguenti varietà in qualsiasi percentuale)

Ξινόμαυρο, Μοσχόμαυρο, Merlot, Cabernet Sauvignon, Syrah, Cabernet Franc και Λημνιώνα σε οποιοδήποτε ποσοστό..

 

Ο ερυθρωπός ξηρός οίνος Π.Γ.Ε Βελβεντό παράγεται από νωπά σταφύλια των ποικιλιών

(i vini rosati secchi della IGP Velvento sono prodotti dalle seguenti varietà in qualsiasi percentuale)

Ροδίτης, Ξινόμαυρο, Μοσχόμαυρο, Merlot, Syrah, Cabernet Franc, Cabernet Sauvignon  και Λημνιώνα σε οποιοδήποτε ποσοστό.

 

8. ΔΕΣΜΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΓΙΑ

(collegamento con la zona geografica)

 

8.1. Λεπτομέρειες της γεωγραφικής περιοχής

(dettagli della zona geografica):

Α. Ιστορικός δεσμός.

(legame storico)

Στην περιοχή του Βελβεντού, όπως και σε όλη την Μακεδονία, η αμπελοκαλλιέργεια έχει βαθειές ρίζες και μακρόχρονη παράδοση.

Τα Βελβεντινά κρασιά, σε παλαιότερες περιόδους, ήταν γνωστά όχι μόνο στην περιφέρεια της Κοζάνης αλλά και πολύ πιο μακριά από αυτήν.

Η περιοχή της Κοζάνης ήταν γνωστή αμπελουργική περιοχή με παραγωγή υψηλής ποιότητας αμπελουργικών προϊόντων, όπως μαρτυρούν διάφορες ιστορικές πηγές. (ΕΤΒΑ 1993, Η αμπελοκαλλιέργεια και η οινοποιία στη Μακεδονία κατά την Τουρκοκρατία. Β. Δημητριάδης)

Σε ανέκδοτο κατάστιχο με την καταγραφή των φορολογικών προσόδων της οθωμανικής αυτοκρατορίας του 1528 που αφορά την Κεντρική και Δυτική Μακεδονία και το οποίο σώζεται στην Βιβλιοθήκη της Σόφιας, αντλούμε στοιχεία για την καλλιέργεια των αμπελιών και την παραγωγή κρασιού στον Καζά των Σερβίων που περιλαμβάνει την περιοχή της Κοζάνης, χωριό τότε με 100 περίπου σπίτια, τη Βελβενδό  με πάνω από 580 σπίτια και τα Σέρβια με 860 περίπου σπίτια.

Με βάση τη μαρτυρία αυτή περίφημο ήταν το κρασί που παράγονταν σε αυτό τον καζά, στον οποίο τη μεγαλύτερη παραγωγή είχε η Βελβενδός, ακολουθούμενη από την Αιανή, την Ελάτη, τα Σέρβια κλπ.

Η αμπελοκαλλιέργεια στην περιοχή του Βελβεντού υπήρξε πολύ σημαντική τον 16-17ο αιώνα.

Πριν την εμφάνιση της φυλλοξήρας (1920), το αμπέλι ήταν μία από τις κύριες καλλιέργειες της περιοχής, καλύπτοντας μια έκταση περίπου 2600 στρεμμάτων.

Ο περίφημος καθηγητής της αμπελουργίας Λογοθέτης, στην αμπελογραφία του πριν τον πόλεμο, περιγράφοντας την ποικιλία  Μαύρο Ναούσης,  στο κεφάλαιο “Ονομασία - καταγωγή - ιστορική εξέλιξις”, αναφέρει ότι καλλιεργείται με αυτό το όνομα (μαύρο Ναούσης) στην Νάουσα, ως “Ποπόλκα” στην Γουμένισσα και συνεχίζει: “ Το μαύρο Ναούσης, ποικιλία καθαρώς μακεδονική, απαντάται επίσης εις το Αμύνταιον υπό το όνομα ποπόλκα και εις την Κοζάνην, Βελβενδόν, Σιάτισταν και λοιπά παλαιά αμπελουργικά κέντρα της  Δ. Μακεδονίας υπό το όνομα “ξυνόμαυρο” ή “μαύρο ξυνό”.

Εις Βελβενδόν λέγεται και “ξυνόμαυρο Ναούσης”.

Με την εμφάνιση της φυλλοξήρας, ο αμπελώνας καταστρέφεται και η ανασύστασή του πραγματοποιείται μετά το 1930, σε πιο περιορισμένη όμως έκταση, αφού στην περιοχή έκανε δυνατά την εμφάνισή της η ροδακινοκαλλιέργεια.

Σήμερα οι αμπελώνες του Βελβεντού εξαπλώνονται βορειοδυτικά του οικισμού σε μια έκταση που δεν ξεπερνά τα 1000 στρέμματα.

 

Β. Πολιτιστικός, κοινωνικός και οικονομικός δεσμός.

(legame culturale, sociale ed economico)

Το αμπέλι και το κρασί είναι άρρηκτα δεμένα με την πολιτιστική, κοινωνική και οικονομική ζωή των ανθρώπων της περιοχής από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα.

Ο δεσμός αυτός συνεχίζεται στις ημέρες μας, με την οργάνωση εκδηλώσεων και ημερίδων που προβάλουν το κρασί, αλλά και την πολιτιστική παράδοση του τόπου.

 

Γ. Γεωγραφικό περιβάλλον και γεωγραφική προέλευση.

(ambiente ed origine geografica)

Οι αμπελώνες του Βελβεντού εξαπλώνονται βορειοδυτικά του οικισμού με συντεταγμένες γεωγραφικό μήκος 40:15. και γεωγραφικό πλάτος 22:02 περίπου.

Στην συνέχεια παρουσιάζονται τα στοιχεία που προέκυψαν από την «Μελέτη Ανάπτυξης της Αμπελοκαλλιέργειας στο Νομό Κοζάνης» Μάρτιος 2004

 

 

ΚΛΙΜΑΤΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ

(dati climatici)

 

Θερμοκρασία

(temperatura)

Στα παρακάτω διαγράμματα παρουσιάζονται τα κλιματικά δεδομένα που αφορούν τη μέση μηνιαία, τη μέση μεγίστη και τη μέση ελαχίστη θερμοκρασία των περιοχών μελέτης.

Τα δεδομένα αυτά προέρχονται από τα μετεωρολογικά στοιχεία που διαθέτει η Ε.Μ.Υ. για την ευρύτερη περιοχή της Κοζάνης (1955-1997) και τα μετεωρολογικά δεδομένα του δασικού σταθμού Βελβεντού (1984-2000), ενώ αυτά που αφορούν την περιοχή της Σιάτιστας προέκυψαν προσεγγιστικά με βάση τις υψομετρικές διαφορές των υπό μελέτη περιοχών.

Omissis……………………….

Με βάση τις ανάγκες της αμπέλου σε κάθε βλαστικό στάδιο όπως προαναφέρθηκαν και τα διαγράμματα που αφορούν τη θερμοκρασία στις υπό μελέτη περιοχές, γίνεται κατανοητό ότι:

Κάποιες χρονιές εμφανίζονται ανοιξιάτικοι παγετοί, που καταστρέφουν σημαντικό μέρος των οφθαλμών της αμπέλου και μειώνουν σημαντικά την παραγωγή, κάτι όμως που μπορεί να αντιμετωπιστεί με την επιλογή ποικιλιών όψιμης έκπτυξης και με το κατάλληλο σύστημα μόρφωσης.

Σπάνια παρατηρούνται ζημιές από τις χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα (όπως η χρονιά του 2002) και πλήττουν κυρίως φυτά που δεν διαθέτουν σημαντικές αποθησαυριστικές ουσίες, κάτι που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στο σύστημα διαμόρφωσης των φυτών.

Παρατηρώντας το διάγραμμα 3 της μέσης θερμοκρασίας του αέρα στην Κοζάνη, το Βελβεντό και τη Σιάτιστα, παρατηρούμε ότι η θερμοκρασία τον Αύγουστο και το Σεπτέμβρη, είναι στο επίπεδο των 19-20ο C, που ενδείκνυται για την καλλιέργεια ερυθρών ποικιλιών, ενώ είναι ελαφρώς χαμηλότερη κυρίως το Σεπτέμβρη στη Σιάτιστα, κάτι που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στην επιλογή των ποικιλιών και των τύπων των παραγόμενων οίνων.

 

Ηλιακή ακτινοβολία

(Radiazione solare)

Η ηλιακή ακτινοβολία μιας περιοχής είναι σημαντικό στοιχείο για την καταλληλότητά της ως αμπελουργική περιοχή.

Για το σκοπό αυτό έχουν δημιουργηθεί δείκτες κλιματικοί, σημαντικότερος εκ των οποίων είναι ο ηλιοθερμικός δείκτης Huglin ο οποίος υπολογίζεται από τις μέσες και μέγιστες ημερήσιες θερμοκρασίες από την πρώτη του Απρίλη ως το τέλος Σεπτέμβρη (åíí(tmaxj-10)+(tmj-10)ý/2*1,02ý), καθώς και οι βαθμοημέρες του Winkler, δείκτης ο οποίος υπολογίζεται με βάση  το άθροισμα των μέσων ημερήσιων θερμοκρασιών που ξεπερνούν το μηδέν βλαστήσεως (10ο C) κατά τη διάρκεια της βλαστικής περιόδου.

Οι τιμές των παραπάνω δεικτών παρουσιάζονται στον πίνακα που ακολουθεί για την ευρύτερη περιοχή της Κοζάνης, καθώς και την περιοχή του Βελβεντού, για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα κλιματολογικά στοιχεία.

Πίνακας 1. Δείκτης Huglin και  Βαθμοημέρες του Winkler για την περιοχή της Κοζάνης και του Βελβεντού

Omissis……………………….

 

Θερμοκρασία - Υγρασία

(temperaturaumidità)

Στα διαγράμματα που ακολουθούν παρουσιάζονται η μέση μηνιαία υγρασία και η μέση μηνιαία βροχόπτωση στην Κοζάνη και το Βελβεντό.

Omissis……………………….

Για την δυνατότητα καλλιέργειας της αμπέλου σε μία περιοχή χρησιμοποιείται ο υδροθερμικός δείκτης του Branas (Branas et al., 1946) που προκύπτει από το άθροισμα  του γινομένου της μέσης θερμοκρασίας κάθε μήνα της ευνοϊκής περιόδου βλάστησης με το μέσο ύψος βροχόπτωσης του ίδιου μήνα. Περιοχές με δείκτη μεγαλύτερο του 5000 είναι προβληματικές για την αμπελοκαλλιέργεια.

Ο υδροθερμικός δείκτης του Branas με βάση τα διαθέσιμα μετεωρολογικά στοιχεία για την ευρύτερη περιοχή της Κοζάνης είναι 4490,5, ενώ αντίστοιχα για την περιοχή του Βελβεντού είναι 3479,1.

Εκτός όμως από την υγρασία των βροχοπτώσεων σημαντικό στοιχείο για την δυνατότητα καλλιέργειας της αμπέλου σε μία περιοχή είναι και η εξατμισοδιαπνοή, ο ρυθμός της οποίας και το ύψος της καθορίζουν την υγρασία που έχει στην διάθεσή του το φυτό.

Στην μελετηθείσα  περιοχή, η θεωρητική εξατμισοδιαπνοή βρίσκεται στα ίδια επίπεδα με την βροχόπτωση τους χειμερινούς μήνες, ενώ υπερέχει την βλαστική περίοδο, με σημαντική έλλειψη διαθέσιμης υγρασίας, τουλάχιστον σε ορισμένες περιοχές της μελέτης όπως ο Κρόκος, ο Βελβεντός κ.α.

 

Άνεμος

(vento)

Ο άνεμος επιδρά στην βλάστηση και την παραγωγή της αμπέλου και η επίδρασή του σχετίζεται με την έντασή του και με το βλαστικό στάδιο της αμπέλου.

Δυνατός άνεμος προκαλεί μηχανικής φύσης ζημιές (σπασίματα, αποκόλληση εμβολίου υποκειμένου κλπ).

Σε ανεμόπληκτες περιοχές, πέρα από τις μηχανικής φύσης ζημιές παρατηρείται και σχηματισμός μικρότερου μήκους βλαστών, μικρότερων μεσογονατίων, μικρότερων ανθοταξιών και μικρότερης παραγωγής (Dry et al, 1988).

Συγχρόνως παρατηρείται μειωμένη φωτοσυνθετική δραστηριότητα (κλείσιμο των στοματίων) και έλλειψη νερού με σημαντικές επιπτώσεις στη φυσιολογική λειτουργία του φυτού.

Η ύπαρξη ανέμων σε μία περιοχή πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά την εγκατάσταση του αμπελώνα.

Οι άνεμοι που επικρατούν στην περιοχή της Κοζάνης είναι βόρειοι ενώ στην περιοχή του Βελβεντού ανατολικοί ως βορειοανατολικοί, δεν φαίνεται όμως να μπορούν να δημιουργήσουν ιδιαίτερα σοβαρά προβλήματα την αμπελοκαλλιέργεια.

Μάλιστα στην περίπτωση του Βελβεντού όπου η σχετική υγρασία της ατμόσφαιρας είναι υψηλότερη την βλαστική περίοδο σε σχέση με την περιοχή της Κοζάνης, έχουν θετική επίδραση, μειώνοντας το ποσοστό της επικαθήμενης, στα φύλλα της αμπέλου, δρόσου και ως εκ τούτου, τον κίνδυνο  προσβολών περονοσπόρου και γενικότερα των ασθενειών.

 

Συμπερασματικά για το κλίμα

(conclusione sul clima)

Η μελετούμενη περιοχή βρίσκεται σε γεωγραφικό πλάτος 40 μοιρών (40,299-40,254ο ) και γεωγραφικό μήκος 21,5-22ο. Τόσο τα διαφορετικά υψόμετρα των περιοχών όσο και γενικότερα η τοπογραφία της περιοχής (κλίσεις, προσανατολισμός κλίσεων), δημιουργούν διαφορετικά μεσοκλίματα αλλά και μικροκλίματα, που όμως η έλλειψη αντίστοιχων κλιματικών δεδομένων δεν επιτρέπει επί του παρόντος τη διάκρισή τους.

Έτσι περιοριζόμενοι στην επεξεργασία των υπαρχόντων κλιματικών δεδομένων (που διαθέτει η Ε.Μ.Υ. για την ευρύτερη περιοχή της Κοζάνης, και ο δασικός σταθμός Βελβεντού, και των δεδομένων που προκύπτουν προσεγγιστικά για την περιοχή της Σιάτιστας), καθίσταται δυνατή η διάκριση της ευρύτερης περιοχής μελέτης σε κλιματικές ζώνες, με βάση τους δείκτες IH (Indice dHuglin) και D.J.W. (Dege-jours dWinkler), καθώς και τη μέση θερμοκρασία και τη βροχόπτωση κατά τη διάρκεια της βλαστικής περιόδου (πίνακας 2):

Πίνακας 2: Κλιματικοί δείκτες της περιοχής της Κοζάνης και του Βελβεντού

Omissis……………………….

Η κατάταξη μιας περιοχής σε κάποια κλιματική ζώνη, επιτρέπει την επιλογή ποικιλιών που μπορούν να προσαρμοστούν άριστα στην περιοχή, με βάση την προσαρμοστικότητά τους σε αντίστοιχες κλιματικές ζώνες, αλλά και τους τύπους των κρασιών που μπορούν να παραχθούν.

Η υπό μελέτη λοιπόν περιοχή με βάση τα προαναφερόμενα κλιματικά στοιχεία μπορεί να διακριθεί σε δύο ζώνες:

 

Κλιματική ζώνη 1:

(zona climatica 1)

Ζώνη 1 (κατά Winkler) και 2 (εύκρατη κατά Huglin). Στη ζώνη αυτή ανήκουν οι περιοχές της Σιάτιστας, της Γαλατινής, του Πελακάνου, της Εράτυρας και του Καλονερίου.

Σύμφωνα με το Winkler στη ζώνη αυτή μπορούν να προσαρμοστούν  πρώιμες ποικιλίες ως μέσης εποχής ωρίμανσης, μέτριας παραγωγικότητας (π.χ. Αλπίτσα, Τσαπουρνάκος, Merlot, Cabernet Sauvignon, Cabernet franc κ.α.).

 

Κλιματική ζώνη 2:

(zona climatica 2)

 Ζώνη 3 (κατά Winkler) και ζώνη 3 (εύκρατη ζεστή κατά Huglin). Στη ζώνη αυτή ανήκουν οι περιοχές της Κοζάνης, του Κρόκου, του Βελβεντού, της Αιανής, του Ροδίτη και της Μεσσιανής.

Πρόκειται για περιοχές με μέτρια ζεστό κλίμα, όπου μπορούν να προσαρμοστούν καλά ποικιλίες πρώιμες αλλά και μέσης ως όψιμης εποχής ωρίμανσης, υπό την προϋπόθεση του ελέγχου της ζωηρότητας και της παραγωγικότητάς τους (π.χ. Ξινόμαυρο, Μοσχόμαυρο, Τσαπουρνάκος, Ροδίτης, Merlot, Cabernet Sauvignon κ.α.).

 

ΕΔΑΦΟΣ

(territorio)

Η περιοχή αμπελοκαλλιέργειας βρίσκεται σε υψόμετρο 300-370 μ, βορειοδυτικά της Κοινότητας του Βελβεντού, σε πλαγιά με έκθεση βορειοδυτική.

Πρόκειται για εδάφη μέσης και ελαφριάς μηχανικής σύστασης, με αρκετό ενεργό ανθρακικό ασβέστιο

Η ευρύτερη περιοχή ανήκει στην κατηγορία των Alfisols και στην κατηγορία των Inceptisols.

 

Είναι γενικά εδάφη φτωχά σε οργανική ουσία όπως και τα περισσότερα από τα πιο φημισμένα αμπελουργικά εδάφη του κόσμου.

Το κάλιο στοιχείο άμεσα συνδεόμενο με την οινική ποιότητα, αφού επηρεάζει την ενεργό οξύτητα των κρασιών και κατά συνέπεια τα γευστικά του χαρακτηριστικά, βρίσκεται σε οριακά επίπεδα, κάτι που θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη πολύ περισσότερο στην περίπτωση του Ξινόμαυρου, εξαιρετικά καλιόφιλης ποικιλίας που κυριαρχεί στην περιοχή.

Ο φωσφόρος βρίσκεται σε χαμηλά έως οριακά επίπεδα, χωρίς να δημιουργεί συμπτώματα έλλειψης, κάτι που μπορεί να εξηγηθεί  όπως προαναφέρθηκε από την ύπαρξη συμβιωτικών μικροοργανισμών.

Η χαμηλή όμως περιεκτικότητα των εδαφών στο στοιχείο αυτό λαμβάνεται υπόψη στην εγκατάσταση νέων αμπελώνων.

Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στα ιχνοστοιχεία με δεδομένο το υψηλό pH των εδαφών και την παρουσία υψηλού ανθρακικού ασβεστίου, και κυρίως στο σίδηρο, τον ψευδάργυρο και το βόριο, των οποίων οι συγκεντρώσεις είναι σε οριακά επίπεδα.

Τόσο το σχετικά χαμηλό υψόμετρο, όσο και η ελαφριά ως μέση μηχανική σύσταση των εδαφών του Βελβεντού, ευνοούν την ανάπτυξη της αμπέλου και των περισσοτέρων, από τις καλλιεργούμενες στην περιοχή, ποικιλιών, ιδιαίτερα στις πλαγιές με νότια έκθεση, αλλά και σε αμπελώνες με βορειοδυτική έκθεση, όταν διαθέτουν μικρή κλίση, που επιτρέπει την καλή ωρίμανση των σταφυλιών.

Η φυσιογραφία της περιοχής Βελβεντού χαρακτηρίζεται από αναβαθμίδες και προσχώσεις, γεωργική γη με ελαφρά κυματοειδές έως κυματοειδές ανάγλυφο, λοφώδεις περιοχές και ορεινές ημι-ορεινές εκτάσεις με ή χωρίς φυσική βλάστηση. Η διάβρωση είναι επιφανειακής και χαραδρωτικής μορφής, με σταθεροποιημένες χαράδρες.

Το υψόμετρο κυμαίνεται από 220-900 μέτρα .

Omissis……………………….

Τα υποκείμενα που έχουν χρησιμοποιηθεί είναι κυρίως το 41 Β και σε μικρότερο βαθμό το 110Richter, ενώ τα τελευταία χρόνια ξεκίνησε η χρήση του υποκειμένου 1103 Paulsen.

Οι περισσότεροι αμπελώνες είναι διαμορφωμένοι σε γραμμικά υποστηριγμένα σχήματα (υπάρχουν και ορισμένοι παλαιοί αμπελώνες διαμορφωμένοι σε υψηλόκορμο κύπελλο), κλαδεμένοι σε αμφίπλευρο κορδόνι (Royat), με 4-6 κεφαλές των 2-3 ματιών.

 

διαμόρφωση φυτών στο Βελβεντό

(forma dimpianto)

Το ύψος διαμόρφωσης είναι γύρω στα 40-50 cm, ενώ το ύψος φυλλικής επιφάνειας είναι μεταξύ 50 και 120 cm, ανάλογα με το σύστημα διαμόρφωσης.

Οι αποστάσεις φύτευσης είναι μεταξύ των γραμμών 2.00-2.50 μ. και επί της γραμμής 1.00-1.50 μ. στην περίπτωση των γραμμικών αμπελώνων και μικρότερες στην περίπτωση των παλαιών αμπελώνων που είναι διαμορφωμένοι σε κύπελλο.

Υπάρχουν αμπελώνες ηλικίας μεγαλύτερης των 45 ετών, αλλά και πολλοί αμπελώνες που φυτεύτηκαν μετά το 1985, όπου εμφανίζεται εκ νέου ιδιαίτερο ενδιαφέρον γα την αμπελοκαλλιέργεια.

Σημαντικό ποσοστό των νέων αμπελώνων είναι αρδευόμενοι με το σύστημα της στάγδην άρδευσης.

 

8.2. Λεπτομέρειες του προϊόντος

(caratteristiche del prodotto)

Ο συνδυασμός αυτών των κλιματικών συνθηκών, με την ποικιλία των εδαφών της περιοχής, τις καλλιεργούμενες ποικιλίες αμπέλου, τις εφαρμοζόμενες καλλιεργητικές φροντίδες της αμπέλου και τις οινοποιητικές τεχνικές, συμβάλουν στα ποιοτικά χαρακτηριστικά των οίνων Π.Γ.Ε. Βελβεντό.

 

8.3. Αιτιώδης αλληλεπίδραση

(interazioni causali)

Η μοναδικότητα των οίνων ΠΓΕ Βελβεντό οφείλεται στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής (έδαφος , κλίμα, επίδραση των ανέμων κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού) σε συνδυασμό με τις καλλιεργούμενες ποικιλίες και τις εφαρμοζόμενες καλλιεργητικές τεχνικές.

 

9. ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ

(requisiti applicabili)

 

9.1. Απαιτήσεις  Εθνικής Νομοθεσίας

(requisiti legislazione nazionale)

- Κοινή Υπουργική Απόφαση αριθ. 392169/20-10-1999 «Γενικοί κανόνες χρήσης του όρου «Τοπικός Οίνος» ως περιγραφικού στοιχείου επιτραπέζιου οίνου»(ΦΕΚ1985/Β/8-11-1999) όπως τροποποιήθηκε με την με την αριθ. 321813/ 29-08-2007ΚΥΑ (ΦΕΚ1723/Β/29-08-2007)

-Υπουργική Απόφαση αριθ. 387429/11.9.2000 «Καθορισμός Προϋποθέσεων χρησιμοποίησης της ένδειξης Τοπικός οίνος Βελβεντού ως περιγραφικού στοιχείου οίνου» (ΦΕΚ 1179/Β/25.9.2000).

-Υπουργική Απόφαση αριθ. 201615/12.12.2011 «Αναγνώριση οίνων με την ένδειξη ‘Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη Βελβεντό¨» (ΦΕΚ 2817/Β/13-12-2011)

- Υπουργική απόφαση αριθ. 280557/2005 «Καθορισμός του χρόνου ωρίμανσης, παλαίωσης και διάθεσης στην κατανάλωση των τοπικών οίνων Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας, των Τοπικών Οίνων καθώς και των ενδείξεων κατά την επισήμανσή τους που αφορούν τον τρόπο παραγωγής ή τις μεθόδους παρασκευής τους» (ΦΕΚ 818/Β/15.06.2005).

- Υπουργική απόφαση αριθ. 398581/27-9-2001 « Καθορισμός λεπτομερειών εφαρμογής του Καν(ΕΚ) 1282/2001 της Επιτροπής όσον αφορά τις πληροφορίες για την αναγνώριση των προϊόντων και την παρακολούθηση της αγοράς στον αμπελοοινικό τομέα και για την τροποποίηση του Καν(ΕΚ) 1623/2000» (ΦΕΚ 1293/Β/8.10.2001).

- Κοινή Υπουργική Απόφαση αριθ. 285870/1.9.2004 «Καθορισμός των αναγκαίων συμπληρωματικών μέτρων εφαρμογής  του Καν(ΕΚ) 884/2001 της Επιτροπής σχετικά με τα συνοδευτικά έγγραφα μεταφοράς των αμπελοοινικών προϊόντων και των βιβλίων που πρέπει να τηρούνται στον αμπελοοινικό τομέα» (ΦΕΚ 1372/Β/ 8.9.2004) όπως τροποποιήθηκε με την αριθ. 317456/4.11.2005 ΚΥΑ (ΦΕΚ 1571/Β/14.11.2005).

- Υπουργική απόφαση αριθ. 388052/8.8.2001 «Εφαρμογή του Καν(ΕΚ) 2729/00 της Επιτροπής σχετικά με τις λεπτομέρειες εφαρμογής όσον αφορά τους ελέγχους στον αμπελοοινικό τομέα» (ΦΕΚ 1089/Β/ 21.8.2001).

-Υπουργική Απόφαση αριθ. 235309/7.2.2002 «Έγκριση παραδοσιακών ενδείξεων οίνων» (ΦΕΚ 179/Β/19.2.2002) όπως τροποποιήθηκε και ισχύει

- Κοινή Υπουργική Απόφαση αριθ. 352347/6670/1.9.1987 «Περί γενικών κανόνων χρήσης της ένδειξης «Κάβα» ως περιγραφικού στοιχείου επιτραπέζιων  οίνων» (ΦΕΚ 512/Β/22.9.1987) όπως τροποποιήθηκε με την  αριθ. 280580/21.6.2005 ΚΥΑ «Τροποποίηση της υπ’ αριθμ. 326182/6268/1988 κοινής υπουργικής απόφασης «περί των γενικών κανόνων χρήσης των ενδείξεων «RESERVE» (επιλεγμένος) και «GANDE RESERVE» (ειδικά επιλεγμένος) ως περιγραφικών στοιχείων οίνων ονομασίας προέλευσης) καθώς και της υπ’ αριθμ. 352347/6670/1987 κοινής υπουργικής απόφασης «περί των γενικών κανόνων χρήσης της ένδειξης «Κάβα» ως περιγραφικού στοιχείου επιτραπέζιων οίνων» (ΦΕΚ 875/Β/28.6.2005)

- Κοινή Υπουργική Απόφαση αριθ.336927/10.3.1999 «Καθορισμός προϋποθέσεων χρήσης της ένδειξης «όνομα αμπελουργικής εκμετάλλευσης ή ομάδας αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων» στις ετικέτες των Ελληνικών οίνων»(ΦΕΚ 420/Β/20.4.1999)

 

9.2. Παρέκκλιση από την παραγωγή στην οριοθετημένη περιοχή

(riferimento della produzione nella zona delimitata)

A) Νομικό πλαίσιο: Κοινοτική Νομοθεσία

(legislazione comunitaria)

Στο άρθρο 6 παράγραφος 4 του Καν(ΕΚ)607/2009 της Επιτροπής «για τον καθορισμό ορισμένων  λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 479/2008 του Συμβουλίου όσον αφορά τις προστατευόμενες ονομασίες προέλευσης και τις προστατευόμενες γεωγραφικές ενδείξεις, τις παραδοσιακές ενδείξεις, την επισήμανση και την παρουσίαση ορισμένων προϊόντων του αμπελοοινικού τομέα

 

Β) Νομικό πλαίσιο: Εθνική Νομοθεσία

(legislazione nazionale)

Στην αριθμ .392169/20-10-1999 Κοινή Υπουργική Απόφαση «Γενικοί κανόνες χρήσης του όρου «Τοπικός Οίνος» ως περιγραφικού στοιχείου επιτραπέζιου οίνου» (ΦΕΚ 1985/Β/8-11-99) όπως τροποποιήθηκε με την αριθμ. 321813/29-8-2007 ΚΥΑ , στο άρθρο 4 στοιχείο γ) αναφέρεται:

οι επιτραπέζιοι οίνοι που δικαιούνται τη χρήση του όρου «Τοπικός Οίνος» με γεωγραφική ένδειξη επαρχίας, νομού ή αμπελουργικής περιοχής μικρότερης του νομού, παράγονται σε οινοποιεία που βρίσκονται μέσα στο νομό ή σε όμορους νομούς.

 

9.3. Πρόσθετες διατάξεις που αφορούν στην επισήμανση των οίνων

(disposizioni supplementari inerenti all’etichettatura dei vini)

 

A) Νομικό πλαίσιο: Κοινοτική Νομοθεσία

(quadro giuridico, legislazione comunitaria)

Στο άρθρο 66 παράγραφοι 1, 2 και 6 του Καν(ΕΚ)607/2009 της Επιτροπής «για τον καθορισμό ορισμένων λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 479/2008 του Συμβουλίου όσον αφορά τις προστατευόμενες ονομασίες προέλευσης και τις προστατευόμενες γεωγραφικές ενδείξεις, τις παραδοσιακές ενδείξεις, την επισήμανση και την παρουσίαση ορισμένων προϊόντων του αμπελοοινικού τομέα.

 

B) Νομικό πλαίσιο: Εθνική Νομοθεσία

(quadro giuridico legislazione nazionale)

Στην αριθμ. 280557/9-6-2005 υπουργική απόφαση «Καθορισμός του χρόνου ωρίμανσης, παλαίωσης και διάθεσης στην κατανάλωση των οίνων Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας, των Τοπικών Οίνων καθώς και των ενδείξεων κατά την επισήμανσή τους που αφορούν τον τρόπο παραγωγής ή τις μεθόδους παρασκευής τους» (ΦΕΚ 818Β/15-6-2005), στο άρθρο 3 και 4 αναφέρονται οι προϋποθέσεις για τη χρήση των παρακάτω ενδείξεων:

 

- ΝΕΟΣ ΟΙΝΟΣ ή ΝΕΑΡΟΣ ΟΙΝΟΣ (vino nuovo, novello);

- ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ ή ΩΡΙΜΑΣΕ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ (maturato in botti);

- ΠΑΛΑΙΩΜΕΝΟΣ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ ή ΠΑΛΑΙΩΣΗ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ (invecchiato in botti)

- ΟΙΝΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΚΑΙ ΩΡΙΜΑΣΕ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ ή ΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ

(vinificato ed affinato in botti)

- ΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ ή ΟΙΝΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ (vinificato in botti).

 

9.4. Αναγραφή στην επισήμανση του έτους συγκομιδής

(indicazione dell’annata di vendemmia)

Εθνική Νομοθεσία

Legislazione nazionale)

Στην περίπτωση χρήσης της ένδειξης «ΝΕΟΣ ΟΙΝΟΣ» ή «ΝΕΑΡΟΣ ΟΙΝΟΣ» στην επισήμανση των οίνων είναι υποχρεωτική η αναγραφή του έτους συγκομιδής των σταφυλιών όπως ορίζεται στο άρθρο 1 παρ.2 της αριθμ. 280557/9-6-2005 υπουργικής απόφαση «Καθορισμός του χρόνου, ωρίμανσης, παλαίωσης και διάθεσης στην κατανάλωση, των οίνων Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας, των Τοπικών Οίνων καθώς και των ενδείξεων κατά την επισήμανσή τους που αφορούν τον τρόπο παραγωγής ή τις μεθόδους παρασκευής τους» (ΦΕΚ 818/Β/15-6-2005).

(nell’utilizzo dei termini “vino nuovo o vino novello” è obbligatorio indicare l’annata della vendemmia come da Decreto n. 280557 del 09/06/2005)

 

9.5. Παραδοσιακές Ενδείξεις

(menzioni tradizionali)

Παραδοσιακές ενδείξεις σύμφωνα με την αριθμ 235309/7-2-2002 Υπουργική Απόφαση «Έγκριση παραδοσιακών ενδείξεων οίνων» οι οποίες συνδέονται με την ονομασία προέλευσης ή τη γεωγραφική ένδειξη.

Σύμφωνα με την ανωτέρω Υπουργική Απόφαση οι παραδοσιακές ενδείξεις που μπορούν να χρησιμοποιούνται στην επισήμανση των οίνων με Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (Π.Γ.Ε.) Βελβεντός είναι οι παρακάτω:

 

ΛΕΥΚΟΣ ΑΠΟ ΛΕΥΚΑ ΣΤΑΦΥΛΙΑ / Blanc de blancs,

ΛΕΥΚΟΣ ΑΠΟ ΕΡΥΘΡΑ ΣΤΑΦΥΛΙΑ / Blanc de noir,

ΛΕΥΚΟΣ ΑΠΟ ΕΡΥΘΡΩΠΑ ΣΤΑΦΥΛΙΑ Η ΛΕΥΚΟΣ ΑΠΟ ΓΚΡΙΖΑ ΣΤΑΦΥΛΙΑ / Blanc de gris,

ΚΟΚΚΙΝΕΛΙ / kokineli,

ΟΙΝΟΣ ΛΟΦΩΝ / Vin de collines,

ΟΙΝΟΣ ΠΛΑΓΙΩΝ / Vin de coteaux,

ΟΡΕΙΝΩΝ ΑΜΠΕΛΩΝΩΝ Ή ΑΠΟ ΟΡΕΙΝΑ ΚΡΑΣΑΜΠΕΛΑ/ Vin de vignobles montagneux.

 

10. ΕΛΕΓΧΟΙ

(controlli)

 

10.1. Οι έλεγχοι πραγματοποιούνται με βάσει τις παρακάτω διατάξεις:

(la verifica è basata sulle seguenti disposizioni)

- Υπουργική απόφαση αριθ. 388052/8.8.2001 «Εφαρμογή του Καν(ΕΚ) 2729/00 της Επιτροπής σχετικά με τις λεπτομέρειες εφαρμογής όσον αφορά τους ελέγχους στον αμπελοοινικό τομέα» (ΦΕΚ 1089/Β/ 21.8.2001).

- Κοινή Υπουργική Απόφαση αριθ. 392169/20-10-1999 «Γενικοί κανόνες χρήσης του όρου «ΤοπικόςΟίνος» ως περιγραφικού στοιχείου επιτραπέζιου οίνου»(ΦΕΚ1985/Β/8-11-1999) όπως τροποποιήθηκε με την με την αριθ. 321813/ 29-08-2007ΚΥΑ (ΦΕΚ1723/Β/29-08-2007).

-Υπουργική Απόφαση αριθ. 387429/11.9.2000 «Καθορισμός Προϋποθέσεων χρησιμοποίησης της ένδειξης Τοπικός οίνος Βελβεντού ως περιγραφικού στοιχείου οίνου» (ΦΕΚ 1179/Β/25.9.2000).

-Υπουργική Απόφαση αριθ. 201615/12.12.2011 «Αναγνώριση οίνων με την ένδειξη ‘Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη Βελβεντό¨» (ΦΕΚ 2817/Β/13-12-2011)

 - Υπουργική απόφαση αριθ. 398581/27-9-2001 « Καθορισμός λεπτομερειών εφαρμογής του Καν(ΕΚ) 1282/2001 της Επιτροπής όσον αφορά τις πληροφορίες για την αναγνώριση των προϊόντων και την παρακολούθηση της αγοράς στον αμπελοοινικό τομέα και για την τροποποίηση του Καν(ΕΚ) 1623/2000» (ΦΕΚ 1293/Β/8.10.2001).

- Κοινή Υπουργική Απόφαση αριθ. 285870/1.9.2004 «Καθορισμός των αναγκαίων συμπληρωματικών μέτρων εφαρμογής  του Καν(ΕΚ) 884/2001 της Επιτροπής σχετικά με τα συνοδευτικά έγγραφα μεταφοράς των αμπελοοινικών προϊόντων και των βιβλίων που πρέπει να τηρούνται στον αμπελοοινικό τομέα» (ΦΕΚ 1372/Β/ 8.9.2004) όπως τροποποιήθηκε με την αριθ. 317456/4.11.2005 ΚΥΑ (ΦΕΚ 1571/Β/14.11.2005).

 

10.2. Διαδικασία διεξαγωγής των ελέγχων:

(procedure per lo svolgimento delle ispezioni)

Τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που ενδιαφέρονται να παράγουν τον συγκεκριμένο οίνο ΠΓΕ δηλώνουν στην αρμόδια Διεύθυνση, δεκαπέντε μέρες (15) προ του τρυγητού την ημερομηνία που θα αρχίσουν να παραλαμβάνουν σταφυλές για το σκοπό αυτό.

Στα ζυγολόγια ή τιμολόγια που εκδίδονται από τους οινοπαραγωγούς κατά την παραλαβή των σταφυλιών που προορίζονται για τον συγκεκριμένο οίνο ΠΓΕ  αναγράφεται το ονοματεπώνυμο του αμπελουργού, η ποικιλία της αμπέλου, ο κωδικός αριθμός του αμπελοτεμαχίου του Αμπελουργικού Μητρώου καθώς και ο δείκτης διαθλάσεως του γλεύκους σταφυλιών.

Τα στελέχη των ζυγολογίων ή τιμολογίων αυτών φυλάσσονται επί πέντε έτη και επιδεικνύονται σε κάθε ζήτηση των αρμόδιων οργάνων ελέγχου.

Οι ανωτέρω οίνοι που διατίθενται συσκευασμένοι/εμφιαλωμένοι στην κατανάλωση, φέρουν υποχρεωτικά τυπωμένο επί της ετικέτας, με ευθύνη του συσκευαστή/εμφιαλωτή, ως στοιχείο ελέγχου, ειδικό κωδικό αριθμό, ο οποίος περιλαμβάνει τα γράμματα ΒΕ, στη συνέχεια εξαψήφιο αριθμό και μετά, τα δυο τελευταία ψηφία του έτους παραγωγής.

Οι ειδικοί κωδικοί αριθμοί χορηγούνται από τη Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής της περιοχής (πρώην Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης) όπου βρίσκονται οι εγκαταστάσεις συσκευασίας/εμφιάλωσης  μετά από αίτηση του ενδιαφερομένου και αφού προηγηθεί ο σχετικός έλεγχος.

 

10.3. Αρχές ελέγχου.

(autorità di controllo)

Υπουργείο: Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων

Διεύθυνση: Μεταποίησης-Τυποποίησης & Ποιοτικού Ελέγχου

Τμήμα: Οίνου και Αλκοολούχων Ποτών

Διεύθυνση:  Αχαρνών 2, Αθήνα, Τ.Κ. GR-101 76

Τηλ.: 210 - 212 4171, 210 - 212 4287, 210-2124289

Fax: 210 - 52 38 337

 

e-mail: ax2u249@minagric.gr,ax2u086@minagric.gr,ax2u172@minagric.gr

Γρεβενά

Grevena

T.O.

τοπικός οίνος

(vino regionale)

Π.Γ.Ε. (Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη)

P.G.E. (indicazione geografica protetta)

Υφιστάμενες ονομασίες οίνωνΤεχνικός φάκελος

(denominazioni dei vini esistenti – documentazione tecnica)

Υπουργική Απόφαση 378505/3-9-1990

Υπουργική Απόφαση 372559/5-7-2000

(fonte Minagr.gr.)

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ

(specifiche del prodotto)

(ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) 1234/2007 ΑΡΘΡΟ 118 γ, ΠΑΡ/ΦΟΣ 2)

Γρεβενά (el)

Grevena (en)

Π.Γ.Ε. (Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη)

P.G.E. (indicazione geografica protetta)

 

1. ΟΝΟΜΑ ΠΡΟΣ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ

(denominazione da registrare)

 

Όνομα προς καταχώρηση: Γρεβενά

Ισοδύναμος Όρος: Grevena

 

1.1. ΚΑΤΗΓΟΡΊΕΣ ΑΜΠΕΛΟΟΙΝΙΚΏΝ ΠΡΟΪΌΝΤΩΝ:

(categorie dei prodotti)

Ο οίνος Π.Γ.Ε.  Γρεβενά (Grevena) ανήκει στην κατηγορία 1.

Αμπελοοινικών Προϊόντων του παραρτήματος ΧΙβ του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1234/2007.

1. Οίνος (vino)

 

1.2.  Τύποι οίνων

(tipi di vino)

Οίνος Ερυθρός ξηρός (vino rosso asciutto)

Οίνος Ερυθρός ημίξηρος (vino rosso semisecco)

Οίνος Ερυθρός ημίγλυκος (vino rosso amabile)

Οίνος Ερυθρωπός ξηρός (vino rosato secco)

Οίνος Ερυθρωπός ημίξηρος (vino rosato semisecco)

Οίνος Ερυθρωπός ημίξηρος (vino rosato amabile)

 

2. ΠΕΡΙΓΡΑΦΉ ΤΟΥ ΟΊΝΟΥ (Ή ΤΩΝ ΟΊΝΩΝ):

(descrizione del vino e dei vini)

 

A. ΟΙΝΟΣ ΕΡΥΘΡΟΣ

(vini rossi)

 

1. Οίνος Ερυθρός ξηρός

(vino rosso asciutto)

Αναλυτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche analitiche)

- Ελάχιστος Αποκτημένος αλκοολικός τίτλος: 11,00% vol.;

(titolo alcolometrico volumico effettivo minimo)

- Ελάχιστος Ολικός αλκοολικός τίτλος: 11,00% vol.;

(titolo alcolometrico volumico totale minimo)

- Περιεκτικότητα σε ολικά σάκχαρα: Μέγιστη 9,00 g/l*;

(zuccheri residui totali massimo)

- Ολική οξύτητα εκφρασμένη σε τρυγικό οξύ: Ελάχιστη 3.50 g/l, Μέγιστη 7,00 g/l;

(acidità totale minima, massima)

- Πτητική οξύτητα  εκφρασμένη σε οξικό οξύ: Μέγιστη 1,20 g/l;

(acidità volatile massima)

- Μέγιστη περιεκτικότητα των οίνων σε ολικό διοξείδιο του θείου: 150 mg/l.

(anidride solforosa totale massima)

Οργανοληπτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche organolettiche)

- Χρώμα: Βαθύ ερυθρό με βιολετί ανταύγειες.

(colore rosso intenso con riflessi violacei)

- Άρωμα: Αρώματα μικρών κόκκινων φρούτων και μπαχαρικών με νότες πιπεριάς και καπνού.

(profumo: aromi di piccoli frutti rossi e note di pepe e tabacco)

- Γεύση: Αρώματα μικρών κόκκινων φρούτων και μπαχαρικών που επιτείνονται με τον αερισμό του οίνου, βελούδινη υφή με διάρκεια στην επίγευση.

(sapore: struttura vellutata, fruttato, speziato, retrogusto persistente)

 

2. Οίνος Ερυθρός ημίξηρος

(vino rosso semisecco)

Αναλυτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche analitiche)

- Ελάχιστος Αποκτημένος αλκοολικός τίτλος: 11,00% vol.;

(titolo alcolometrico volumico effettivo minimo)

- Περιεκτικότητα σε ολικά σάκχαρα: Ελάχιστη  4,50 - Μέγιστη 17,50 g/l**;

(zuccheri residui totali minimiomassimi)

- Ολική οξύτητα εκφρασμένη σε τρυγικό οξύ: Ελάχιστη 3.50 g/l, Μέγιστη 7,00 g/l;

(acidità totale minima, massimo)

- Πτητική οξύτητα  εκφρασμένη σε οξικό οξύ: Μέγιστη 1,20 g/l;

(acidità volatile massima)

- Μέγιστη περιεκτικότητα των οίνων σε ολικό διοξείδιο του θείου: 200 mg/l***.

(anidride solforosa totale massima)

Οργανοληπτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche organolettiche)

- Χρώμα: Βαθύ ερυθρό με βιολετί ανταύγειες.

(colore rosso intenso con riflessi violacei)

- Άρωμα: Αρώματα μικρών κόκκινων φρούτων και μπαχαρικών με νότες πιπεριάς και καπνού.

(profumo: aromi di piccoli frutti rossi e note di pepe e tabacco)

- Γεύση: Αρώματα μικρών κόκκινων φρούτων και μπαχαρικών που επιτείνονται με τον αερισμό του οίνου, βελούδινη υφή με διάρκεια στην επίγευση.

(sapore: struttura vellutata, fruttato, speziato, retrogusto persistente)

 

3. Οίνος Ερυθρός ημίγλυκος

(vino rosso amabile)

Αναλυτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche analitiche)

- Ελάχιστος Αποκτημένος αλκοολικός τίτλος: 11,00% vol.;

(titolo alcolometrico volumico effettivo minimo)

- Περιεκτικότητα σε ολικά σάκχαρα: Ελάχιστη  12,50 - Μέγιστη 45,00 g/l;

(zuccheri residui totali minimo massimo)

- Ολική οξύτητα εκφρασμένη σε τρυγικό οξύ: Ελάχιστη 3.50 g/l, Μέγιστη 7,00 g/l;

(acidità totale minima, massima)

- Πτητική οξύτητα  εκφρασμένη σε οξικό οξύ: Μέγιστη 1,20 g/l;

(acidità volatile massima)

- Μέγιστη περιεκτικότητα των οίνων σε ολικό διοξείδιο του θείου: 200 mg/l.

(anidride solforosa totale massima)

Οργανοληπτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche organolettiche)

- Χρώμα: Βαθύ ερυθρό με βιολετί ανταύγειες.

(colore rosso intenso con riflessi violacei)

- Άρωμα: Αρώματα μικρών κόκκινων φρούτων και μπαχαρικών με νότες πιπεριάς και καπνού.

(profumo: aromi di piccoli frutti rossi e note di pepe e tabacco)

- Γεύση: Αρώματα μικρών κόκκινων φρούτων και μπαχαρικών που επιτείνονται με τον αερισμό του οίνου, βελούδινη υφή με διάρκεια στην επίγευση.

(sapore: struttura vellutata, fruttato, speziato, retrogusto persistente)

 

B. ΟΙΝΟΣ ΕΡΥΘΡΩΠΟΣ

(vino rosato)

 

1. Οίνος Ερυθρωπός ξηρός

(vino rosato secco)

Αναλυτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche analitiche)

- Ελάχιστος Αποκτημένος αλκοολικός τίτλος: 11,00% vol.;

(titolo alcolometrico volumico effettivo minimo)

- Ελάχιστος Ολικός αλκοολικός τίτλος: 11,00% vol.;

(titolo alcolometrico volumico totale minimo)

- Περιεκτικότητα σε ολικά σάκχαρα: Μέγιστη 9,00 g/l*;

(zuccheri residui totali massimi)

- Ολική οξύτητα εκφρασμένη σε τρυγικό οξύ: Ελάχιστη 3.50 g/l, Μέγιστη 7,50 g/l;

(acidità totale minima, massima)

- Πτητική οξύτητα  εκφρασμένη σε οξικό οξύ: Μέγιστη 1,08 g/l;

(acidità volatile massima)

- Μέγιστη περιεκτικότητα των οίνων σε ολικό διοξείδιο του θείου: 200 mg/l.

(anidride solforosa totale massima)

Οργανοληπτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche organolettiche)

- Χρώμα : Ζωηρό και έντονο ροζέ χρώμα.

(colore rosa vivace e luminoso)

- Άρωμα: Καθαρή και έντονη μύτη, αρώματα λουλουδιών και μικρών κόκκινων φρούτων.

(profumo: pulito, intenso, aromi floreali e di frutti rossi)

- Γεύση: Τα αρώματα της μύτης διακρίνονται και στο στόμα έχοντας μακρά επίγευση.

(sapore: distinto, fruttato, fresco, retrogusto persistente)

 

2. Οίνος Ερυθρωπός ημίξηρος

(vino rosato semisecco)

Αναλυτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche analitiche)

- Ελάχιστος Αποκτημένος αλκοολικός τίτλος: 11,00% vol.;

(titolo alcolometrico volumico effettivo minimo)

- Περιεκτικότητα σε ολικά σάκχαρα: Ελάχιστη  4,50 - Μέγιστη 17,50 g/l**;

(zuccheri residui totali minimi massimi)

- Ολική οξύτητα εκφρασμένη σε τρυγικό οξύ: Ελάχιστη 3.50 g/l, Μέγιστη 7,50 g/l;

(acidità totale minima, massima)

- Πτητική οξύτητα  εκφρασμένη σε οξικό οξύ: Μέγιστη 1,08 g/l;

(acidità volatile massima)

- Μέγιστη περιεκτικότητα των οίνων σε ολικό διοξείδιο του θείου: 250 mg/l***.

(anidride solforosa totale massima)

Οργανοληπτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche organolettiche)

- Χρώμα : Ζωηρό και έντονο ροζέ χρώμα.

(colore rosa vivace e luminoso)

- Άρωμα: Καθαρή και έντονη μύτη, αρώματα λουλουδιών και μικρών κόκκινων φρούτων.

(profumo: pulito, intenso, aromi floreali e di frutti rossi)

- Γεύση: Τα αρώματα της μύτης διακρίνονται και στο στόμα έχοντας μακρά επίγευση.

(sapore: distinto, fruttato, fresco, retrogusto persistente)

 

3. Οίνος Ερυθρωπός ημίγλυκος

(vino rosato amabile)

Αναλυτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche analitiche)

- Ελάχιστος Αποκτημένος αλκοολικός τίτλος: 11,00% vol.;

(titolo alcolometrico volumico effettivo minimo)

- Περιεκτικότητα σε ολικά σάκχαρα: Ελάχιστη  12,50 - Μέγιστη 45,00 g/l;

(zuccheri residui totali minimi massimi)

- Ολική οξύτητα εκφρασμένη σε τρυγικό οξύ: Ελάχιστη 3.50 g/l, Μέγιστη 7,50 g/l;

(acidità totale minima, massima)

- Πτητική οξύτητα  εκφρασμένη σε οξικό οξύ: Μέγιστη 1,08 g/l;

(acidità volatile massima)

- Μέγιστη περιεκτικότητα των οίνων σε ολικό διοξείδιο του θείου: 250 mg/l.

(anidride solforosa totale massima)

Οργανοληπτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche organolettiche)

- Χρώμα : Ζωηρό και έντονο ροζέ χρώμα.

(colore rosa vivace e luminoso)

- Άρωμα: Καθαρή και έντονη μύτη, αρώματα λουλουδιών και μικρών κόκκινων φρούτων.

(profumo: pulito, intenso, aromi floreali e di frutti rossi)

- Γεύση: Τα αρώματα της μύτης διακρίνονται και στο στόμα έχοντας μακρά επίγευση.

(sapore: distinto, fruttato, fresco, retrogusto persistente)

 

*όταν η περιεκτικότητα σε σάκχαρα υπερβαίνει τα 4,00 g/l  ισχύουν οι προϋποθέσεις του Παραρτήματος XIV του Καν(ΕΚ)607/2009 της Επιτροπής

**όταν η περιεκτικότητα σε σάκχαρα υπερβαίνει τα 12,00 g/l  ισχύουν οι προϋποθέσεις του Παραρτήματος XIV του Καν(ΕΚ)607/2009 της Επιτροπής

*** όταν η περιεκτικότητα σε σάκχαρα είναι τουλάχιστον ίση με 5,00 g/l

 

3. Παραδοσιακές ενδείξεις

(menzioni tradizionali)

 

Παραδοσιακές ενδείξεις, σύμφωνα με το άρθρο 118κα παράγραφος 1, οι οποίες συνδέονται με την ονομασία προέλευσης ή τη γεωγραφική ένδειξη.

Σύμφωνα με το άρθρο 40 του κανονισμού  (ΕΚ) αριθ. 607/2009 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει από τον Καν(ΕΚ) 670/2011 της Επιτροπής  και όπως έχουν οριστεί και καταχωρηθεί στην ηλεκτρονική βάση δεδομένων «E-Bacchus», οι παραδοσιακές ενδείξεις που μπορούν να χρησιμοποιούνται και να προστατεύονται για την Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (Π.Γ.Ε.) Γρεβενά και με την προϋπόθεση ότι τηρούνται οι σχετικές προϋποθέσεις της Κοινοτικής και Εθνικής νομοθεσίας, είναι οι εξής:

 

Τοπικός Οίνος στη θέση των ΠΓΕ

(vino regionale al posto di IGP)

 

Αγρέπαυλη (edificio storico),

Αμπέλι (vigna),

Αμπελώνας (ες) (vigneto/i),

Αρχοντικό (palazzo),

Κάβα (invecchiato),

Κάστρο (castello),

Κτήμα (tenuta, proprietà),

Μετόχι (fattoria del monastero),

Μοναστήρι (monastero),

Ορεινό Κτήμα (tenuta di montagna),

Ορεινός Αμπελώνας (vigneto di montagna),  

Πύργος (torre).

 

4. ΟΙΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

(pratiche enologiche)

 

4.1. Οινοποίηση ερυθρών οίνων:

(vinificazione vini rossi)

ερυθρός οίνος Π.Γ.Ε. Γρεβενά    

(vino rosso IGP Grevena)

Ο ερυθρός οίνος ΠΓΕ  Αιγαίο Πέλαγος  παράγεται σύμφωνα με την κλασική μέθοδο ερυθράς οινοποίησης για την παραγωγή ερυθρών οίνων.

(il vino rosso della IGP Aegean Sea è prodotto con il metodo classico della vinificazione in rosso)

 

4.2. Οινοποίηση ερυθρωπών οίνων:

(vinificazione vini rosati)

ερυθρωπός οίνος Π.Γ.Ε. Γρεβενά

(vino rosato IGP Grevena)

παράγεται σύμφωνα με την σύγχρονη  τεχνολογία παραγωγής ερυθρωπών οίνων και η θερμοκρασία κατά την αλκοολική  ζύμωση δεν υπερβαίνει τους  20 °C.

(prodotto secondo la moderna tecnologia di produzione del vino rosato ad una temperatura inferiore ai 20° C.)

 

4.3. Ειδικές οινολογικές πρακτικές

(pratiche enologiche specifiche)

a) Για την παραγωγή ημίξηρων και ημίγλυκων οίνων επιτρέπεται η γλύκανση των οίνων σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις (ΚΑΝ.(ΕΚ) 606/2009 Παράρτημα ΙΔ).

(per la produzione dei vini semisecchi e amabili si può intervenire con la dolcificazione secondo le norme vigenti)

β) Η διαμόρφωση των πρεμνών ακολουθεί τις συνήθεις για την περιοχή καλλιεργητικές τεχνικές.

(I sistemi di coltivazione ed impianti sono quelli tradizionali della regione)

 

5. ΟΡΙΟΘΕΤΗΜΕΝΗ ΠΕΡΙΟΧΗ

(zone delimitate)

 

Η οριοθετημένη ζώνη παραγωγής οίνων Π.Γ.Ε. Γρεβενά καθορίστηκε με την Υπουργική Απόφαση αριθ. 378505/3.9.1990 (ΦΕΚ 609/Β/21.9.1990) η οποία στη συνέχεια τροποποιήθηκε από την αριθ. 372559/5.7.2000 (ΦΕΚ 941/Β/28.7.2000) που διορθώθηκε από το ΦΕΚ 1006/10-8-2000.

(la zona di produzione della IGP Grevena è stata istituita con Decreto Ministeriale n. 378505 del 03/09/1990 e modificata con Decreto Ministeriale n. 372559 del 05/07/2000, rettificato da ΦΕΚ 1006/10-8-2000)

Η οριοθετημένη περιοχή για την παραγωγή των οίνων Π.Γ.Ε. Γρεβενά περιλαμβάνει τις Κοινότητες Τρικώμου, Κοσματίου και στην ευρύτερη περιοχή του Ν. Γρεβενών.

(la zona delimitata della IGP Grevena copre il territorio della comunità locale di Kosmatis nell’ex comune di θεόδωρου Ζιάκα accorpato oggi nel comune di Grevena)

 

Δήμου: Γρεβενών (comune di Grevena)

Περιφερειακή ενότητα: Γρεβενών (Unità Periferica Grevena)

Περιφέρειες: Δυτικής Μακεδονίας (Periferia Macedonia occidentale)

 

6. Μέγιστες αποδόσεις

(resa massima)

 

6.1. Μέγιστη απόδοση σε χιλιόγραμμα σταφυλιών ανά εκτάριο:

(resa massima in kg di uva fresca per ettaro)

Η μέγιστη απόδοση ανά εκτάριο (ha) που επιτρέπεται ανέρχεται για τις ερυθρές και για τις λευκές ποικιλίες σε δέκα χιλιάδες (10,000) κιλά νωπά σταφύλια.

(la resa massima in uva fresca per le varietà bianche e rosse è di 10.000 kg/ha)

 

6.2. Μέγιστη απόδοση σε εκατόλιτρα τελικού προϊόντος ανά εκτάριο

(resa massima in prodotto finito in hl/ha)

Η μέγιστη απόδοση ανά εκτάριο (ha) ανέρχεται σε 80HL για τους ερυθρούς οίνους

και για τους ερυθρωπούς οίνους σε 75 HL τελικού προϊόντος.

(la resa massima in prodotto finito è di 80,00 hl/ha per i vini rossi

75,00 hl/ha per i vini rosati)

 

7. ΕΠΙΤΡΕΠΟΜΕΝΕΣ ΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΜΕΣ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΑΜΠΕΛΟΥ

(varietà di vite autorizzate)

 

Ο ερυθρός (ξηρός, ημίξηρος και ημίγλυκος) οίνος Π.Γ.Ε. Γρεβενά παράγεται από σταφύλια των ποικιλιών

(i vini rossi secchi, semisecchi ed amabili della IGP Grevena sono prodotti con le seguenti varietà)

Ξινόμαυρο, Μοσχόμαυρο, Merlot, Syrah, Ροδίτης και Cabernet Sauvignon

 

Ο ερυθρωπός (ξηρός, ημίξηρος και ημίγλυκος) οίνος Π.Γ.Ε Γρεβενά παράγεται από νωπά σταφύλια των ποικιλιών

(i vini rosati secchi, semisecchi ed amabili della IGP Grevena sono prodotti con le seguenti varietà)

Ξινόμαυρο, Μοσχόμαυρο, Merlot, Syrah, Ροδίτης και Cabernet Sauvignon.

 

8. ΔΕΣΜΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΓΙΑ

(collegamento con la zona geografica)

 

8.1. Λεπτομέρειες της γεωγραφικής περιοχής

(dettagli della zona geografica):

Α. Ιστορικός δεσμός.

(legame storico)

Στα χρόνια της τουρκοκρατίας σε ημιορεινές περιοχές άνθισε η αμπελοκαλλιέργεια και το εμπόριο του κρασιού περιοχή .Η καλλιέργεια της αμπέλου συνεχίστηκε μέχρι σήμερα.

Ο νομός Γρεβενών έχει γύρω στα 3000στρ. αμπελιών και οι κυριότερες αμπελουργικές περιοχές είναι στα χωρία Κοσμάτι και Τρίκωμο Τα υψόμετρα των αμπελιών κυμαίνονται από 600 έως 820μ, το κλίμα είναι ηπειρωτικό με βαρείς χειμώνες και καλοκαίρια με ζεστές ημέρες και δροσερές νύχτες, κάτι που ωφελεί τις ερυθρές κυρίως ποικιλίες.

Ο σχετικά όψιμος τρύγος ξεκινά στις αρχές Σεπτέμβρη και ανάλογα με την ποικιλία φτάνει έως και τα μέσα Οκτώβρη.

 

Β. Πολιτιστικός, κοινωνικός και οικονομικός δεσμός.

(legame culturale, sociale ed economico)

Το αμπέλι και το κρασί είναι άρρηκτα δεμένα με την πολιτιστική, κοινωνική και οικονομική ζωή των ανθρώπων της περιοχής από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα.

Ο δεσμός αυτός συνεχίζεται στις ημέρες μας, με την οργάνωση εκδηλώσεων και ημερίδων που προβάλουν το κρασί, αλλά και την πολιτιστική παράδοση του τόπου.

 

Γ. Γεωγραφικό περιβάλλον και γεωγραφική προέλευση.

(ambiente ed origine geografica)

Ο νομός Γρεβενών καταλαμβάνει το ΝΔ τμήμα της Δυτικής Μακεδονίας και συνορεύει βόρειοανατολικά με το νομό Κοζάνης, ανατολικά με το νομό Κοζάνης και Λάρισας, ΝΔ και Δ με το νομό Ιωαννίνων και ΒΔ με το νομό Καστοριάς.

Η έκτασή του είναι 2.291 τ.χλμ.

Το έδαφος του νομού είναι στο σύνολό του ορεινό και ημιορεινό (85%περίπου).

Το ανάγλυφό του διαμορφώνεται από πολλές κορυφές του Βούρινου, των Καμβουνίων, των Χασίων και της Βόρειας Πίνδου όπου και βρίσκονται οι ψηλότερες κορυφές του νομού.

Η οροσειρά εκτείνεται στο δυτικό τμήμα του νομού και αποτελεί ένα αδιαπέραστο τείχος, που δυσχεραίνει την επικοινωνία με την ‘Ηπειρο.

Το κλίμα είναι ηπειρωτικό εξ αιτίας της γεωγραφικής θέσης και της μορφολογίας του αναγλύφου της.

Είναι ψυχρό το χειμώνα και δροσερό το καλοκαίρι.

Η μέση θερμοκρασία τους καλοκαιρινούς μήνες είναι 22,3ο C ενώ τους χειμερινούς μήνες συχνά κατεβαίνει αρκετούς βαθμούς κάτω από τους 0o C.

 

8.2. Λεπτομέρειες του προϊόντος

(caratteristiche del prodotto)

Ο συνδυασμός αυτών των κλιματικών συνθηκών, με την ποικιλία των εδαφών της περιοχής, τις καλλιεργούμενες ποικιλίες αμπέλου, τις εφαρμοζόμενες καλλιεργητικές φροντίδες της αμπέλου και τις οινοποιητικές τεχνικές, συμβάλουν στα ποιοτικά χαρακτηριστικά των οίνων Π.Γ.Ε. Γρεβενά.

 

8.1.3. Αιτιώδης αλληλεπίδραση

(interazioni causali)

Η μοναδικότητα των οίνων ΠΓΕ Γρεβενά οφείλεται στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής (έδαφος , κλίμα, επίδραση των ανέμων κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού) σε συνδυασμό με τις καλλιεργούμενες ποικιλίες και τις εφαρμοζόμενες καλλιεργητικές τεχνικές.

 

9. ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ

(requisiti applicabili)

 

9.1. Απαιτήσεις  Εθνικής Νομοθεσίας

(requisiti legislazione nazionale)

- Κοινή Υπουργική Απόφαση αριθ. 392169/20-10-1999 «Γενικοί κανόνες χρήσης του όρου «Τοπικός Οίνος» ως περιγραφικού στοιχείου επιτραπέζιου οίνου»(ΦΕΚ1985/Β/8-11-1999) όπως τροποποιήθηκε με την με την αριθ. 321813/ 29-08-2007ΚΥΑ (ΦΕΚ1723/Β/29-08-2007)

-Υπουργική Απόφαση αριθ. 378505/3.9.1990  «Καθορισμός Προϋποθέσεων χρησιμοποίησης της ένδειξης Τοπικός οίνος Γρεβενών ως περιγραφικού στοιχείου οίνου» (ΦΕΚ 609/Β/21.9.1990).

-Υπουργική Απόφαση αριθ. 372559/5.7.2000 «Τροποποίηση της υπ΄ αριθ. 378505/3.9.1990 Υπ. Απόφασης αναγνώρισης Τοπικού Οίνου Γρεβενών» (ΦΕΚ 941/Β/28.7.2000).

- Διόρθωση σφάλματος (ΦΕΚ 1006/Β/10-8-2000)

- Υπουργική απόφαση αριθ. 280557/2005 «Καθορισμός του χρόνου ωρίμανσης, παλαίωσης και διάθεσης στην κατανάλωση των τοπικών οίνων Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας, των Τοπικών Οίνων καθώς και των ενδείξεων κατά την επισήμανσή τους που αφορούν τον τρόπο παραγωγής ή τις μεθόδους παρασκευής τους» (ΦΕΚ 818/Β/15.06.2005).

- Υπουργική απόφαση αριθ. 398581/27-9-2001 « Καθορισμός λεπτομερειών εφαρμογής του Καν(ΕΚ) 1282/2001 της Επιτροπής όσον αφορά τις πληροφορίες για την αναγνώριση των προϊόντων και την παρακολούθηση της αγοράς στον αμπελοοινικό τομέα και για την τροποποίηση του Καν(ΕΚ) 1623/2000» (ΦΕΚ 1293/Β/8.10.2001).

- Κοινή Υπουργική Απόφαση αριθ. 285870/1.9.2004 «Καθορισμός των αναγκαίων συμπληρωματικών μέτρων εφαρμογής  του Καν(ΕΚ) 884/2001 της Επιτροπής σχετικά με τα συνοδευτικά έγγραφα μεταφοράς των αμπελοοινικών προϊόντων και των βιβλίων που πρέπει να τηρούνται στον αμπελοοινικό τομέα» (ΦΕΚ 1372/Β/ 8.9.2004) όπως τροποποιήθηκε με την αριθ. 317456/4.11.2005 ΚΥΑ (ΦΕΚ 1571/Β/14.11.2005).

- Υπουργική απόφαση αριθ. 388052/8.8.2001 «Εφαρμογή του Καν(ΕΚ) 2729/00 της Επιτροπής σχετικά με τις λεπτομέρειες εφαρμογής όσον αφορά τους ελέγχους στον αμπελοοινικό τομέα» (ΦΕΚ 1089/Β/ 21.8.2001).

-Υπουργική Απόφαση αριθ. 235309/7.2.2002 «Έγκριση παραδοσιακών ενδείξεων οίνων» (ΦΕΚ 179/Β/19.2.2002) όπως τροποποιήθηκε και ισχύει

- Κοινή Υπουργική Απόφαση αριθ. 352347/6670/1.9.1987 «Περί γενικών κανόνων χρήσης της ένδειξης «Κάβα» ως περιγραφικού στοιχείου επιτραπέζιων  οίνων» (ΦΕΚ 512/Β/22.9.1987) όπως τροποποιήθηκε με την  αριθ. 280580/21.6.2005 ΚΥΑ «Τροποποίηση της υπ’ αριθμ. 326182/6268/1988 κοινής υπουργικής απόφασης «περί των γενικών κανόνων χρήσης των ενδείξεων «RESERVE» (επιλεγμένος) και «GANDE RESERVE» (ειδικά επιλεγμένος) ως περιγραφικών στοιχείων οίνων ονομασίας προέλευσης) καθώς και της υπ’ αριθμ. 352347/6670/1987 κοινής υπουργικής απόφασης «περί των γενικών κανόνων χρήσης της ένδειξης «Κάβα» ως περιγραφικού στοιχείου επιτραπέζιων οίνων» (ΦΕΚ 875/Β/28.6.2005)

- Κοινή Υπουργική Απόφαση αριθ.336927/10.3.1999 «Καθορισμός προϋποθέσεων χρήσης της ένδειξης «όνομα αμπελουργικής εκμετάλλευσης ή ομάδας αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων» στις ετικέτες των Ελληνικών οίνων»(ΦΕΚ 420/Β/20.4.1999)

 

9.2. Παρέκκλιση από την παραγωγή στην οριοθετημένη περιοχή

(riferimento della produzione nella zona delimitata)

A) Νομικό πλαίσιο: Κοινοτική Νομοθεσία

(legislazione comunitaria)

Στο άρθρο 6 παράγραφος 4 του Καν(ΕΚ)607/2009 της Επιτροπής «για τον καθορισμό ορισμένων  λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 479/2008 του Συμβουλίου όσον αφορά τις προστατευόμενες ονομασίες προέλευσης και τις προστατευόμενες γεωγραφικές ενδείξεις, τις παραδοσιακές ενδείξεις, την επισήμανση και την παρουσίαση ορισμένων προϊόντων του αμπελοοινικού τομέα

 

Β) Νομικό πλαίσιο: Εθνική Νομοθεσία

(legislazione nazionale)

Στην αριθμ .392169/20-10-1999 Κοινή Υπουργική Απόφαση «Γενικοί κανόνες χρήσης του όρου «Τοπικός Οίνος» ως περιγραφικού στοιχείου επιτραπέζιου οίνου» (ΦΕΚ 1985/Β/8-11-99) όπως τροποποιήθηκε με την αριθμ. 321813/29-8-2007 ΚΥΑ , στο άρθρο 4 στοιχείο γ) αναφέρεται:

οι επιτραπέζιοι οίνοι που δικαιούνται τη χρήση του όρου «Τοπικός Οίνος» με γεωγραφική ένδειξη επαρχίας, νομού ή αμπελουργικής περιοχής μικρότερης του νομού, παράγονται σε οινοποιεία που βρίσκονται μέσα στο νομό ή σε όμορους νομούς.

 

9.3. Πρόσθετες διατάξεις που αφορούν στην επισήμανση των οίνων

(disposizioni supplementari inerenti all’etichettatura dei vini)

 

A) Νομικό πλαίσιο: Κοινοτική Νομοθεσία

(quadro giuridico, legislazione comunitaria)

Στο άρθρο 66 παράγραφοι 1, 2 και 6 του Καν(ΕΚ)607/2009 της Επιτροπής «για τον καθορισμό ορισμένων λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 479/2008 του Συμβουλίου όσον αφορά τις προστατευόμενες ονομασίες προέλευσης και τις προστατευόμενες γεωγραφικές ενδείξεις, τις παραδοσιακές ενδείξεις, την επισήμανση και την παρουσίαση ορισμένων προϊόντων του αμπελοοινικού τομέα.

 

B) Νομικό πλαίσιο: Εθνική Νομοθεσία

(quadro giuridico legislazione nazionale)

Στην αριθμ. 280557/9-6-2005 υπουργική απόφαση «Καθορισμός του χρόνου ωρίμανσης, παλαίωσης και διάθεσης στην κατανάλωση των οίνων Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας, των Τοπικών Οίνων καθώς και των ενδείξεων κατά την επισήμανσή τους που αφορούν τον τρόπο παραγωγής ή τις μεθόδους παρασκευής τους» (ΦΕΚ 818Β/15-6-2005), στο άρθρο 3 και 4 αναφέρονται οι προϋποθέσεις για τη χρήση των παρακάτω ενδείξεων:

 

- ΝΕΟΣ ΟΙΝΟΣ ή ΝΕΑΡΟΣ ΟΙΝΟΣ (vino nuovo, novello);

- ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ ή ΩΡΙΜΑΣΕ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ (maturato in botti);

- ΠΑΛΑΙΩΜΕΝΟΣ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ ή ΠΑΛΑΙΩΣΗ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ (invecchiato in botti)

- ΟΙΝΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΚΑΙ ΩΡΙΜΑΣΕ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ ή ΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ

(vinificato ed affinato in botti)

- ΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ ή ΟΙΝΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ (vinificato in botti).

 

9.4. Αναγραφή στην επισήμανση του έτους συγκομιδής

(indicazione dell’annata di vendemmia)

Εθνική Νομοθεσία

Legislazione nazionale)

Στην περίπτωση χρήσης της ένδειξης «ΝΕΟΣ ΟΙΝΟΣ» ή «ΝΕΑΡΟΣ ΟΙΝΟΣ» στην επισήμανση των οίνων είναι υποχρεωτική η αναγραφή του έτους συγκομιδής των σταφυλιών όπως ορίζεται στο άρθρο 1 παρ.2 της αριθμ. 280557/9-6-2005 υπουργικής απόφαση «Καθορισμός του χρόνου, ωρίμανσης, παλαίωσης και διάθεσης στην κατανάλωση, των οίνων Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας, των Τοπικών Οίνων καθώς και των ενδείξεων κατά την επισήμανσή τους που αφορούν τον τρόπο παραγωγής ή τις μεθόδους παρασκευής τους» (ΦΕΚ 818/Β/15-6-2005).

(nell’utilizzo dei termini “vino nuovo o vino novello” è obbligatorio indicare l’annata della vendemmia come da Decreto n. 280557 del 09/06/2005)

 

9.5. Παραδοσιακές Ενδείξεις

(menzioni tradizionali)

Παραδοσιακές ενδείξεις σύμφωνα με την αριθμ 235309/7-2-2002 Υπουργική Απόφαση «Έγκριση παραδοσιακών ενδείξεων οίνων» οι οποίες συνδέονται με την ονομασία προέλευσης ή τη γεωγραφική ένδειξη.

Σύμφωνα με την ανωτέρω Υπουργική Απόφαση οι παραδοσιακές ενδείξεις που μπορούν να χρησιμοποιούνται στην επισήμανση των οίνων με Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (Π.Γ.Ε.) Γρεβενά είναι οι παρακάτω:

 

ΚΟΚΚΙΝΕΛΙ / kokineli (vino color cocciniglia),

ΟΙΝΟΣ ΛΟΦΩΝ / Vin de collines,

ΟΙΝΟΣ ΠΛΑΓΙΩΝ / Vin de coteaux,

ΟΡΕΙΝΟΙ  ΑΜΠΕΛΩΝΕΣ Ή ΑΠΟ ΟΡΕΙΝΑ ΚΡΑΣΑΜΠΕΛΑ / Vin de vignobles Montageux

 

9.6. Πρόσθετη διάταξη στην επισήμανση των οίνων

(termine addizionale in etichetta)

Οι οίνοι με ΠΓΕ Γρεβενά δύναται να κυκλοφορούν και με την ένδειξη «ΠΓΕ Μακεδονία» υπό την προϋπόθεση ότι οι οίνοι παράγονται στη Μακεδονία.

(La IGP Grevena può utilizzare in etichetta il termine aggiuntivo IGP Macedonia)

 

10. ΕΛΕΓΧΟΙ

(controlli)

 

10.1. Οι έλεγχοι πραγματοποιούνται με βάσει τις παρακάτω διατάξεις:

(la verifica è basata sulle seguenti disposizioni)

- Υπουργική απόφαση αριθ. 388052/8.8.2001 «Εφαρμογή του Καν(ΕΚ) 2729/00 της Επιτροπής σχετικά με τις λεπτομέρειες εφαρμογής όσον αφορά τους ελέγχους στον αμπελοοινικό τομέα» (ΦΕΚ 1089/Β/ 21.8.2001).

- Κοινή Υπουργική Απόφαση αριθ. 392169/20-10-1999 «Γενικοί κανόνες χρήσης του όρου «ΤοπικόςΟίνος» ως περιγραφικού στοιχείου επιτραπέζιου οίνου»(ΦΕΚ1985/Β/8-11-1999) όπως τροποποιήθηκε με την με την αριθ. 321813/ 29-08-2007ΚΥΑ (ΦΕΚ1723/Β/29-08-2007).

-Υπουργική Απόφαση αριθ. 378505/3.9.1990 «Καθορισμός Προϋποθέσεων χρησιμοποίησης της ένδειξης Τοπικός οίνος Γρεβενών ως περιγραφικού στοιχείου οίνου» (ΦΕΚ 609/Β/21.9.1990).

-Υπουργική Απόφαση αριθ. 372559/5.7.2000 «Τροποποίηση της υπ΄ αριθ. 378505/3.9.1990 Υπ. Απόφασης αναγνώρισης Τοπικού Οίνου Γρεβενών» (ΦΕΚ 941/Β/28.7.2000).

 - Υπουργική απόφαση αριθ. 398581/27-9-2001 « Καθορισμός λεπτομερειών εφαρμογής του Καν(ΕΚ) 1282/2001 της Επιτροπής όσον αφορά τις πληροφορίες για την αναγνώριση των προϊόντων και την παρακολούθηση της αγοράς στον αμπελοοινικό τομέα και για την τροποποίηση του Καν(ΕΚ) 1623/2000» (ΦΕΚ 1293/Β/8.10.2001).

- Κοινή Υπουργική Απόφαση αριθ. 285870/1.9.2004 «Καθορισμός των αναγκαίων συμπληρωματικών μέτρων εφαρμογής  του Καν(ΕΚ) 884/2001 της Επιτροπής σχετικά με τα συνοδευτικά έγγραφα μεταφοράς των αμπελοοινικών προϊόντων και των βιβλίων που πρέπει να τηρούνται στον αμπελοοινικό τομέα» (ΦΕΚ 1372/Β/ 8.9.2004) όπως τροποποιήθηκε με την αριθ. 317456/4.11.2005 ΚΥΑ (ΦΕΚ 1571/Β/14.11.2005).

 

10.2. Διαδικασία διεξαγωγής των ελέγχων:

(procedure per lo svolgimento delle ispezioni)

Τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που ενδιαφέρονται να παράγουν τον συγκεκριμένο οίνο ΠΓΕ δηλώνουν στην αρμόδια Διεύθυνση, δεκαπέντε μέρες (15) προ του τρυγητού την ημερομηνία που θα αρχίσουν να παραλαμβάνουν σταφυλές για το σκοπό αυτό.

Στα ζυγολόγια ή τιμολόγια που εκδίδονται από τους οινοπαραγωγούς κατά την παραλαβή των σταφυλιών που προορίζονται για τον συγκεκριμένο οίνο ΠΓΕ  αναγράφεται το ονοματεπώνυμο του αμπελουργού, η ποικιλία της αμπέλου, ο κωδικός αριθμός του αμπελοτεμαχίου του Αμπελουργικού Μητρώου καθώς και ο δείκτης διαθλάσεως του γλεύκους σταφυλιών.

Τα στελέχη των ζυγολογίων ή τιμολογίων αυτών φυλάσσονται επί πέντε έτη και επιδεικνύονται σε κάθε ζήτηση των αρμόδιων οργάνων ελέγχου.

Οι ανωτέρω οίνοι που διατίθενται συσκευασμένοι/εμφιαλωμένοι στην κατανάλωση, φέρουν υποχρεωτικά τυπωμένο επί της ετικέτας, με ευθύνη του συσκευαστή/εμφιαλωτή, ως στοιχείο ελέγχου, ειδικό κωδικό αριθμό, ο οποίος περιλαμβάνει τα γράμματα ΓΡ, στη συνέχεια εξαψήφιο αριθμό και μετά, τα δυο τελευταία ψηφία του έτους παραγωγής.

Οι ειδικοί κωδικοί αριθμοί χορηγούνται από τη Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής της περιοχής (πρώην Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης) όπου βρίσκονται οι εγκαταστάσεις συσκευασίας/εμφιάλωσης  μετά από αίτηση του ενδιαφερομένου και αφού προηγηθεί ο σχετικός έλεγχος.

 

10.3. Αρχές ελέγχου.

(autorità di controllo)

Υπουργείο: Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων

Διεύθυνση: Μεταποίησης-Τυποποίησης & Ποιοτικού Ελέγχου

Τμήμα: Οίνου και Αλκοολούχων Ποτών

Διεύθυνση:  Αχαρνών 2, Αθήνα, Τ.Κ. GR-101 76

Τηλ.: 210 - 212 4171, 210 - 212 4287, 210-2124289

Fax: 210 - 52 38 337

 

e-mail: ax2u249@minagric.gr,ax2u086@minagric.gr,ax2u172@minagric.gr

Καστοριά

Kastoria

T.O.

τοπικός οίνος

(vino regionale)

Π.Γ.Ε. (Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη)

P.G.E. (indicazione geografica protetta)

Υφιστάμενες ονομασίες οίνωνΤεχνικός φάκελος

(denominazioni dei vini esistenti – documentazione tecnica)

Υπουργική Απόφαση αριθ. 297687/20.9.2006

Υπουργική Απόφαση αριθ. 320083/28.7.2008

(fonte Minagr.gr.)

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ

(specifiche del prodotto)

(ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) 1234/2007 ΑΡΘΡΟ 118 γ, ΠΑΡ/ΦΟΣ 2)

Καστοριά (el)

Kastoria (en)

Π.Γ.Ε. (Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη)

P.G.E. (indicazione geografica protetta)

 

1. ΟΝΟΜΑ ΠΡΟΣ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ

(denominazione da registrare)

 

Όνομα προς καταχώρηση: Καστοριά 

Ισοδύναμος Όρος: Kastoria

 

1.1. ΚΑΤΗΓΟΡΊΕΣ ΑΜΠΕΛΟΟΙΝΙΚΏΝ ΠΡΟΪΌΝΤΩΝ:

(categorie dei prodotti)

Ο οίνος Π.Γ.Ε Καστοριά (Kastoria)

ανήκει στην κατηγορία 1, 15.

Αμπελοοινικών Προϊόντων του παραρτήματος ΧΙβ του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1234/2007.

1.Οίνος (vino)

15. Οίνος από λιαστά σταφύλια (vino da uve appassite)

 

1.2.  Τύποι οίνων

(tipi di vino)

Οίνος λευκός ξηρός (vino bianco secco)

Οίνος Ερυθρός ξηρός (vino rosso asciutto)

Οίνος λευκός Λιαστός (vino bianco passito)

Οίνος Ερυθρός Λιαστός (vino rosso passito)

 

Α. ΟΙΝΟΣ ΛΕΥΚΟΣ

(vino bianco)

 

1. Οίνος λευκός ξηρός

(vino bianco secco)

Αναλυτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche analitiche)

- Ελάχιστος Αποκτημένος αλκοολικός τίτλος: 11,00% vol.;

(titolo alcolometrico volumico effettivo minimo)

- Ελάχιστος Ολικός αλκοολικός τίτλος: 11,00% vol.;

(titolo alcolometrico volumico totale minimo)

- Ελάχιστος Φυσικός  αλκοολικός τίτλος: 10,00% vol.;

(titolo alcolometrico volumico naturale minimo)

- Περιεκτικότητα σε ολικά σάκχαρα: Μέγιστη 9,00 g/l*;

(zuccheri residui totali massimi)

- Ολική οξύτητα εκφρασμένη σε τρυγικό οξύ: Ελάχιστη 3.50 g/l, Μέγιστη 7,50 g/l;

(acidità totale minima, massima)

- Πτητική οξύτητα  εκφρασμένη σε οξικό οξύ: Μέγιστη 1,08 g/l;

(acidità volatile massima)

- Μέγιστη περιεκτικότητα των οίνων σε ολικό διοξείδιο του θείου: 200 mg/l.

(anidride solforosa totale massima)

Οργανοληπτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche organolettiche)

Χρώμα υποκίτρινο με έντονες πρασινωπές ανταύγειες.

(colore giallo paglierino con forti riflessi verdognoli)

Αναπτυγμένο και σύνθετο άρωμα με πολυπλοκότητα.

(profumo: complesso, sviluppato)

Αρμονικά ισορροπημένη γεύση, με  μαλακό και πλούσιο σώμα και αρωματική επίγευση.

(sapore: corposo, armonico, equilibrato, retrogusto morbido ed aromatico)

 

Β. ΟΙΝΟΣ ΕΡΥΘΡΟΣ

(vini rossi)

 

1. Οίνος Ερυθρός ξηρός

(vino rosso asciutto)

Αναλυτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche analitiche)

- Ελάχιστος Αποκτημένος αλκοολικός τίτλος: 12,00% vol.;

(titolo alcolometrico volumico effettivo minimo)

- Ελάχιστος Ολικός αλκοολικός τίτλος: 12,00% vol.;

(titolo alcolometrico volumico totale minimo)

- Ελάχιστος Φυσικός  αλκοολικός τίτλος: 11,50% vol.;

(titolo alcolometrico volumico naturale minimo)

- Περιεκτικότητα σε ολικά σάκχαρα: Μέγιστη 9,00 g/l*;

(zuccheri residui totali massimo)

- Ολική οξύτητα εκφρασμένη σε τρυγικό οξύ: Ελάχιστη 3.50 g/l, Μέγιστη 7,00 g/l;

(acidità totale minima, massima)

- Πτητική οξύτητα  εκφρασμένη σε οξικό οξύ: Μέγιστη 1,20 g/l;

(acidità volatile massima)

- Μέγιστη περιεκτικότητα των οίνων σε ολικό διοξείδιο του θείου: 150 mg/l.

(anidride solforosa totale massima)

Οργανοληπτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche organolettiche)

Χρώμα έντονο ερυθρό  με πορφυρές, ιώδεις και κυανές ανταύγειες.

(colore rosso intenso con tonalità blu e viola)

Αναπτυγμένο και σύνθετο άρωμα με πολυπλοκότητα.

(profumo: complesso e sviluppato)

Αρμονικά ισορροπημένη γεύση, με μαλακό και πλούσιο σώμα και αρωματική επίγευση. 

(sapore: corposo, armonico, equilibrato, retrogusto morbido ed aromatico)

 

Γ. ΟΙΝΟΣ ΛΙΑΣΤΟΣ

(vini passiti)

 

1. Οίνος λευκός Λιαστός

(vino bianco passito)

Αναλυτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche analitiche)

- Ελάχιστος Αποκτημένος αλκοολικός τίτλος: 10,00% vol.;

(titolo alcolometrico volumico effettivo minimo)

- Ελάχιστος Φυσικός  αλκοολικός τίτλος: 16,00% vol.;

(titolo alcolometrico volumico naturale minimo)

- Περιεκτικότητα σε ολικά σάκχαρα: Μέγιστη 45,00 g/l;

(zuccheri residui totali massimo)

- Ολική οξύτητα εκφρασμένη σε τρυγικό οξύ: Ελάχιστη 3.50 g/l, Μέγιστη 7,50 g/l;

(acidità totale minima, massima)

- Πτητική οξύτητα  εκφρασμένη σε οξικό οξύ: Μέγιστη 1,80 g/l;

(acidità volatile massima)

- Μέγιστη περιεκτικότητα των οίνων σε ολικό διοξείδιο του θείου: 400 mg/l.

(anidride solforosa totale massima)

Οργανοληπτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche organolettiche)

Χρώμα έντονο κίτρινο.

(colore giallo intenso)

Αναπτυγμένο και σύνθετο άρωμα με πολυπλοκότητα.

(profumo: sviluppato e complesso)

Γλυκιά γεύση, με πλούσιο σώμα και αρωματική επίγευση.

(sapore: dolce, corposo, retrogusto aromatico)

 

2. Οίνος Ερυθρός Λιαστός

(vino rosso passito)

Αναλυτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche analitiche)

- Ελάχιστος Αποκτημένος αλκοολικός τίτλος: 10,00% vol.;

(titolo alcolometrico volumico effettivo minimo)

- Ελάχιστος Φυσικός  αλκοολικός τίτλος: 16,00% vol.;

(titolo alcolometrico volumico naturale minimo)

- Περιεκτικότητα σε ολικά σάκχαρα: Μέγιστη 45,00 g/l;

(zuccheri residui totali massimo)

- Ολική οξύτητα εκφρασμένη σε τρυγικό οξύ: Ελάχιστη 3.50 g/l, Μέγιστη 7,50 g/l;

(acidità totale minima, massima)

- Πτητική οξύτητα  εκφρασμένη σε οξικό οξύ: Μέγιστη 1,80 g/l;

(acidità volatile massima)

- Μέγιστη περιεκτικότητα των οίνων σε ολικό διοξείδιο του θείου: 400 mg/l.

(anidride solforosa totale massima)

Οργανοληπτικά χαρακτηριστικά:

(caratteristiche organolettiche)

Χρώμα κεραμίδι.

(colore rosso mattone)

Αναπτυγμένο και σύνθετο άρωμα με πολυπλοκότητα.

(profumo: sviluppato e complesso)

Γλυκιά γεύση, με πλούσιο σώμα και αρωματική επίγευση. 

(sapore: dolce, corposo, retrogusto aromatico)

 

*όταν η περιεκτικότητα σε σάκχαρα υπερβαίνει τα 4,00 g/l  ισχύουν οι προϋποθέσεις του Παραρτήματος XIV του Καν(ΕΚ)607/2009 της Επιτροπής.

 

3. Παραδοσιακές ενδείξεις

(menzioni tradizionali)

 

Παραδοσιακές ενδείξεις, σύμφωνα με το άρθρο 118κα παράγραφος 1, οι οποίες συνδέονται με την ονομασία προέλευσης ή τη γεωγραφική ένδειξη.

Σύμφωνα με το άρθρο 40 του κανονισμού  (ΕΚ) αριθ. 607/2009 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει από τον Καν(ΕΚ) 670/2011 της Επιτροπής  και όπως έχουν οριστεί και καταχωρηθεί στην ηλεκτρονική βάση δεδομένων «E-Bacchus», οι παραδοσιακές ενδείξεις που μπορούν να χρησιμοποιούνται και να προστατεύονται για την Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (Π.Γ.Ε.) Καστοριά και με την προϋπόθεση ότι τηρούνται οι σχετικές προϋποθέσεις της Κοινοτικής και Εθνικής νομοθεσίας, είναι οι εξής:

 

Τοπικός Οίνος στη θέση των ΠΓΕ

(vino regionale al posto di IGP)

 

Αγρέπαυλη (edificio storico),

Αμπέλι (vigna),

Αμπελώνας (ες) (vigneto/i),

Αρχοντικό (palazzo),

Κάβα (invecchiato),

Κάστρο (castello),

Κτήμα (tenuta, proprietà),

Λιαστός (passito)

Μετόχι (fattoria del monastero),

Μοναστήρι (monastero),

Ορεινός αμπελώνας (vigneto di montagna),

Ορεινό κτήμα (tenuta di montagna),

Πύργος (torre).

 

4. ΟΙΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

(pratiche enologiche)

 

4.1. Οινοποίηση Λευκός οίνος ΠΓΕ Καστοριά    

(vinificazione vino bianco IGP Kastoria)

παράγεται σύμφωνα με την σύγχρονη  τεχνολογία παραγωγής λευκών οίνων και η θερμοκρασία κατά την αλκοολική  ζύμωση δεν υπερβαίνει τους  20 °C.

(prodotto secondo la moderna tecnologia di produzione del vino bianco ad una temperatura inferiore ai 20° C.)

 

4.2. Οινοποίηση ερυθρός οίνος ΠΓΕ Καστοριά     

(vinificazione vino rosso IGP Kastoria)

παράγεται σύμφωνα με την κλασική μέθοδο ερυθράς οινοποίησης για την παραγωγή ερυθρών οίνων.

(prodotto con il metodo classico della vinificazione in rosso)

 

4.3. Οινοποίηση λιαστών οίνων ΠΓΕ Καστοριά     

(vinificazione vino passito IGP Kastoria)

Ο οίνος Λιαστός παράγεται από γλεύκη λιασμένων σταφυλιών από τις λευκές και τις ερυθρές ποικιλίες που περιλαμβάνονται στην ποικιλιακή σύνθεση του τοπικού οίνου και σε οποιοδήποτε ποσοστό.

(il vino passito è prodotto con mosto di uve appassite delle varietà bianche e rosse raccomandate e/o autorizzate)

Παράγονται από γλεύκη σταφυλιών που έχουν αφεθεί στον ήλιο ή στη σκιά για μερική αφυδάτωση.

 (prodotti con mosti di uve che sono state lasciate al sole o all’ombra per una parziale disidratazione)

Τα γλεύκη αυτά οινοποιούνται χωρίς την προσθήκη πριν, κατά ή μετά την αλκοολική ζύμωση, γλεύκους ή συμπυκνωμένου ανακαθαρισμένου γλεύκους ή αλκοόλης γεωργικής προέλευσης ή προϊόντων απόσταξης καθώς και χωρίς να έχει γίνει με οποιοδήποτε τρόπο συμπύκνωση του γλεύκους από λιασμένα σταφύλια.

(i mosti vengono vinificati senza aggiunta, prima, durante e dopo la fermentazione alcolica, di mosto concentrato o mosto concentrato e rettificato, o distillato di prodotti agricoli e senza la condensazione del mosto delle uve appassite)

Τα σάκχαρα και η αλκοόλη που περιέχονται στο τελικό προϊόν, προέρχονται αποκλειστικά από τα ίδια σταφύλια που οινοποιήθηκαν.

(gli zuccheri e l’alcol contenuti nel prodotto finale provengono esclusivamente dalle stesse uve vinificate)

 

4.4. Ειδικές οινολογικές πρακτικές

(pratiche enologiche specifiche)

Η διαμόρφωση των πρεμνών ακολουθεί τις συνήθεις για την περιοχή καλλιεργητικές τεχνικές.

(i sistemi d’impianto e coltivazione sono quelli tradizionali della regione)

 

5. ΟΡΙΟΘΕΤΗΜΕΝΗ ΠΕΡΙΟΧΗ

(zone delimitate)

Η οριοθετημένη ζώνη παραγωγής οίνων Π.Γ.Ε. Καστοριά καθορίστηκε με την Υπουργική Απόφαση αριθ. 297687/20-9-2006 (ΦΕΚ 1436/Β/29-9-2006) η οποία στη συνέχεια τροποποιήθηκε από την αριθ. 320083/28-7-2008 (ΦΕΚ 1605/Β/11-8-2008).

(la zona di produzione della IGP Kastoria è stata istituita con Decreto Ministeriale n. 297687 del 20/09/2006 e modificata con Decreto Ministeriale n. 320083 del 28/07/2008)

Η οριοθετημένη περιοχή για την παραγωγή των οίνων Π.Γ.Ε. Καστοριά περιλαμβάνει το σύνολο του νομού Καστοριάς που βρίσκονται σε υψόμετρο από 600 έως 1000 μέτρα.

(la zona delimitata della IGP Kastoria copre tutto il territorio dell’unità periferica Kastoria ad altitudini tra i 600 e 1.000 m. slm)

 

Περιφερειακή ενότητα: Καστοριάς (unità periferica Kastoria)

Περιφέρειες: Δυτικής Μακεδονίας (Periferia Macedonia occidentale)

 

6. Μέγιστες αποδόσεις

(resa massima)

 

6.1. Μέγιστη απόδοση σε χιλιόγραμμα σταφυλιών ανά εκτάριο:

(resa massima in kg di uva fresca per ettaro)

Η μέγιστη απόδοση ανά εκτάριο (ha) που επιτρέπεται ανέρχεται για τις ερυθρές και για τις λευκές ποικιλίες σε δέκα χιλιάδες (10,000) κιλά νωπά σταφύλια.

(la resa massima in uva fresca per le varietà bianche e rosse è di 10.000 kg/ha)

 

6.2. Μέγιστη απόδοση σε εκατόλιτρα τελικού προϊόντος ανά εκτάριο

(resa massima in prodotto finito in hl/ha)

Η μέγιστη απόδοση σε εκατόλιτρα τελικού προϊόντος ανά εκτάριο (ha) ανέρχεται σε 80 HL για τους ερυθρούς οίνους και 75 HL για τους λευκούς οίνους.

(la resa massima in prodotto finito è di 80,00 hl/ha per i vini rossi

75,00 hl/ha per i vini bianchi)

 

7. ΕΠΙΤΡΕΠΟΜΕΝΕΣ ΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΜΕΣ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΑΜΠΕΛΟΥ

(varietà di vite autorizzate)

 

Ο λευκός ξηρός οίνος Π.Γ.Ε. Καστοριά παράγεται από σταφύλια των ποικιλιών

(i vini bianchi secchi della IGP Kastoria sono prodotti con le seguenti varietà in qualsiasi percentuale)

Ροδίτης και Sauvignon Blanc.

Οι ποικιλίες αυτές συμμετέχουν σε οποιοδήποτε ποσοστό.

 

Ο ερυθρός ξηρός οίνος Π.Γ.Ε. Καστοριά παράγεται από σταφύλια των ποικιλιών

(i vini rossi secchi della IGP Kastoria sono prodotti con le seguenti varietà in qualsiasi percentuale)

Ξινόμαυρο, Σέφκα, Cabernet Sauvignon, Cinsaut, Merlot και Syrah.

Οι ποικιλίες αυτές συμμετέχουν σε οποιοδήποτε ποσοστό.

 

Ο Λιαστός οίνος Π.Γ.Ε Καστοριά παράγεται από γλεύκη λιασμένων σταφυλιών από τις λευκές και ερυθρές ποικιλίες, που περιλαμβάνονται στην ποικιλιακή σύνθεση του τοπικού οίνου και σε οποι­οδήποτε ποσοστό.

(i vini passiti della IGP Kastoria sono prodotti con le varietà bianche e rosse sopraindicate)

 

8. ΔΕΣΜΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΓΙΑ

(collegamento con la zona geografica)

 

8.1. Λεπτομέρειες της γεωγραφικής περιοχής

(dettagli della zona geografica):

Α. Ιστορικός δεσμός.

(legame storico)

Η αμπελοκαλλιέργεια ήταν ανεπτυγμένη στην περιοχή της Καστοριάς από τα μέσα του 15ου αιώνα.

Πηγές αναφέρουν ότι από τους τρεις νόμους επιβολής κεφαλικού φόρου στο σουλτάνο (1529-1530) ο δεύτερος νόμος αφορούσε επιβολή φόρου στα αμπέλια και στα δημητριακά.

Οι φόροι στα αμπέλια αποτελούσαν το 24,2% της συνολικής φορολογικής προσόδου, γεγονός που καταδεικνύει ότι τα αμπέλια αντιπροσώπευαν ένα από τα κύρια κονδύλια του ετήσιου εισοδήματος της πόλης.

Με βάση τα ποσά των επιβαλλόμενων φόρων τα κυριότερα προϊόντα της περιοχής τον 15ο και 16ο αιώνα ήταν το κρασί και τα ψάρια (Alexander 1985)

Πηγές αναφέρουν ότι κατά τη Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Περίοδο η Καστοριά ήταν γνωστή για τα κρασιά της – Γνωστή περιηγητές (Mary Walker κ.α) που επισκέφτηκαν τη Δυτική Μακεδονία επαινούσαν τα κρασιά της Κοζάνης, της Νάουσας και της Καστοριάς για την ποιότητά τους.

Παραδοσιακά κάθε αγροτική οικογένεια στον Νομό διατηρούσε και το προσωπικό  ’αμπελάκι’ το οποίο καλλιεργούσε για προσωπική χρήση τόσο για την παραγωγή οίνου όσο και αποστάγματος.

Την τελευταία δεκαετία στην περιοχή αναπτύχθηκαν οινοποιητικές μονάδες οι οποίες εστιάστηκαν στην επαγγελματική καλλιέργεια του αμπελιού καθώς και στην υψηλού επιπέδου οινοποίηση αυτού.

Τα οινοποιητικά αποτελέσματα έχουν επιβραβευθεί από το καταναλωτικό κοινό αλλά και από διεθνείς κριτές οινικών διαγωνισμών σε διάφορα σημεία του χάρτη. Υπάρχει επομένως μια σημαντική αμπελοοινική παράδοση στον νομό η οποία είναι συνδεδεμένη με την ζωή των κατοίκων του Νομού και η οποία εξελίχθηκε έντονα την τελευταία κυρίως δεκαετία.

 

Α1. Ιστορικός δεσμός για τους λιαστούς οίνους

(legame storico per i vini passiti)

Οι λιαστοί οίνοι παράγονται παραδοσιακά στη περιοχή αυτή πολλά χρόνια πριν, όταν οι οινοποιοί παρασκεύαζαν εκτός των ξηρών οίνων, και μια ποσότητα λιαστών οίνων.

Ήταν ο ξεχωριστός οίνος που συνόδευε τα γεύματα των μεγάλων εορτών της χριστιανοσύνης.

Οι υψηλές θερμοκρασίες της περιοχής και η μεγάλη ηλιοφάνεια τους θερινούς μήνες  επιτρέπουν την συσσώρευση σακχάρων στα σταφύλια που αποκτούν έτσι τον κατάλληλο αλκοολικό βαθμό αλλά και τα απαραίτητα αρωματικά συστατικά που οδηγούν στην παραγωγή λιαστών οίνων ποιότητας.

Με το πέρασμα του χρόνου οι οίνοι αυτοί άρχισαν να αποκτούν φήμη και εκτός της περιοχής παραγωγής τους και να γίνονται γνωστοί για την ποιότητα και τα ιδιαίτερα οργανοληπτικά τους χαρακτηριστικά σε όλη την Ελλάδα.

Πριν δύο περίπου δεκαετίες άρχισε να γίνεται η συστηματική παραγωγή και διακίνησή τους από τα οινοποιεία της περιοχής, τα οποία ακολούθησαν τις παραδοσιακές τεχνικές συνδυάζοντάς τες με την σύγχρονη τεχνολογία.

Μέσα στα χρόνια αυτά η φήμη τους εξαπλώθηκε περισσότερο και το όνομά τους έχει δεθεί άρρηκτα με την περιοχή της παρασκευής τους καθόσον ο συνδυασμός των ποικιλιών, των εδαφοκλιματολογικών συνθηκών και του τρόπου παραγωγής τους δίνουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους.

 

Β. Πολιτιστικός, κοινωνικός και οικονομικός δεσμός.

(legame culturale, sociale ed economico)

Το αμπέλι και το κρασί είναι άρρηκτα δεμένα με την πολιτιστική, κοινωνική και οικονομική ζωή των ανθρώπων της περιοχής από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα.

Ο δεσμός αυτός συνεχίζεται στις ημέρες μας, με την οργάνωση εκδηλώσεων και ημερίδων που προβάλουν το κρασί, αλλά και την πολιτιστική παράδοση του τόπου.

 

Γ. Γεωγραφικό περιβάλλον και γεωγραφική προέλευση.

(ambiente ed origine geografica)

Η αμπελουργική περιοχή του ΠΓΕ Καστοριάς περιλαμβάνει το σύνολο του νομού Καστοριάς όπως αυτός γεωγραφικά τοποθετείται στην βορειοδυτική γωνιά της Ελλάδας σε περιοχές κατάλληλες για αμπελοκαλλιέργεια.

Είναι αμπελουργική περιοχή όπου παραδοσιακά καλλιεργούνταν από αμπελώνες , σήμερα όμως η καλλιέργεια εντοπίζεται σε συγκεκριμένες περιοχές  όπως η Μεταμόρφωση και η Κορομηλιά αρχίζοντας από υψόμετρο 450 μέτρων και φθάνοντας μέχρι τα 650 μέτρα.

Οι περισσότεροι αμπελώνες της περιοχής εκτείνονται σε πλαγιές.

Το κλίμα της περιοχής είναι το τυπικό ηπειρωτικό ή ημι-ηπειρωτικό κλίμα, με μέση ετήσια θερμοκρασία 14°C,  και μέση ετήσια βροχόπτωση 850mm.

Τα εδάφη των αμπελώνων είναι μέσης περιεκτικότητας σε οργανική ουσία, με μέτρια αλκαλικά pH, και με σχετικά υψηλή περιεκτικότητα σε ανθρακικό ασβέστιο.

 

Γ1. Γεωγραφικό περιβάλλον και γεωγραφική προέλευση για τους λιαστούς οίνους

(ambiente ed origine geografica per i vini passiti)

Όπως αναφέρεται και πιο πάνω, στην Καστοριά επικρατούν ευνοϊκές θερμοκρασίες προς το τέλος του καλοκαιριού για το λιάσιμο των σταφυλιών και σε συνδυασμό με την μεγάλη ηλιοφάνεια συντελούν στην παραγωγή λιαστών οίνων υψηλής ποιότητας και μεγάλης εμπορικής αξίας

 

8.2. Λεπτομέρειες του προϊόντος

(caratteristiche del prodotto)

Ο συνδυασμός αυτών των κλιματικών συνθηκών, με την ποικιλία των εδαφών της περιοχής, τις καλλιεργούμενες ποικιλίες αμπέλου, τις εφαρμοζόμενες καλλιεργητικές φροντίδες της αμπέλου και τις οινοποιητικές τεχνικές, συμβάλουν στα ποιοτικά χαρακτηριστικά των οίνων Π.Γ.Ε. Καστοριά.

 

8.3. Αιτιώδης αλληλεπίδραση

(interazioni causali)

Η μοναδικότητα των οίνων ΠΓΕ Καστοριά, οφείλεται στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής (έδαφος , κλίμα, επίδραση των ανέμων κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού) σε συνδυασμό με τις καλλιεργούμενες ποικιλίες και τις εφαρμοζόμενες καλλιεργητικές τεχνικές.

 

8.3.1. Αιτιώδης αλληλεπίδραση για τους λιαστούς οίνους

(interazioni causali per i vini passiti)

Οι λιαστοί οίνοι που παράγονται στην Καστοριά είναι μοναδικοί και η μοναδικότητά τους οφείλεται στον εξαιρετικό συνδυασμό εδάφους, κλίματος και των καλλιεργούμενων ποικιλιών της περιοχής όπου οι οίνοι αυτοί παράγονται. Σήμερα η παραγωγή τους αντιπροσωπεύει σημαντικό ποσοστό της συνολικής παραγωγής οίνων της περιοχής.

Οι οίνοι αυτοί λαμβάνουν μέρος σε εθνικούς και διεθνείς διαγωνισμούς οίνων και πολλές φορές έχουν αποσπάσει βραβεία και διακρίσεις

 

9. ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ

(requisiti applicabili)

 

9.1. Απαιτήσεις  Εθνικής Νομοθεσίας

(requisiti legislazione nazionale)

- Κοινή Υπουργική Απόφαση αριθ. 392169/20-10-1999 «Γενικοί κανόνες χρήσης του όρου «Τοπικός Οίνος» ως περιγραφικού στοιχείου επιτραπέζιου οίνου»(ΦΕΚ1985/Β/8-11-1999) όπως τροποποιήθηκε με την με την αριθ. 321813/ 29-08-2007ΚΥΑ (ΦΕΚ1723/Β/29-08-2007)

-Υπουργική Απόφαση αριθ. 297687/2006 «Καθορισμός Προϋποθέσεων χρησιμοποίησης της ένδειξης Τοπικός οίνος Καστοριά ως περιγραφικού στοιχείου οίνου» (ΦΕΚ 1436/Β/29-9-2006).

-Υπουργική Απόφαση αριθ. 320083/2008 «Τροποποίηση της υπ΄ αριθ. 297687/2006 Υπ. Απόφασης αναγνώρισης Τοπικού Οίνου Καστοριά» (ΦΕΚ 1605/Β/11-8-2008).

- Υπουργική απόφαση αριθ. 280557/2005 «Καθορισμός του χρόνου ωρίμανσης, παλαίωσης και διάθεσης στην κατανάλωση των τοπικών οίνων Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας, των Τοπικών Οίνων καθώς και των ενδείξεων κατά την επισήμανσή τους που αφορούν τον τρόπο παραγωγής ή τις μεθόδους παρασκευής τους» (ΦΕΚ 818/Β/15.06.2005).

- Υπουργική απόφαση αριθ. 398581/27-9-2001 « Καθορισμός λεπτομερειών εφαρμογής του Καν(ΕΚ) 1282/2001 της Επιτροπής όσον αφορά τις πληροφορίες για την αναγνώριση των προϊόντων και την παρακολούθηση της αγοράς στον αμπελοοινικό τομέα και για την τροποποίηση του Καν(ΕΚ) 1623/2000» (ΦΕΚ 1293/Β/8.10.2001).

- Κοινή Υπουργική Απόφαση αριθ. 285870/1.9.2004 «Καθορισμός των αναγκαίων συμπληρωματικών μέτρων εφαρμογής  του Καν(ΕΚ) 884/2001 της Επιτροπής σχετικά με τα συνοδευτικά έγγραφα μεταφοράς των αμπελοοινικών προϊόντων και των βιβλίων που πρέπει να τηρούνται στον αμπελοοινικό τομέα» (ΦΕΚ 1372/Β/ 8.9.2004) όπως τροποποιήθηκε με την αριθ. 317456/4.11.2005 ΚΥΑ (ΦΕΚ 1571/Β/14.11.2005).

- Υπουργική απόφαση αριθ. 388052/8.8.2001 «Εφαρμογή του Καν(ΕΚ) 2729/00 της Επιτροπής σχετικά με τις λεπτομέρειες εφαρμογής όσον αφορά τους ελέγχους στον αμπελοοινικό τομέα» (ΦΕΚ 1089/Β/ 21.8.2001).

-Υπουργική Απόφαση αριθ. 235309/7.2.2002 «Έγκριση παραδοσιακών ενδείξεων οίνων» (ΦΕΚ 179/Β/19.2.2002) όπως τροποποιήθηκε και ισχύει

- Κοινή Υπουργική Απόφαση αριθ. 352347/6670/1.9.1987 «Περί γενικών κανόνων χρήσης της ένδειξης «Κάβα» ως περιγραφικού στοιχείου επιτραπέζιων  οίνων» (ΦΕΚ 512/Β/22.9.1987) όπως τροποποιήθηκε με την  αριθ. 280580/21.6.2005 ΚΥΑ «Τροποποίηση της υπ’ αριθμ. 326182/6268/1988 κοινής υπουργικής απόφασης «περί των γενικών κανόνων χρήσης των ενδείξεων «RESERVE» (επιλεγμένος) και «GANDE RESERVE» (ειδικά επιλεγμένος) ως περιγραφικών στοιχείων οίνων ονομασίας προέλευσης) καθώς και της υπ’ αριθμ. 352347/6670/1987 κοινής υπουργικής απόφασης «περί των γενικών κανόνων χρήσης της ένδειξης «Κάβα» ως περιγραφικού στοιχείου επιτραπέζιων οίνων» (ΦΕΚ 875/Β/28.6.2005)

- Κοινή Υπουργική Απόφαση αριθ.336927/10.3.1999 «Καθορισμός προϋποθέσεων χρήσης της ένδειξης «όνομα αμπελουργικής εκμετάλλευσης ή ομάδας αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων»στις ετικέτες των Ελληνικών οίνων»(ΦΕΚ 420/Β/20.4.1999)

 

9.2. Παρέκκλιση από την παραγωγή στην οριοθετημένη περιοχή

(riferimento della produzione nella zona delimitata)

A) Νομικό πλαίσιο: Κοινοτική Νομοθεσία

(legislazione comunitaria)

Στο άρθρο 6 παράγραφος 4 του Καν(ΕΚ)607/2009 της Επιτροπής «για τον καθορισμό ορισμένων  λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 479/2008 του Συμβουλίου όσον αφορά τις προστατευόμενες ονομασίες προέλευσης και τις προστατευόμενες γεωγραφικές ενδείξεις, τις παραδοσιακές ενδείξεις, την επισήμανση και την παρουσίαση ορισμένων προϊόντων του αμπελοοινικού τομέα

 

Β) Νομικό πλαίσιο: Εθνική Νομοθεσία

(legislazione nazionale)

Στην αριθμ .392169/20-10-1999 Κοινή Υπουργική Απόφαση «Γενικοί κανόνες χρήσης του όρου «Τοπικός Οίνος» ως περιγραφικού στοιχείου επιτραπέζιου οίνου» (ΦΕΚ 1985/Β/8-11-99) όπως τροποποιήθηκε με την αριθμ. 321813/29-8-2007 ΚΥΑ , στο άρθρο 4 στοιχείο γ) αναφέρεται:

οι επιτραπέζιοι οίνοι που δικαιούνται τη χρήση του όρου «Τοπικός Οίνος» με γεωγραφική ένδειξη επαρχίας, νομού ή αμπελουργικής περιοχής μικρότερης του νομού, παράγονται σε οινοποιεία που βρίσκονται μέσα στο νομό ή σε όμορους νομούς.

 

9.3. Πρόσθετες διατάξεις που αφορούν στην επισήμανση των οίνων

(disposizioni supplementari inerenti all’etichettatura dei vini)

 

A) Νομικό πλαίσιο: Κοινοτική Νομοθεσία

(quadro giuridico, legislazione comunitaria)

Στο άρθρο 66 παράγραφοι 1, 2 και 6 του Καν(ΕΚ)607/2009 της Επιτροπής «για τον καθορισμό ορισμένων λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 479/2008 του Συμβουλίου όσον αφορά τις προστατευόμενες ονομασίες προέλευσης και τις προστατευόμενες γεωγραφικές ενδείξεις, τις παραδοσιακές ενδείξεις, την επισήμανση και την παρουσίαση ορισμένων προϊόντων του αμπελοοινικού τομέα.

 

B) Νομικό πλαίσιο: Εθνική Νομοθεσία

(quadro giuridico legislazione nazionale)

Στην αριθμ. 280557/9-6-2005 υπουργική απόφαση «Καθορισμός του χρόνου ωρίμανσης, παλαίωσης και διάθεσης στην κατανάλωση των οίνων Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας, των Τοπικών Οίνων καθώς και των ενδείξεων κατά την επισήμανσή τους που αφορούν τον τρόπο παραγωγής ή τις μεθόδους παρασκευής τους» (ΦΕΚ 818Β/15-6-2005), στο άρθρο 3 και 4 αναφέρονται οι προϋποθέσεις για τη χρήση των παρακάτω ενδείξεων:

 

- ΝΕΟΣ ΟΙΝΟΣ ή ΝΕΑΡΟΣ ΟΙΝΟΣ (vino nuovo, novello);

- ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ ή ΩΡΙΜΑΣΕ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ (maturato in botti);

- ΠΑΛΑΙΩΜΕΝΟΣ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ ή ΠΑΛΑΙΩΣΗ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ (invecchiato in botti)

- ΟΙΝΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΚΑΙ ΩΡΙΜΑΣΕ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ ή ΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ

(vinificato ed affinato in botti)

- ΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ ή ΟΙΝΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ (vinificato in botti).

 

9.4. Αναγραφή στην επισήμανση του έτους συγκομιδής

(indicazione dell’annata di vendemmia)

Εθνική Νομοθεσία

Legislazione nazionale)

Στην περίπτωση χρήσης της ένδειξης «ΝΕΟΣ ΟΙΝΟΣ» ή «ΝΕΑΡΟΣ ΟΙΝΟΣ» στην επισήμανση των οίνων είναι υποχρεωτική η αναγραφή του έτους συγκομιδής των σταφυλιών όπως ορίζεται στο άρθρο 1 παρ.2 της αριθμ. 280557/9-6-2005 υπουργικής απόφαση «Καθορισμός του χρόνου, ωρίμανσης, παλαίωσης και διάθεσης στην κατανάλωση, των οίνων Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας, των Τοπικών Οίνων καθώς και των ενδείξεων κατά την επισήμανσή τους που αφορούν τον τρόπο παραγωγής ή τις μεθόδους παρασκευής τους» (ΦΕΚ 818/Β/15-6-2005).

(nell’utilizzo dei termini “vino nuovo o vino novello” è obbligatorio indicare l’annata della vendemmia come da Decreto n. 280557 del 09/06/2005)

 

9.5. Παραδοσιακές Ενδείξεις

(menzioni tradizionali)

Παραδοσιακές ενδείξεις σύμφωνα με την αριθμ 235309/7-2-2002 Υπουργική Απόφαση «Έγκριση παραδοσιακών ενδείξεων οίνων» οι οποίες συνδέονται με την ονομασία προέλευσης ή τη γεωγραφική ένδειξη.

Σύμφωνα με την ανωτέρω Υπουργική Απόφαση οι παραδοσιακές ενδείξεις που μπορούν να χρησιμοποιούνται στην επισήμανση των οίνων με Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (Π.Γ.Ε.) Καστοριά είναι οι παρακάτω:

 

ΛΕΥΚΟΣ ΑΠΟ ΛΕΥΚΑ ΣΤΑΦΥΛΙΑ / Blanc de blanc,

ΛΕΥΚΟΣ ΑΠΟ ΕΡΥΘΡΑ ΣΤΑΦΥΛΙΑ / Blanc de noir,

ΛΕΥΚΟΣ ΑΠΟ ΕΡΥΘΡΩΠΑ ΣΤΑΦΥΛΙΑ Η ΛΕΥΚΟΣ ΑΠΟ ΓΚΡΙΖΑ ΣΤΑΦΥΛΙΑ / Blanc de gris (vino bianco da uve rosse),

ΚΟΚΚΙΝΕΛΙ / kokineli (vino color cocciniglia),

ΟΙΝΟΣ ΛΟΦΩΝ / Vin de collines,

ΟΙΝΟΣ ΠΛΑΓΙΩΝ / Vin de coteaux,

ΟΡΕΙΝΟΙ  ΑΜΠΕΛΩΝΕΣ Ή ΑΠΟ ΟΡΕΙΝΑ ΚΡΑΣΑΜΠΕΛΑ / Vin de vignobles Montageux.

ΟΙΝΟΣ ΛΙΑΣΤΟΣ / Vin de paille.

 

10. ΕΛΕΓΧΟΙ

(controlli)

 

10.1. Οι έλεγχοι πραγματοποιούνται με βάσει τις παρακάτω διατάξεις:

(la verifica è basata sulle seguenti disposizioni)

- Υπουργική απόφαση αριθ. 388052/8.8.2001 «Εφαρμογή του Καν(ΕΚ) 2729/00 της Επιτροπής σχετικά με τις λεπτομέρειες εφαρμογής όσον αφορά τους ελέγχους στον αμπελοοινικό τομέα» (ΦΕΚ 1089/Β/ 21.8.2001).

- Κοινή Υπουργική Απόφαση αριθ. 392169/20-10-1999 «Γενικοί κανόνες χρήσης του όρου «ΤοπικόςΟίνος» ως περιγραφικού στοιχείου επιτραπέζιου οίνου»(ΦΕΚ1985/Β/8-11-1999) όπως τροποποιήθηκε με την με την αριθ. 321813/ 29-08-2007ΚΥΑ (ΦΕΚ1723/Β/29-08-2007).

-Υπουργική Απόφαση αριθ. 297687/2006 «Καθορισμός Προϋποθέσεων χρησιμοποίησης της ένδειξης Τοπικός οίνος Καστοριά ως περιγραφικού στοιχείου οίνου» (ΦΕΚ 1436/Β/29-9-2006).

-Υπουργική Απόφαση αριθ. 320083/2008 «Τροποποίηση της υπ΄ αριθ. 297687/2006 Υπ. Απόφασης αναγνώρισης Τοπικού Οίνου Καστοριά» (ΦΕΚ 1605/Β/11-8-2008).

 - Υπουργική απόφαση αριθ. 398581/27-9-2001 « Καθορισμός λεπτομερειών εφαρμογής του Καν(ΕΚ) 1282/2001 της Επιτροπής όσον αφορά τις πληροφορίες για την αναγνώριση των προϊόντων και την παρακολούθηση της αγοράς στον αμπελοοινικό τομέα και για την τροποποίηση του Καν(ΕΚ) 1623/2000» (ΦΕΚ 1293/Β/8.10.2001).

- Κοινή Υπουργική Απόφαση αριθ. 285870/1.9.2004 «Καθορισμός των αναγκαίων συμπληρωματικών μέτρων εφαρμογής  του Καν(ΕΚ) 884/2001 της Επιτροπής σχετικά με τα συνοδευτικά έγγραφα μεταφοράς των αμπελοοινικών προϊόντων και των βιβλίων που πρέπει να τηρούνται στον αμπελοοινικό τομέα» (ΦΕΚ 1372/Β/ 8.9.2004) όπως τροποποιήθηκε με την αριθ. 317456/4.11.2005 ΚΥΑ (ΦΕΚ 1571/Β/14.11.2005).

 

10.2. Διαδικασία διεξαγωγής των ελέγχων:

(procedure per lo svolgimento delle ispezioni)

Τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που ενδιαφέρονται να παράγουν τον συγκεκριμένο οίνο ΠΓΕ δηλώνουν στην αρμόδια Διεύθυνση, δεκαπέντε μέρες (15) προ του τρυγητού την ημερομηνία που θα αρχίσουν να παραλαμβάνουν σταφυλές για το σκοπό αυτό.

Στα ζυγολόγια ή τιμολόγια που εκδίδονται από τους οινοπαραγωγούς κατά την παραλαβή των σταφυλιών που προορίζονται για τον συγκεκριμένο οίνο ΠΓΕ  αναγράφεται το ονοματεπώνυμο του αμπελουργού, η ποικιλία της αμπέλου, ο κωδικός αριθμός του αμπελοτεμαχίου του Αμπελουργικού Μητρώου καθώς και ο δείκτης διαθλάσεως του γλεύκους σταφυλιών.

Τα στελέχη των ζυγολογίων ή τιμολογίων αυτών φυλάσσονται επί πέντε έτη και επιδεικνύονται σε κάθε ζήτηση των αρμόδιων οργάνων ελέγχου.

Οι ανωτέρω οίνοι που διατίθενται συσκευασμένοι/εμφιαλωμένοι στην κατανάλωση, φέρουν υποχρεωτικά τυπωμένο επί της ετικέτας, με ευθύνη του συσκευαστή/εμφιαλωτή, ως στοιχείο ελέγχου, ειδικό κωδικό αριθμό, ο οποίος περιλαμβάνει τα γράμματα KA, στη συνέχεια εξαψήφιο αριθμό και μετά, τα δυο τελευταία ψηφία του έτους παραγωγής.

Οι ειδικοί κωδικοί αριθμοί χορηγούνται από τη Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής της περιοχής (πρώην Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης) όπου βρίσκονται οι εγκαταστάσεις συσκευασίας/εμφιάλωσης  μετά από αίτηση του ενδιαφερομένου και αφού προηγηθεί ο σχετικός έλεγχος.

 

10.3. Αρχές ελέγχου.

(autorità di controllo)

Υπουργείο: Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων

Διεύθυνση: Μεταποίησης-Τυποποίησης & Ποιοτικού Ελέγχου

Τμήμα: Οίνου και Αλκοολούχων Ποτών

Διεύθυνση:  Αχαρνών 2, Αθήνα, Τ.Κ. GR-101 76

Τηλ.: 210 - 212 4171, 210 - 212 4287, 210-2124289

Fax: 210 - 52 38 337

 

e-mail: ax2u249@minagric.gr,ax2u086@minagric.gr,ax2u172@minagric.gr

senigallia

...in production...

visit also EUROPEAN WINES

----

...in lavorazione...

visitate anche EUROPEAN WINES

 

 

VISIT THE SITES BELOW

---

VISITATE I SITI IN CALCE

O

CLICCATE QUI

.